Ngăn chặn triệt để thuốc lá điện tử trong học đường
Học sinh tiếp xúc thuốc lá điện tử quá sớm
Gia đình chị T. (Hà Nội) là một trường hợp điển hình của những gia đình có con em sử dụng thuốc lá điện tử. Cũng như nhiều bậc phụ huynh, họ đã thiếu sự quan tâm đến những thay đổi hành vi của con em, không hiểu biết thấu đáo về tác hại nghiêm trọng của thuốc lá điện tử. Chính vì thế, họ đã rất ngỡ ngàng khi phát hiện con trai mình, một cậu bé hiền lành và học giỏi, lại trở thành đệ tử của "điếu thuốc độc hại kiểu mới" này.
Chị T. cho biết: "Hai vợ chồng cùng sốc, bỏi vì con ở nhà rất là ngoan, thậm chí ở trường con còn học giỏi nhất lớp. Thế nên việc con sử dụng thuốc lá tôi cũng cảm thấy hơi shock. Gia đình mình cũng không tạo áp lực học hành lắm đối với con, nhưng mình cũng phải thừa nhận mình chưa quan tâm đến con trong thời gian đầu trên trường, đặc biệt về thuốc lá hay thuốc lá điện tử và mình cũng chưa biết được tác hại của thuốc lá điện tử có thể gấp nhiều lần thuốc lá bình thường".
Chỉ vì muốn bằng bạn bằng bè mà không hề nghĩ đến tác hại và hậu quả lâu dài, một học sinh sử dụng thuốc lá điện tử cho biết: "Em đã sử dụng thuốc lá điện tử từ năm lớp 9, em sử dụng thuốc lá điện tử vì em thấy những người xung quanh sử dụng, chứ không liên quan gì đến việc em bị stress hay cảm thấy căng thẳng. Lúc mới sử dụng, em có hơi bị choáng, nhưng qua một thời gian rồi mà không sử dụng thì lại thấy thèm, nghiện. Lúc đó em chưa biết tác hại của nó, nhưng sau một kỳ học sử dụng thứ này em cứ cảm thấy kiểu bị ngáo ấy ạ".
Hiện trạng sử dụng thuốc lá điện tử ở lứa tuổi học sinh đang có chiều hướng gia tăng. Không ít bạn trẻ coi đây như một trào lưu, thể hiện phong cách và lối sống sành điệu. Điều đáng lo ngại là sự đa dạng của sản phẩm này không chỉ dừng lại ở thuốc lá điện tử, mà nhiều loại ma túy mới được ngụy trang tinh vi dưới hình thức này, khiến nguy cơ ngày càng trở nên nghiêm trọng và khó lường.
Tác hại của thuốc lá điện tử đối với học sinh
Thuốc lá điện tử đang len lỏi vào đời sống học đường, trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe và tương lai của học sinh. Với mẫu mã bắt mắt và hương vị đa dạng, thuốc lá điện tử dễ dàng thu hút sự tò mò của giới trẻ. Tuy nhiên, ẩn sau vẻ ngoài hào nhoáng đó là hàng loạt tác hại khôn lường.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Hiện nay trên thị trường đã có rất nhiều loại thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và thậm chí một số dạng thuốc lá mới hơn nữa".
Mỗi năm, Khoa Chống độc của Bệnh viện Bạch Mai thường cấp cứu trên 100 ca bị ngộ độc thuốc lá điện tử. Hầu hết là độ tuổi học sinh.
Không chỉ tác động về sức khỏe, việc sử dụng thuốc lá điện tử còn ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi. Học sinh dễ rơi vào trạng thái lệ thuộc, mất kiểm soát và có nguy cơ cao vướng vào các tệ nạn xã hội.
"Hiện nay, chúng tôi ghi nhận biến chứng nhiều nhất do những chất kích thích chứa bên trong thuốc lá điện tử. Các chất kích thích này rất mạnh, ảnh hưởng đến hệ thần kinh tâm thần và gây tổn thương đa cơ quan, có thể gây ra rối loan tâm thần, hoang tưởng, ảo giác, hôn mê, co giật và tổn thương tim. Đấy là chưa kể điều trị xong sẽ để lại những di chứng về mặt tâm thần", Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết thêm.
Những tác hại từ thuốc lá đối với học sinh không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là mối lo của toàn xã hội. Bởi vậy, cần có sự chung tay từ gia đình, nhà trường và cộng đồng để đẩy lùi thực trạng này, bảo vệ tương lai của thế hệ trẻ.
Các nước trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, năm 2023, trên toàn cầu, có tới 121 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ quản lý hệ thống phân phối thuốc lá điện tử, trong đó 40 quốc gia cấm hoàn toàn sản phẩm này và hơn 80 quốc gia đã thực hiện các quy định như giới hạn độ tuổi mua thuốc lá điện tử, cấm quảng cáo và cấm hút thuốc lá điện tử ở trường học hay tại các khu vực công cộng.
Tại khu vực ASEAN, các nước Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei và Campuchia đã cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.
