Quảng trường Ba Đình – Nơi gìn giữ những giá trị trường tồn

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. 78 mùa xuân đã trôi qua, nhưng những ký ức hào hùng khi đó ở quảng trường Ba Đình vẫn mãi trường tồn trong trái tim mỗi người dân Việt Nam.

Tháng 8/1945, cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay Nhân dân của quân và dân Việt Nam giành được thắng lợi hoàn toàn. Cách mạng tháng Tám thành công đã đập tan xiềng xích nô lệ kéo dài hàng nghìn năm của chế độ phong kiến, xóa bỏ ách thống trị của thực dân Pháp và phát xít Nhật.

Từ xiềng xích nô lệ, Nhân dân Việt Nam đã vươn lên trở thành những người chủ của đất nước, tự quyết định vận mệnh của dân tộc mình dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quảng trường Ba Đình đã được lựa chọn để làm nơi diễn ra lễ độc lập trọng đại này.

Ngày 2/9/1945, khắp mọi nẻo đường ở Thủ đô Hà Nội đều rộn ràng cờ, hoa và khẩu hiệu chào đón sự kiện trọng đại có một không hai của dân tộc. Những ai từng chứng kiến khoảnh khắc thiêng liêng của lịch sử sẽ không thể quên không khí, bối cảnh quảng trường Ba Đình ngày lễ độc lập năm ấy.

Quang cảnh ngày lễ Độc lập tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945 Ảnh: Tư liệu lịch sử

Một biển người đứng chật quảng trường rạng rỡ, hân hoan, náo nức, hồi hộp chờ đợi giây phút vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

Đúng 2 giờ chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh bước lên lễ đài với tư cách là Chủ tịch Chính phủ Lâm thời. Trước toàn thể quốc dân đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng tuyên bố: “Nước Việt Nam có quyền được hưởng tự do và độc lập và sự thật đã trở thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử dân tộc. Ảnh tư liệu

Nhà sử học Dương Trung Quốc từng cho biết: “Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn ngày 2/9 vì đó là ngày Chủ nhật, có thể huy động được quần chúng. Không gian của quảng trường Ba Đình lúc đó trở thành một lễ đài rất trang nghiêm và hội tụ lòng dân vào trong nền độc lập của đất nước.”

Với những người được trực tiếp chứng kiến ngày lễ độc lập 2/9/1945 thì thời khắc ở quảng trường Ba Đình lịch sử mãi là niềm tự hào và sẽ đi theo họ suốt cuộc đời. Ông Phạm Gia Đốc, nguyên tiểu đội trưởng trinh sát, Sở Liêm phóng Bắc bộ, người được giao bảo vệ lễ đài năm đó cho biết: "Khi chúng tôi được gọi đến giao nhiệm vụ bảo vệ lễ đài ngày 2/9 (lúc đầu chúng tôi chưa hề biết đấy là ngày Tuyên ngôn Độc lập), tôi rất phấn khởi, tự hào nhưng cũng rất lo. Lo là vì làm sao bảo vệ được an toàn, vì lúc bấy giờ bọn phản động vẫn còn. Chỉ huy đơn vị cũng giao nhiệm vụ cụ thể, đồng chí nào đứng ở đâu thì đứng nguyên ở đấy để đề phòng bọn phản động phá lễ đài. Không khí lúc đó vô cùng phấn khởi; đặc biệt thời khắc Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập thì cả khu vực quảng trường đồng bào reo hò vỗ tay sung sướng, chúng tôi cũng sung sướng vô cùng. Những hình ảnh và khoảnh khắc đó luôn in sâu trong thế hệ những người như chúng tôi."

Lực lượng bảo vệ lễ đài ngày 2/9/1945. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Nhắc đến ngày Quốc khánh 2/9 không thể không nhắc đến cố Giáo sư Lê Thi (tên thật là Dương Thị Thoa), người kéo cờ trong lễ Tuyên ngôn Độc lập. Bà từng chia sẻ: "Cột cờ thời đó còn thô sơ nên nếu kéo không chuẩn rất dễ tắc. Tôi với chị Đàm Thị Loan (người dân tộc Tày) cùng tham gia kéo cờ. Chị Loan là người nâng cờ còn tôi là người kéo. Nói thật là tôi rất lo (khi ấy tôi mới 19 tuổi) vì đây là sự kiện trọng đại, tôi lại chưa được chuẩn bị gì. Nếu có bất cứ sai sót nào dễ ảnh hưởng đến buổi lễ. May là tôi thuộc bài "Tiến quân ca" nên kéo cờ lên đến đỉnh là vừa hết nhạc. Lúc đấy, tôi mới thở phào nhẹ nhõm… Cũng tại thời điểm đó, lần đầu tiên tôi được thấy Bác Hồ, Bác rất giản dị, không comple, cà vạt tây mà Bác mặc bộ quần áo ka-ki và đi dép cao su rất, phía dưới lễ đài thì hàng chục vạn đồng bào vỗ tay reo hò". Mặc dù, bà Lê Thi đã ra đi nhưng hình ảnh bà kéo cờ trong Lễ Tuyên ngôn Độc lập sẽ còn mãi với lịch sử Việt Nam.

