Phanh phui vụ mua vắc xin Covid-19 dính đến chủ tịch EC
Vào tháng 4/2021, tờ New York Times đã phanh phui câu chuyện được gọi là “Pfizergate”, cho thấy Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã đàm phán hợp đồng cung cấp 1,8 tỷ liều vắc xin Covid-19 trong thời kỳ đại dịch với Giám đốc điều hành Pfizer Albert Bourla qua tin nhắn trên điện thoại di động, nhưng các tin nhắn này vẫn chưa được tiết lộ cho đến ngày nay.
Sau khi vụ việc này bị phanh phui, nhà vận động hành lang người Bỉ chuyên về quan hệ thương mại EU-Trung Quốc Frédéric Baldan đã đệ đơn kiện bà Von der Leyen trước tòa án Liège vào tháng 4 năm 2023, cáo buộc bà “lạm dụng chức vụ và chức danh”, “hủy hoại tài liệu công” và “làm giàu bất hợp pháp và tham nhũng”.
Hàng chục tổ chức, cá nhân khác và thậm chí cả các quốc gia như Hungary và Ba Lan (dưới thời chính phủ trước đây do đảng PiS lãnh đạo), đã cùng tham gia khiếu nại với ông.
Vụ án hiện đang được điều tra, đã được Văn phòng Công tố Châu Âu (EPPO) tiếp quản. Cơ quan này sẽ trình bày bản cáo trạng trong phiên điều trần và có thể tranh luận lý do tại sao họ phải chịu trách nhiệm điều tra trước Tòa án sơ thẩm ở Liège vào ngày 17/5.
EPPO chịu trách nhiệm về các vụ án gây thiệt hại cho ngân sách EU và các vụ án có tính chất xuyên quốc gia, cũng như các vụ có khả năng ảnh hưởng đến danh tiếng của các tổ chức EU và niềm tin của người dân.
Tuy nhiên, hai nguồn tin thân cận với vụ án nói với Euractiv rằng trong vụ này, thẩm phán người Bỉ không đồng ý với việc EPPO tiếp quản vụ việc và đang đặt câu hỏi liệu vụ án có thể tiếp tục nằm trong tay Bỉ hay không.
Các quy định của EU cũng nêu rõ rằng trong trường hợp có tranh chấp về quyền tài phán với một quốc gia thành viên, “các cơ quan có thẩm quyền của quốc gia phải quyết định việc phân bổ quyền tài phán”.
Nói cách khác, tòa án Bỉ sẽ phải đánh giá xem yêu cầu tiếp quản vụ việc của EPPO có hợp pháp hay không và liệu cuộc điều tra đang diễn ra do thẩm phán điều tra Bỉ khởi xướng nên được kết thúc hay tiếp tục.
Ủy ban châu Âu hiện là tâm điểm của một loạt các vụ kiện tụng liên quan đến Pfizergate.
Ngoài việc Thanh tra dân nguyện của EU kết luận rằng Pfizergate là một vụ án về “quản trị kém” và tờ New York Times đưa vụ việc ra trước Tòa án Công lý EU, dư luận đang chờ xem xem vụ việc ở Bỉ này diễn ra như thế nào và liệu các cáo buộc có thể gây tổn hại cho bà Von der Leyen khi bà đang chuẩn bị bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai hay không.
Trong thời kỳ Covid, Liên minh châu Âu đã triển khai một hệ thống mã QR trên toàn khối, từ đó cấp chứng nhận về việc tiêm chủng để có thể đi du lịch, giải trí và trong một số trường hợp là làm việc – ngay cả khi các báo cáo bắt đầu dấy lên nghi ngờ về mức độ tin cậy của việc tiêm vaccine trong việc ngăn chặn lây nhiễm và tử vong. Có vẻ như Brussels chỉ quan tâm đến việc tiêm càng nhanh càng tốt. Các thành viên hoài nghi của Nghị viện châu Âu đã yêu cầu được biết ban lãnh đạo khối thực sự đã ký loại thỏa thuận nào với các nhà sản xuất loại thuốc tiêm này. 11 hợp đồng được ký để mua 4,6 tỷ liều vắc xin và 71 tỷ euro tiền công quỹ đã được chuyển cho Big Pharma (khoảng 10 hãng dược phẩm khổng lồ trên thế giới, trong đó có 7 hãng chính (Bayer, GlaxoSmithKline (GSK), Merck, Novartis, Pfizer, Roche, Sanofi-Aventis) được gọi là Big Pharma).
