Sông Yên mùa nước cạn
Ngày mưa lũ, mặt sông Yên quê tôi cuồn cuộn, đỏ ngầu như gã đàn ông lần đầu quá chén. Nó lên cơn hùng hục, chộp giật, giằng xé và nhấn chìm tất cả những gì nó với được trong tầm tay. Để rồi sau cơn mê, nó ân hận, và trở nên hiền lành. Dòng sông mùa cạn thùy mị, êm ả, trong veo như ánh mắt em tôi năm mười tám.
Bắt đầu từ cuối thu, khi bầu trời được đẩy lên cao hơn, lúc ánh nắng ngả sang màu vàng nhạt, ấy là lúc sông Yên vào mùa nước cạn. Dòng trôi hiền hòa, trong veo, tham lam ôm cả hàng tre, bờ bãi ngô khoai, ôm cả mây trời lãng đãng, e ấp vào lòng cho đến tận tháng ba, tháng tư năm sau.
Nhà em nằm cạnh dòng sông. Khi triều xuống, tôi xắn quần men theo “con đường” quen thuộc dưới đáy sông là có thể cùng em tha hồ tung tăng trên bãi cát. Chúng tôi chơi đủ thứ trò chơi cùng lũ trẻ thôn quê.
Lúc nằm xoài trên cát, tay thoăn thoắt tung quả cà bắt thẻ, miệng luyến thoắng đếm một chắt, đôi chôi. Khi lang thang trên bãi cát, soi mình xuống dòng nước trong veo, nhặt tìm những viên sỏi đủ màu, rồi mải mê xếp thành những tòa lâu đài từ trong truyện cổ tích. Em luôn dành phần thắng sau mỗi lần tranh cãi: "Không được đâu, để em làm hoàng hậu. Còn nhà vua", tôi vờ hờn dỗi: "Anh không thích làm vua".
Chúng tôi chặt chuối kết thuyền, mơ trôi về cửa biển. Mặc trâu sang sông, ngồi khóc chẳng dám về.
Thích nhất là lúc chúng tôi được ùa xuống lòng sông, lặn ngụp, khoát nước tung tóe, cả triền sông sằng sặc tiếng nô đùa. Rồi có lần quá tay, tôi té nước liên hồi làm em ngạt thở, mắt đỏ hoe, hờn dỗi cả một tuần.
Những đêm trăng thanh, sông ôm cả dòng ngân hà rộng lớn. Em thì thầm: "Đố anh thấy Thần Nông". Và đâu nữa, chú vịt trời cần mẫn. Lặn cả mùa, không bắt được ốc, nghêu.
Dòng sông Yên quê tôi chứng kiến những tháng năm lay lắt đói nghèo. Vừa chơi, chúng tôi vừa nhặt nhạnh những cành cây khô ven sông, dồn lại thành từng bó mang về làm củi nấu; đợi khi nước triều xuống cạn, mặc trâu trên bãi thả, chúng tôi ùa xuống lòng sông mò hến, bắt tôm; ít thì được bữa canh tươi, nhiều thì mẹ được hôm đi chợ bán lấy tiền đong gạo xấu.
Chúng tôi lớn lên qua bao mùa nước cạn.
Tôi vào bộ đội. Em tiễn tôi rời bến bằng đôi mắt như dòng sông tĩnh lặng. Gạt vội dòng nước mắt, miệng cười toe, em bảo: "Hẹn mùa sau!".
Nắng thao trường rát bụi. Mồ hôi đượm tháng ngày. Tôi hành quân qua bao con sông mùa cạn. Lần tìm chiếc bè chuối tuổi thơ. Lần tìm những viên sỏi từ bức tranh thời gian tôi và em đã xếp.
Những cánh thư em viết từ dòng sông: "Anh ơi! Hôm nay triều xuống thấp, cơ man là hến, hến vàng óng cả một triền thung đáy nước. Và biết bao sỏi đẹp: Xanh ngọc, vàng cam, huyết dụ, vuông, tròn. Và tổ chim bìm bịp nữa, trứng đã nở thành con rồi, nhỏ xíu, thương ơi là thương! Em không cho lũ trẻ bắt đâu, để ngày anh về, nó sẽ báo triều lên".
