Sự trở lại mạnh mẽ và quyết liệt của Trump 2.0

Trong hai ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump đang thực hiện những bước đi quyết liệt, thực hiện các lời hứa trong chiến dịch tranh cử, áp dụng quyền lực một cách triệt để và không ngần ngại đối mặt với những bất đồng.

Sau những năm tháng yên bình dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, sự trở lại của ông Trump với những quyết định táo bạo là lời nhắc nhở về lý do tại sao ông là một nhân vật đầy sức hút đối với hàng triệu người Mỹ, nhưng cũng là nỗi sợ sâu sắc của hàng triệu người khác.

Ông Trump đã mạnh tay giải quyết vấn đề nhập cư, công bố khoản đầu tư công nghệ trị giá 500 tỷ đô la, đổi tên Vịnh Mexico, bãi bỏ phần lớn chính sách đa dạng sắc tộc và giới tính trong chính quyền liên bang, rao bán TikTok, sa thải nhân viên qua mạng xã hội, đề cập đến việc mở rộng lãnh thổ, đe dọa chiến tranh thương mại, và trả lời báo chí nhiều hơn so với người tiền nhiệm Joe Biden trong suốt nhiều tháng qua.

Ngoài ra, ông còn gây tranh cãi khi ân xá cho những người tham gia vụ bạo loạn Tòa nhà Quốc hội Mỹ ngày 6/1/2021, đưa ra những tuyên bố sai sự thật về cuộc bầu cử năm 2020, trả thù những người chỉ trích mình, bao gồm cả việc rút lực lượng an ninh bảo vệ một cựu trợ lý bị Iran đe dọa, chỉ trích một giám mục, làm suy yếu các giá trị đạo đức, chuẩn mực và quy tắc trong bộ máy chính phủ, kỳ thị người chuyển giới và mở đường cho các vụ bắt giữ của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) tại trường học và nhà thờ.

Theo hãng tin CNN, ông Trump đã đạt được những thành công ban đầu, nhưng thử thách thực sự vẫn còn ở phía trước.

Tốc độ hành động của ông Trump có chủ đích rõ ràng. Có quá nhiều sự kiện diễn ra một cách dồn dập, khiến công chúng không đủ thời gian để suy ngẫm về mức độ nghiêm trọng của từng sự kiện. Những quyết định quan trọng và các chính sách mới tác động lớn đến thế giới liên tục bị cuốn vào vòng xoáy không ngừng. Ông Trump luôn ở tâm điểm, khéo léo điều khiển sự hỗn loạn và tạo ra sự chú ý mạnh mẽ từ cả truyền thông và các đối thủ chính trị.

Đối với những người ủng hộ ông Trump, mọi hành động đều như một chuỗi chiến thắng liên tiếp và những lời hứa được hiện thực hóa. Hầu hết mọi người không theo dõi chính trị suốt ngày, nhưng những câu chuyện và hình ảnh về ông Trump vẫn liên tục xuất hiện trên các nền tảng truyền thông xã hội, đài phát thanh và tin tức địa phương, góp phần củng cố hình ảnh chính trị của ông. Ngay cả khi ông Trump đang “chọc ghẹo” truyền thông hay đảng Dân chủ, điều đó vẫn không thành vấn đề đối với những cử tri trung thành của ông, những người tin tưởng vào khả năng thay đổi mạnh mẽ và liên tục thách thức hệ thống chính trị hiện tại.

Đối với những người phản đối ông Trump, thật khó để chỉ ra điều gì khiến họ phẫn nộ nhất. Những hành động của ông thường xuyên chiếm sóng truyền thông khiến họ cảm thấy hoang mang, lúng túng.

Hầu hết các nhiệm kỳ tổng thống mới đều bắt đầu với những hoạt động rầm rộ, nhưng ông Trump không chỉ dừng lại ở đó. Ông nhanh chóng triển khai những bước đi quan trọng, đối mặt với các cuộc khủng hoảng trong nước và quốc tế, điều mà trước đây đã từng khiến ông bị chỉ trích. Việc ký hàng trăm sắc lệnh hành pháp là một chuyện, nhưng thay đổi thực sự chỉ có thể xảy ra khi các đạo luật được thông qua.

Hôm 21/1, cuộc họp của ông Trump và các lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Quốc hội đã cho thấy, vẫn chưa có sự đồng thuận về việc có nên tiến hành một dự luật lớn để thúc đẩy chương trình nghị sự tham vọng của ông, hay nên chia nhỏ thành các dự luật riêng lẻ. Dù sao, mọi thứ vẫn chưa chắc chắn khi đảng Cộng hòa chỉ nắm đa số nhỏ tại Hạ viện.

Tuy nhiên, trong hai ngày đầu tiên, đã có những dấu hiệu rõ ràng về các xu hướng quan trọng trong nhiệm kỳ tổng thống mới của ông Trump.