Cho đến nay, cả những công dân đã trả tiền cho toàn bộ số vắc xin đó cũng như những đại diện mà họ bầu ra đều không được biết đầy đủ về những giao dịch đó. Theo nghiên cứu được tổ chức phi chính phủ Global Health Advocates của Pháp và tổ chức phi lợi nhuận y tế StopAids có trụ sở tại Anh công bố năm ngoái, việc Ủy ban châu Âu “đã đồng ý với các yêu cầu bảo mật rộng rãi với các tập đoàn dược phẩm có thể không hoàn toàn phù hợp với luật pháp của EU”, và trong số các hợp đồng với AstraZeneca, Pfizer và Moderna, thì “hợp đồng Pfizer được điều chỉnh lại đáng kể nhất”. Cụ thể, họ lưu ý rằng Ủy ban châu Âu “đã điều chỉnh lại hầu hết thông tin về an toàn sản phẩm và bồi thường trong hợp đồng với Pfizer và Moderna”, kết luận rằng “có vẻ như hầu hết rủi ro đều do EU gánh chịu để có được quyền tiếp cận vắc xin".
Các báo cáo cũng khiến người ta chú ý đến việc một số CEO của Big Pharma không quan tâm đến trách nhiệm giải trình đối với những khách hàng cuối cùng của họ, các công dân EU bình thường, những người trả tiền để tiêm vắc xin.
Đến năm 2020, bà Von der Leyen nói với New York Times bà đã trao đổi với giám đốc Pfizer qua tin nhắn trong một tháng vào thời điểm đại dịch lên đến đỉnh điểm, với kết quả là “một đơn đặt hàng 1,9 tỷ liều từ Pfizer” cho đến năm 2023, theo tờ báo, với tổng số 4,6 tỷ liều được đặt hàng từ tất cả các nhà sản xuất thuốc. Tại sao lại mua nhiều liều thuốc như vậy đối với dân số EU chỉ 448 triệu người? “Tôi tin chắc rằng dịch sẽ còn kéo dài,” bà nói với tờ báo vào tháng 4 năm 2021. Theo Politico, đến tháng 12 năm 2023, đại dịch đã kết thúc, khoảng 4 tỷ euro vắc xin Covid bị đổ ra các bãi rác trên khắp châu Âu.
Dữ liệu mới nhất từ Văn phòng Thống kê Quốc gia của Anh cho thấy tỷ lệ lạm phát tại nước này trong tháng 10 tăng lên mức cao nhất trong 6 tháng qua, củng cố kỳ vọng của thị trường rằng sẽ không có đợt cắt giảm lãi suất nào khác trong năm nay.
Giá dầu thế giới tăng khoảng 1% vào ngày 21/11, sau khi Nga và Ukraine gia tăng các cuộc tấn công bằng tên lửa, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ căng thẳng nguồn cung dầu thô nếu xung đột lan rộng.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 22/11 cho biết nước này đã thực hiện chính sách miễn thị thực cho 29 nước, trong đó có Đức và Pháp, nhằm thúc đẩy du lịch quốc tế.
Tại Pakistan, nhiều tay súng đã tấn công đoàn xe chở người Hồi giáo dòng Shiite, khiến ít nhất 42 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương.
Hội nghị lần thứ 29 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) tại Baku, Azerbaijan đang dần tiến tới những giờ đàm phán cuối cùng, tuy nhiên các đại biểu vẫn chưa thể tìm ra tiếng nói chung đối với vấn đề lớn là tài chính khí hậu.
Tại cuộc họp báo ngày 21/11, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre xác nhận, Mỹ đã thông báo trước cho Ukraine và các đồng minh về kế hoạch phóng tên lửa tầm trung của Nga.
0