Kể từ tháng 11/2014, Thái Lan đã chính thức ban hành lệnh cấm nhập khẩu, xuất khẩu, bán, sở hữu và sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử. Bất cứ ai vi phạm quy định này sẽ bị tịch thu sản phẩm, bị phạt tiền, thậm chí có thể phải ngồi tù từ 5 đến 10 năm.
Trong thời gian gần đây, chính phủ nước này cũng tuyên bố đẩy mạnh chiến dịch ngăn chặn nhập lậu, tàng trữ và buôn bán thuốc lá điện tử trái phép trong bối cảnh các nhà sản xuất mặt hàng này đang ngày càng nhắm tới nhóm khách hàng là trẻ em, khiến sức khỏe của giới trẻ đứng trước nhiều mối nguy hiểm.
Tại Vương quốc Anh, số người dùng thuốc lá điện tử đã tăng hơn 400% chỉ trong vòng 11 năm, từ năm 2012 đến năm 2023.
Vào ngày 25/10 vừa qua, chính phủ nước này đã công bố kế hoạch cấm thuốc lá điện tử dùng một lần từ tháng 6/2025 do lo ngại thói quen này gia tăng ở người trẻ và gây ô nhiễm môi trường. Theo Bộ Y tế và Bộ Môi trường Anh, 25% số thiếu niên từ 11 đến 15 tuổi đã sử dụng thuốc lá điện tử năm ngoái. Phần lớn trong số họ lựa chọn loại dùng một lần. Loại thuốc này không thể sạc lại, thường bị vứt bỏ bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường.
Một thống kê gần đây cho thấy, khoảng 5 triệu điếu thuốc lá điện tử dùng một lần bị vứt bỏ mỗi tuần, gấp 4 lần so với năm trước đó. Tuy nhiên Lệnh cấm này cần thông qua Quốc hội.
Ngày 1/7 vừa qua, Australia đã trở thành quốc gia đầu tiên cấm bán thuốc lá điện tử bên ngoài hiệu thuốc nhằm hạn chế việc lạm dụng loại thuốc lá này ở giới trẻ. Theo quy định mới, việc sản xuất, cung cấp, sở hữu thương mại và quảng cáo trong nước các loại thuốc lá điện tử dùng 1 lần và không được dùng để điều trị đều bị cấm.
Còn tại Mỹ, hệ thống phân phối thuốc lá điện tử đã làm dấy lên mối lo ngại về sức khỏe cộng đồng nhiều năm sau khi được đưa vào thị trường từ năm 2007, doanh số mặt hàng này hàng tháng đã tăng từ 15,5 triệu chiếc vào năm 2020 lên con số 22,7 triệu chiếc vào năm 2022.
Năm 2016, bang Callifornia đã cấm sử dụng tất cả các sản phẩm thuốc lá, kể cả thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học. Kể từ đó một số tiểu bang khác, như Massachusetts, New Jersy và New York cũng đưa ra lệnh cấm tương tự.
Cộng đồng phản ứng với lệnh cấm thuốc lá điện tử
Trên thực tế, hiện nay, các cơ sở kinh doanh, buôn bán thuốc lá điện tử mọc lên ngày càng nhiều, thậm chí được quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội tại các nhóm công khai với hàng nghìn người tham gia.
Giả sử, luật cấm kinh doanh, buôn bán thuốc lá điện tử không được thông qua, thì có lẽ tình trạng buôn bán này còn bùng phát hơn nữa.
Bạn Lê Hoàng Linh, sinh viên Học viện Ngoại giao bày tỏ: "Em thấy điều luật như vậy là cần thiết để ngăn chặn thuốc lá điện tử. Với tình hình hiện tại, không chỉ là người lớn, người trung niên, những đối tượng đủ nhận thức để tiêu thụ mà cả các em nhỏ từ cấp 2, cấp 3 đã bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử. Điều này thực sự đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cả ý thức của các em".
Bà Nguyễn Thị Hòa (phường Láng Thượng, quận Đống Đa) chia sẻ: "Nếu mà Nhà nước cấm được thì tốt quá để các cháu sinh viên đỡ đua đòi sử dụng, rồi trở nên nghiện ngập. Vì thuốc lá điện tử cũng chả khác thuốc lá bình thường đâu, cũng độc hại lắm".
"Tôi hi vọng sau khi điều luật trên được thông qua, Nhà nước sẽ tiếp tục nghiên cứu để đưa ra những chế tài, quy định về việc xử phạt những cá nhân và tổ chức vi phạm thật nghiêm khắc để có thể bảo vệ sức khỏe người dân hơn nữa", chị Đào Ngọc Hà (phường Thịnh Quang, quận Đống Đa) kiến nghị.
Từ bỏ thuốc lá điện tử: Nên ngay và luôn
Nhờ phát hiện sớm, lại can thiệp đúng cách và kịp thời, gia đình chị T. đã thành công trong việc giúp con trai mình từ bỏ thuốc lá điện tử. Một trong những điều khiến chị T. quyết tâm giúp con là đã chứng kiến không ít trường hợp học sinh được đưa vào bệnh viện cấp cứu trong trạng thái kích thích, loạn thần, ảo giác hoặc suy hô hấp do ngộ độc các chất trong thuốc lá điện.