Xác định rõ mục tiêu

Việc ban hành hàng loạt sắc lệnh ngay trong những giờ đầu của nhiệm kỳ thứ hai cho thấy chính quyền mới của ông Trump đã có sự chuẩn bị chuyên nghiệp hơn nhiều so với nhiệm kỳ đầu tiên đầy hỗn loạn. Khác với những ngày đầu của nhiệm kỳ trước, ông Trump hiện đã xác định rõ ràng mục tiêu và phương hướng hành động. Lần này, sự hài hước và tinh thần chiến đấu của ông sau lễ nhậm chức lần thứ hai – vẫn vững vàng. Đây có thể là những yếu tố quan trọng giúp ông thành công.

Chính sách chống nhập cư cứng rắn

Trong bài phát biểu trước những người ủng hộ, ông Trump khẳng định rằng vấn đề nhập cư là ưu tiên hàng đầu trong nhiệm kỳ của mình. Mặc dù nhiều người cho rằng lạm phát là vấn đề lớn nhất, nhưng ông Trump lại nhấn mạnh rằng tội phạm nhập cư mới là mối đe dọa nghiêm trọng nhất. Để triển khai chiến dịch trục xuất hàng loạt, ông đã thực hiện một loạt hành động hành pháp, bao gồm việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia và có thể điều động quân đội đến biên giới. Trong một động thái gây sốc, ông đã tước quyền bảo vệ các nhà thờ và trường học khỏi các vụ bắt giữ của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE), đồng thời làm cho quá trình nhập cư hợp pháp trở nên khó khăn hơn.

Nếu mục tiêu của ông Trump là tạo ra một bầu không khí sợ hãi, thì có vẻ như chiến lược này đang phát huy tác dụng. Tom Homan, người phụ trách vấn đề biên giới của tổng thống Trump, nói với CNN rằng: “Các sĩ quan ICE đã quay lại làm công việc của họ”, đồng thời tiết lộ rằng chiến lược trục xuất có thể mở rộng nhanh chóng nếu các thành phố không hợp tác trong việc truy tìm tội phạm bỏ trốn. Ông nhấn mạnh rằng những người nhập cư không có tiền án, dù đang ở Mỹ bất hợp pháp, cũng sẽ bị bắt giữ.

Chưa dừng lại ở đó, Tổng thống Donald Trump còn ký một sắc lệnh hành pháp nhằm chấm dứt quyền công dân đối với trẻ em sinh ra trên đất Mỹ từ cha mẹ nhập cư bất hợp pháp. 22 tiểu bang do đảng Dân chủ lãnh đạo, cùng với thủ đô Washington, thành phố San Francisco và Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ đã đệ đơn kiện phản đối sắc lệnh này. Các vụ kiện được đệ trình lên các tòa án liên bang tại thành phố Boston và Seattle, nơi các thẩm phán được cho là sẽ có lập trường thiên tả - ủng hộ các chính sách của đảng Dân chủ và có thể ngăn chặn sắc lệnh hành pháp này. Các bên phản đối cho rằng, sắc lệnh của Tổng thống Trump sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng, khi ít nhất 150.000 trẻ em không thể nhận quyền công dân, dẫn đến những vấn đề lớn về tài chính, y tế, giáo dục và quyền lợi xã hội. Đặc biệt, các tiểu bang lo ngại sẽ phải gánh chịu chi phí khổng lồ khi cung cấp dịch vụ công cho những người không có quyền công dân.

Mặc dù nhập cư là vấn đề được nhiều người ủng hộ, nhưng ông Trump dường như đang mạo hiểm khi ưu tiên vấn đề này, trong khi câu chuyện về chi phí thực phẩm và nhà ở vẫn là những nội dung ông cam kết sẽ giải quyết trong nhiệm kỳ mới. Những vấn đề này đặc biệt quan trọng đối với những cử tri dao động. Mặc dù không phải tái tranh cử, ông Trump vẫn cần duy trì sự ủng hộ của cử tri để tránh tổn thất cho đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tới.

Vượt qua ranh giới pháp lý

Một trong những lo ngại lớn nhất đối với những người phản đối ông Trump là nếu ông giành lại quyền lực, đặc biệt sau khi tuyên bố mình là nạn nhân của sự đàn áp, ông sẽ tự mình thực thi luật pháp. Điều này đã xảy ra khi ông Trump sử dụng quyền ân xá của mình một cách hào phóng, đặc biệt là đối với những người tham gia vụ bạo loạn Tòa nhà Quốc hội Mỹ cách đây 4 năm. Ông đã biện minh cho quyết định của mình và không hề hối hận.

