Nhớ giọng người Tràng An qua tiếng nói Đài phát thanh
Tiếng nói người Hà Nội tựa như cánh chim bay dập dìu giữa trời. Giọng nam luôn trầm ấm, một tiếng bật ra là tròn vành rõ chữ, đầy sang quý. Giọng nữ lại chuẩn thanh lịch đâu đó pha nét dỗi hờn mà cũng thật là đáng yêu. Thật tự hào và trào dâng xúc cảm xiết bao mỗi sáng lắng nghe ngôn ngữ dân tộc được truyền tải qua giọng chuẩn Hà Nội với câu nói quen thuộc tỏa lan khắp đất nước. Theo năm tháng, cái chất giọng con người nơi đây kết tinh lại thành vẻ đẹp ngôn ngữ tiếng Việt.
Không dễ thương như giọng miền Tây cũng không chân quê như giọng miền Trung, có vẻ khi nói đến chất giọng miền Bắc người ta nghĩ ngay đến sự nặng nề khó nghe ở một số vùng và thậm chí là chát chúa. Riêng giọng Hà Nội lại khác. Tiếng nói người Hà Nội không bất ngờ lên bổng rồi hạ trầm đột ngột mà chỉ đơn giản nhẹ nhàng, chững chạc, vừa đủ gây thiện cảm cho người đối thoại để rồi lưu niềm yêu mến ngay lần gặp đầu và giữ kỉ niệm đậm sâu tâm trí.
Trong giao tiếp, người Hà Nội xưa trọng nhất sự lễ phép và lịch sự. Nghĩa là họ không chấp nhận cách người bậc dưới nói năng cộc lốc, thô lỗ mà phải là “dạ vâng, dạ thưa, vâng ạ” đi đầu đầy tôn trọng. Trong mọi hoàn cảnh, người nói phải biết nhịn nhường tránh dẫn đến xung đột không đáng có gây mất lòng nhau. Khuôn phép được người Hà Nội xưa xem là tiêu chuẩn để đánh giá đạo đức, sự hiểu biết của một người. Lối ứng xử tinh tế, khéo léo này dần cô đậm làm nên bản tính đặc biệt riêng của người Hà Nội. Thế nên người ta mới có câu “Nhất lịch, nhất sắc kinh kỳ Thăng Long”.
Cùng với lối ứng xử biết người biết ta, người Hà Nội còn khoác lên mình cung cách ăn mặc gọn gàng. Dù nghèo giàu ra sao không cần biết nhưng phải là nghiêm ngắn, sạch sẽ mới được. Phụ nữ thì dáng duyên trong tà áo dài truyền thống bước đi nhẹ nhàng, đẹp dung dị. Ấy là nếp sống, cốt cách đậm chất truyền thống cổ xưa mang hồn cốt của vùng đất kinh kỳ ngàn năm văn hiến.
Vậy mà ngày nay, trước cơn lốc bùng nổ kinh tế và hội nhập văn hóa nước ngoài cũng như luồng dân nhập cư ở các tỉnh đổ về ngày một đông khiến bộ phận không nhỏ lớp người trẻ vội vàng, gấp gáp trong việc dung nạp tiếng nói bốn phương. Ngôn ngữ giàu có, phong phú về âm điệu, ngữ điệu là điều không tránh khỏi và không có gì xấu. Nhưng có điều đáng buồn, khi sự sáng tạo từ vựng mới của lớp trẻ vô tình trở thành điều kiện cho thứ ngôn ngữ khiếm nhã ra đời với những trào lưu học đòi nói chèn tiếng nước ngoài, lạm dụng tiếng lóng, mật ngữ đầy khó hiểu và nhạt nhẽo. Từ đó, kéo theo lối phát âm sai lệch, mất cái nguyên gốc ngôn ngữ địa phương.
Chưa kể, lớp trẻ bây giờ nói tục quá nhiều và tự nhiên xem đó là bình thường. Ở học đường, nơi được coi là cái nôi dưỡng dục con người thành tài nhân đức độ lại ngày càng bị lây lan trầm trọng bởi cơn sóng trào ô tạp ngoài xã hội. Con trai nói tục, con gái cũng không kém gì. Chính cách sống hiện đại cùng suy thoái đạo đức là mầm mống cho lời ăn tiếng nói của cộng đồng người Hà Nội bị biến dạng, trôi lạc và có nguy cơ mai một. Vậy thì còn đâu là tế nhị, tao nhã của giọng nói Hà Nội một thời tạo nên sức hấp dẫn vô hình cho người nghe, còn đâu là nét đẹp ngôn ngữ tiếng Việt được cất lên từ người dân Thủ đô, còn đâu “tự nhiên như thanh niên Hà Nội” và thanh lịch như gái kinh kỳ.
Ngôn ngữ tồn tại theo thời gian phải là thứ giữ được bản sắc văn hóa dân tộc, mang trong mình nét sáng đẹp văn chương và phát âm thanh thoát, rõ ràng như thuở trước. Dẫu biết muốn phát triển thì phải hội nhập nhưng không vì thế mà chúng ta hòa tan. Mà giọng nói Hà Nội lại càng phải tránh. Bởi đây không chỉ là biểu tượng đặc biệt của riêng Thủ đô mà còn là di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho dân tộc Việt Nam mãi muôn đời sau./.
(Theo Ký ức Hà Nội 2023 - Tác giả: Hạnh Phúc)
Cùng với áo dài và nón lá, guốc mộc từ thời xa xưa đã tạo nên một vẻ đẹp rất Việt. Theo thời gian, guốc mốc dần bị lãng quên. Thế nhưng nhà thiết kế Hoàng Huệ đã đưa guốc mộc từ ký ức trở về cuộc sống ngày nay, với những họa tiết hiện đại, có tính ứng dụng cao.
Sự quyến rũ của Hồ Gươm trong từng khoảnh khắc đã trở thành cảm hứng cho biết bao nghệ sĩ. Trong số đó có nhà báo Hà Hồng, nguyên Trưởng ban Khoa Giáo của Báo Nhân dân, đồng thời là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Báo Nhân dân, một người con Hà Tĩnh nhưng sinh ra và lớn lên tại Hà Nội.
"Xuống phố 4" - triển lãm tiếp theo trong seri "Xuống phố" đã chính thức khai mạc, đánh dấu sự trở lại của họa sĩ Phạm Bình Chương.
Nhiều vị khách phương xa mới đến Hà Nội đôi ba lần có lẽ sẽ khó để nhận ra giữa không gian ồn ào, tấp nập của Hà Nội hiện đại ngày nay vẫn còn tồn tại những thú vui tao nhã của người Hà Thành. Một trong số đó là nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh truyền thống của người Hà Nội.
Thủ đô ngàn năm văn hiến luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim của người dân Việt Nam, nhất là người dân Hà Nội. Mỗi người chọn cho mình một cách thể hiện khác nhau. Có những người họa sĩ đã dành cả đời mình để lan tỏa tình yêu Hà Nội.
Dưới bàn tay của những nghệ nhân "Vua dép lốp", đôi dép cao su Bác Hồ ngày nay đã có sức sống riêng, mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng của người Việt trong mắt bạn bè quốc tế. Thương hiệu "Vua dép lốp" được biết đến bởi nghệ nhân Phạm Quang Xuân, người đã gắn bó với công việc tái tạo đôi dép Bác Hồ hơn 60 năm qua.
0