Sông hiền hòa, thấp thoáng tuổi thơ tôi. Đôi mắt tròn đen láy, nụ cười tỏa ban mai, tóc bồng bềnh trôi trong nắng sớm mênh mang...
Ngày về, tôi chạy ùa ra bến sông nơi em hẹn mùa sau. Chân thấp thỏm, mắt ngập tràn bờ bãi.
Mẹ lặng thinh nhìn dòng nước rười rượi trôi!
Tôi gào thét hơn dòng sông mùa lũ! Tôi lên cơn hùng hục, chộp giật, giằng xé, nhấn chìm tất cả những gì tôi với được trong tầm tay. Tôi cuồn cuộn đỏ ngầu như gã đàn ông lần đầu quá chén. Dòng sông đặc quánh, dâng ngút tận mây trời.
Hai bàn tay chới với. Tiếng thét gào thảm thiết. Con bạch tuộc ngông cuồng man rợ, hút hết thảy những tòa lâu đài, những ốc, hến, cá, tôm vào mình rồi cười sằng sặc, thè ra cái lưỡi dài vô tận.
Tôi tỉnh dậy, bờ bãi vẫn xanh tươi. Dòng vẫn chảy, chỉ mình tôi đợi mùa sau về lại.
Tóc hai màu mây khói. Sông hiền hòa, thấp thoáng tuổi thơ tôi.
Tôi nhớ sông mùa cạn, thương tình em trong veo.
Thời tiết năm nay khác hẳn năm trước. Năm trước mưa thường ghé lúc chiều chiều, mưa từng hồi nặng hạt kéo theo nước dâng ngập lối. Năm nay mưa đỏng đảnh và bất chợt, cứ đến rồi đi, bất kể thời gian nào trong ngày. Mưa đi ngang tưới mát con phố nhỏ, mưa vô tình làm ướt góc sân mới hôm trước còn đắm mình trong cái nắng oi ả. Có người cũng quen dần với sự thất thường ấy của những ngày mưa.
Có một người nhìn vườn thu qua ô cửa sổ, thấy cây lá reo vui, trái chín gọi mời. Mùi hương quen thuộc mỗi mùa thu lại dậy lên trong gió thoảng. Cây thị góc vườn, cây ổi bờ ao bao năm nay vẫn đúng hẹn đơm hoa kết trái để mỗi khi thu về lại lặng lẽ tỏa hương. Gió thu xao động, trái chín đung đưa.
Mùi hương hoa sử quân tử trong đêm mưa luôn dịu dàng ôm ấp tôi sau ngày dài mỏi mệt. Có một người cũng như tôi, vẫn nhìn thấy loài hoa quen thuộc ấy hằng ngày, thế mà phải vào một đêm mưa tan, cô ấy mới nhận ra hương thơm của sử quân tử có thể khiến người ta thấy bình an đến vậy.
Một ngày cuối hạ ở Tứ Xuyên, Trung Quốc, khi những tán cây ngô đồng dần trở nên vàng vọt, lòng một người không khỏi nao nao nhớ mùa thu Hà Nội. Đó cũng là lý do dẫu sống xa xứ nhưng người đó thường giữ thói quen quay trở về Hà Nội vào mùa thu. Cũng bởi, mùa thu trong ký ức của nhiều người Hà Nội có một hương vị rất riêng biệt, chẳng thể trộn lẫn với bất kỳ nơi nào.
Có một người ngồi trong quán nhâm nhi từng ngụm café. Nhìn ngắm không gian được bài trí theo lối cổ xưa, những vật dụng xưa cũ, những ký ức chợt ùa về. Những vui buồn, sung sướng hay khổ đau đều như một thước phim quay chậm từ từ hiện ra trong trí óc cô. Một bản nhạc không lời nhiều âm sắc khiến cô chầm chậm đi ngược dòng thời gian.
Có người thích ngắm hoàng hôn, những lúc ấy cô thấy hồn mình thật tĩnh lặng. Như rặng núi sau hè nhẹ nhàng chìm vào đêm tối, lối mòn nào bước chân cũng dần xa. Cô hay nhẩn nha, thật ra là không biết làm gì hơn, nhìn mông lung theo ánh nắng buông lơi qua thềm. Mặt trời lặn dần, bâng khuâng ngày khép lại. Ngày mai là một ngày mới, thì thôi đừng nhìn lại, thôi đừng nhớ chuyện đã qua.
0