Chị T. chia sẻ: "Thời gian đầu thì mình cũng chỉ nhẹ nhàng bảo con thôi, nhưng trong quá trình đấy lại phát hiện con nói dối nhiều hơn và cả hai vợ chồng mới ra quyết định nặng hơn là cấm tiệt. Trong quá trình đó, con có thể nói dối, đi chơi có thể lén bỏ thuốc lá điện tử trong người và sử dụng nhiều hơn, cái đấy bố mẹ càng không kiểm soát được. Sau đấy, hai vợ chồng mới giảm sự cấm đoán xuống, nhưng giảng giải thật kỹ cho con hiểu về độ độc hại của nó, sau đó ở nhà con đã bớt sử dụng đi rất là nhiều".
Đối với mỗi học sinh - lứa tuổi đang lớn, chưa hoàn thiện về nhân cách, rất dễ bắt chước, làm theo, kể cả những hành vi tiêu cực đến từ môi trường xã hội. Bên cạnh việc giảng giải cho các em tự nhận thức và từ bỏ thuốc lá điện tử, thì điều quan trọng là gia đình và nhà trường phải luôn là nhà giáo dục tin cậy.
Một học sinh hút thuốc lá điện tử cho biết: "Sau khi thi cấp 3 xong, em cảm thấy như mình đã trong một môi trường khác và xung quanh là những bạn không sử dụng thuốc lá điện tử thì em mới dần quên nó đi và sống bình thường. Sau này, em nghĩ mình sẽ không sử dụng lại nữa, thực chất em còn có nhiều lý do bắt buộc từ bỏ khác như người yêu bắt bỏ chẳng hạn. Đấy cũng có thể là lý do để mình từ bỏ".
Việc tự ý thức, tiếp cận mạng xã hội có chọn lọc cũng có thể đem lại sự ảnh hưởng tích cực trong mỗi bạn trẻ. Thay vì lướt những hội nhóm mua bán thuốc lá, tinh dầu để săn sale, xem những video thể hiện sự đẳng cấp của làn khói trắng, bạn trẻ có thể hướng mình theo những nhân vật truyền cảm hứng tích cực hơn.
Độ Mixi - một Streamer nổi tiếng chia sẻ: "Tôi sẽ làm một clip để tuyên truyền cho những bạn đang nghiện thuốc lá điện tử như tôi với thông điệp: 'Các bạn à, Quốc hội đã cấm thuốc lá điện tử rồi, chúng ta hãy cùng chung tay vứt nó vào sọt rác. Mình phải là tấm gương đi đầu, các bạn hiểu không?'. Và khi mà mình đã làm những clip như vậy rồi sau này mình vẫn cầm điếu thuốc lá điện tử trên tay thì các bạn đừng xem mình nữa".
Quốc hội đã chính thức thông qua lệnh cấm thuốc lá thế hệ mới, bao gồm cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Đây được coi là bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ. Bên cạnh đó, không thể thiếu sự chung tay của gia đình và nhà trường, cũng như toàn bộ cộng đồng để tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử sẽ sớm bị loại bỏ.
Với trách nhiệm là Đảng bộ lớn nhất cả nước, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã gương mẫu đi đầu trong triển khai thực hiện chủ trương lớn của Đảng và Tổng Bí thư Tô Lâm về “Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.
Sáng 16/12, trực tiếp tại Hà Nội và trực tuyến tới các điểm cầu trên cả nước, Ban Tổ chức Trung ương đã tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác tổ chức xây dựng Đảng năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025.
Hà Nội đang cần vẻ đẹp tinh tươm từ diện mạo phố phường, ở từng con ngõ, mặt hồ, vòm cây, góc phố. Để có một Hà Nội như thế, cần sự tự giác chung tay của cả cộng đồng, bắt đầu từ mỗi cá nhân, mỗi gia đình cho tới khu dân cư, lan tỏa, bền vững từ phường đến xã, từ quận đến huyện.
Đoạn đường gom hai bên đại lộ Thăng Long dành cho xe thô sơ và xe gắn máy có đặt biển cấm. Nhưng nhiều người vẫn bất chấp nguy hiểm đi vào, đặc biệt vào khung giờ cao điểm, uy hiếp an toàn giao thông trên tuyến đường này.
Xã An Thượng, huyện Hoài Đức, đã huy động các tổ chức chính trị cùng nhân dân thu dọn rác thải, làm đẹp cảnh quan môi trường. Đồng thời, xã duy trì ngày thứ Bảy tình nguyện, ngày chủ nhật xanh tổng vệ sinh đường làng ngõ xóm.
Từ lâu, khu vực xung quanh bệnh viện K Tân Triều, thuộc huyện Thanh Trì, có nhiều điểm trông giữ xe vi phạm, gây mất trật tự giao thông đô thị. Tiếp thu ý kiến của Đài Hà Nội, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội đã phối hợp cùng lực lượng chức năng tiến hành giải tỏa và xử lý.
0