Ông Trump cũng chỉ trích người tiền nhiệm Joe Biden vì đã ân xá cho các thành viên trong gia đình, trong bối cảnh lo ngại rằng họ có thể trở thành mục tiêu điều tra của Bộ Tư pháp dưới chính quyền mới. Điều này đã làm dấy lên sự lo lắng trong hàng ngũ đảng viên Dân chủ, khi họ e ngại ông Trump có thể sẽ dùng hành động phá vỡ tiền lệ của Biden như một cách để gia tăng quyền lực cá nhân. Tuy nhiên, khác với ông Biden, ông Trump đã đối mặt trực tiếp với báo chí để giải thích quan điểm của mình.

Cũng trong ngày 21/1, ông Trump đã ban hành một lệnh ân xá khác – dành cho Ross William Ulbricht, người sáng lập trang web thương mại điện tử đen Silk Road. Silk Road được Bộ Tư pháp Mỹ mô tả là “thị trường tội phạm tinh vi và rộng lớn nhất trên Internet hiện nay.” Việc ân xá cho Ulbricht, người đã thụ án chung thân, là một sự ưu ái cho phong trào Tự do đã ủng hộ ông Trump trong cuộc bầu cử, như ông đã gợi ý trên mạng xã hội Truth Social.

Việc ông Trump sử dụng quyền ân xá ngay sau hai ngày nhậm chức càng làm dấy lên lo ngại rằng, ông đang hành động vượt ra ngoài khuôn khổ pháp lý, và bất kỳ ai giúp ông về mặt chính trị đều có thể đón nhận được những lợi thế pháp lý.

Tìm kiếm thỏa thuận quốc tế

Một trong những diễn biến đáng chú ý kể từ khi ông Trump quay trở lại Nhà Trắng là những thông điệp lặp đi lặp lại mà ông gửi tới Tổng thống Nga Vladimir Putin, với hy vọng thuyết phục ông Putin thực hiện thỏa thuận chấm dứt xung đột ở Ukraine. Ông Trump đã nhấn mạnh rằng, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẵn sàng đàm phán. Khi được hỏi liệu ông có áp dụng lệnh trừng phạt mới với Nga nếu Moscow không tham gia đàm phán, ông Trump trả lời: “Nghe có vẻ khả thi”.

Theo CNN, mặc dù không có gì đảm bảo rằng Nga sẽ đồng ý chấm dứt chiến sự, nhưng những nỗ lực của ông Trump có thể tạo ra một đòn bẩy, mở ra khả năng một cuộc gọi giữa các nhà lãnh đạo trong thời gian tới.

Trong khi đó, Đài RT dẫn lời ông Dmitry Suslov, thành viên thuộc Hội đồng chính sách đối ngoại và quốc phòng Nga nhận định, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ cố gắng thực hiện lời hứa nhanh chóng chấm dứt xung đột, nhưng lời hứa này không có nghĩa Kiev sẽ đầu hàng hoàn toàn trước Moscow.

Về kinh tế, ông Trump đã tạm hoãn các mức thuế đối với Trung Quốc và cho biết đang dùng mối đe dọa thuế quan như một chiến thuật đàm phán trước khi thực hiện chuyến thăm Trung Quốc, nếu có. Ông cũng cảnh báo Liên minh châu Âu về nguy cơ một cuộc chiến tranh thương mại mới với tuyên bố: "Họ đối xử với chúng tôi rất tệ, vì vậy họ sẽ phải chịu thuế quan."

Tổng thống Donald Trump đã bác bỏ những lo ngại về việc TikTok thu thập dữ liệu và khả năng Trung Quốc lợi dụng thông tin cá nhân của người Mỹ. Trong cuộc phỏng vấn với Fox News, ông đặt câu hỏi liệu việc Trung Quốc theo dõi những người trẻ tuổi có quan trọng đến vậy không? Liệu việc theo dõi những đứa trẻ xem những video điên rồ có đáng lo ngại không?

Một trong những hành động đầu tiên của Tổng thống Donald Trump sau khi nhậm chức là ký sắc lệnh hành pháp trì hoãn việc thực thi lệnh cấm TikTok. Trong cuộc phỏng vấn với Fox News, ông Trump cho biết “rất nhiều người muốn mua” ứng dụng này tại Mỹ, điều này sẽ cho phép TikTok tiếp tục hoạt động mà không vi phạm pháp luật. Đáng chú ý, ông Trump để ngỏ khả năng cho phép tỷ phú Elon Musk, một đồng minh thân cận của ông mua lại Tiktok.

Với những bước đi quyết liệt trong những ngày đầu nhậm chức, ông Trump không chỉ gây chú ý trong nước mà còn tạo ảnh hưởng lớn trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để thực hiện những thay đổi lâu dài, ông cần đối mặt với các thử thách lớn và phải thuyết phục được các nhà lập pháp thông qua các đạo luật. Chỉ khi các đạo luật được thông qua và các chính sách đi vào thực tế, ông Trump mới có thể chứng minh được rằng, sự trở lại mạnh mẽ của ông không chỉ là những bước đi ban đầu ồn ào mà là một bước ngoặt thực sự của nền chính trị Mỹ.