Chân dung bà Lê Thi - Người phụ nữ kéo cờ Tổ quốc trong Lễ Tuyên ngôn độc lập năm 1945 được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Quảng trường Ba Đình, nơi đã chứng kiến bao lịch sử thăng trầm của dân tộc, ngày nay có nhiều ô cỏ lớn, xen giữa là lối đi rộng 1,4m. Giữa quảng trường là cột cờ cao 25m. Ba Đình trở thành mảnh đất thiêng cùng những dấu ấn lịch sử không bao giờ phai mờ và những kiến trúc tâm linh hiện hữu: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ. Trải qua bao biến cố lịch sử, quảng trường Ba Đình đã trở thành một cái tên gần gũi và thiêng liêng, trở thành niềm tự hào của người dân Thủ đô và Nhân dân cả nước.

Dòng người đứng trang nghiêm trong nghi lễ Thượng cờ ở quảng trường Ba Đình. Ảnh: Văn Tuyến

Đã 78 năm trôi qua kể từ lễ Độc lập 2/9/1945, quảng trường Ba Đình vẫn còn giữ nguyên giá trị lịch sử, văn hóa. Cho đến tận ngày nay, nơi đây vẫn là trung tâm chính trị - văn hóa, là nơi diễn ra những sự kiện trọng đại của đất nước, xứng danh niềm tự hào của Hà Nội, trái tim của một nước Việt Nam độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và không ngừng vươn lên sánh vai cùng năm châu.

Quảng trường Ba Đình với những giá trị văn hóa, lịch sử luôn gắn liền với những đổi thay mạnh mẽ của đất nước. Dù là trong quá khứ, hiện tại hay tương lai, nơi đây vẫn luôn là địa điểm mang nhiều giá trị tinh thần, in sâu trong tâm khảm người Việt.

Tổng hợp

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Nằm cách Hà Nội chỉ hơn 10km, bảo tàng là nơi trưng bày khoảng những bức ảnh, 25 pano bài viết và khoảng 150 hiện vật kể câu chuyện về nghề nhiếp ảnh ở Lai Xá - Làng nhiếp ảnh đầu tiên ở Hà Nội. Câu chuyện làng nghề trong bảo tàng được kể từ khi ông tổ nghề Nguyễn Đình Khánh mang nghề nhiếp ảnh về làng, truyền dạy cho các học trò cũng là người trong làng Lai Xá. Từ đó, những người này đã cùng nhau gây dựng nên cả một làng nghề làm nhiếp ảnh.

Cửa Bắc, hay còn gọi là Chính Bắc Môn, là cửa duy nhất còn sót lại của thành cổ Hà Nội thời nhà Nguyễn, được xây dựng từ năm 1805.

Chùa Thầy còn gọi là chùa Cả hay Thiên Phúc Tự, được xây dựng cách đây gần 1000 năm, tọa lạc dưới chân núi Thầy thuộc địa phận xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai. Đây là quần thể di tích, danh thắng nổi tiếng của Thủ đô có giá trị văn hóa, lịch sử cùng kiến trúc vô cùng độc đáo.

Sau gần hai năm trùng tu tôn tạo, tòa biệt thự cổ hơn 100 năm tuổi nằm tại số 49 phố Trần Hưng Đạo quận Hoàn Kiếm, Hà Nội đã được hoàn thiện và mở cửa đón du khách đến tham quan tìm hiểu. Đây là công trình được xây dựng từ đầu thế kỷ XX, vẫn còn giữ nguyên được các giá trị kiến trúc.

Tại Khu di tích lịch sử - văn hóa quốc gia đặc biệt Đền Trần - Chùa Phổ Minh, phường Lộc Vượng (thành phố Nam Định) hàng năm có 2 lễ hội quy mô lớn gồm: Lễ hội Trần (tháng 8 âm lịch) và Lễ hội Khai ấn đầu Xuân. Trong đó, Khai ấn Đền Trần đầu Xuân là một trong những lễ hội lớn, có từ lâu đời, hàng năm đều thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương tham dự.

Các di tích thuộc quần thể di tích cố đô Huế sẽ mở cửa miễn phí, phục vụ khách tham quan trong ba ngày mùng Một đến ngày mùng Ba Tết Giáp Thìn.