Đất nước thống nhất, nhưng ký ức về cuộc kháng chiến gian khổ, bi thương và hào hùng vẫn còn in sâu trong tâm trí của nhiều người.

Những ngôi làng ngoại thành Hà Nội yên bình với vườn cây, ruộng lúa... Những ngôi chùa cổ kính nằm bên những dòng sông, ngọn núi... Nhưng giờ đây, núi bị khai thác để làm xi măng, sông đang ô nhiễm… Những cảnh sắc đã từng hằn sâu trong tâm trí có đang dần biến mất?

Cây cỏ hồi sinh khi mùa xuân đến, những bông hoa bung nở theo mùa, những dòng sông trong xanh, nhưng cũng có những đỉnh núi không thể hồi sinh, ngay cả khi mùa xuân trở lại.

Tháng giêng thường được nhắc đến như khoảng thời gian vui chơi, hội hè, đình đám giữa những mùa vụ ở làng quê. Nhưng những năm gần đây, khi cánh đồng đã nhường chỗ cho dự án nhà ở, khu công nghiệp, cuộc sống của người nông dân chuyển sang một nhịp sống khác. Ở những ngôi làng ven đô, lễ hội tháng giêng vốn xuất phát từ đời sống, tập quán canh tác ở nông thôn cũng có nhiều biến đổi. Họ tranh thủ cấy trồng nông nghiệp, rồi nhanh chóng tham gia vào các hoạt động mưu sinh khác nơi thành phố.

Đó có thể là người trẻ với lựa chọn ở lại Hà Nội để có thêm thu nhập, trải nghiệm cảm giác đón Tết ở thủ đô, hay những người giúp việc, những người chăm sóc người bệnh, đã quyết định ở lại bởi một sự thân tình, yêu mến với gia đình mà họ đã gắn bó…

Đó có thể là người trẻ với lựa chọn ở lại Hà Nội để có thêm thu nhập, trải nghiệm cảm giác đón Tết ở thủ đô, hay những người giúp việc, những người chăm sóc người bệnh, đã quyết định ở lại bởi một sự thân tình, yêu mến với gia đình mà họ đã gắn bó…

Trong tiết trời đông, khi con người có nhu cầu đến gần nhau hơn, và phong cảnh bị che mờ bởi một làn sương phủ, người ta bỗng nhận ra có một Hà Nội khác, chậm dãi. Nhưng chính sau màn sương lạnh, chúng ta lại thấy một cuộc sống mưu sinh, những góc khuất khi thành phố vào đông. Đằng sau cái vẻ ồn ào của Hà Nội là những góc rất riêng, rất yên tĩnh của Hà Nội mà bình thường, vì quá vội vàng mà những vẻ đẹp ấy không được nhận ra.

Sông Hồng từng đóng vai trò quan trọng trong giao thương, buôn bán đường thủy. Những làng nghề, phố thị từng được hình thành dọc bờ sông. Nhưng rồi khi những phương tiện giao thông phong phú hơn, thuận lợi hơn thì dòng sông Hồng dường như bị lãng quên. Trong nhiều năm phát triển của một đô thị hiện đại, Hà Nội vẫn đang quay lưng về phía sông Hồng. Vùng ven sông Hồng, bãi giữa sông Hồng vẫn được coi như vùng rìa, một vùng đất bị lãng quên dành cho những người tứ xứ, sống tạm. Trong chiến lược phát triển của mình, Hà Nội đã được quy hoạch trở thành thành phố hai bên bờ sông, với dòng sông Hồng là trục chính cho kinh tế, văn hóa, du lịch, sinh thái… Có những lựa chọn nào cho một thành phố bên sông?

Bạo lực giới là bạo lực nhằm vào một người trên cơ sở đối xử phân biệt giới hoặc giới tính. Nó bao gồm các hành động gây tác hại hoặc gây đau đớn về thể xác, tinh thần hay tình dục, gồm cả sự đe dọa thực hiện những hành vi này, sự cưỡng bức và tước đoạt tự do dưới các hình thức khác nhau.

Những vụ việc bạo lực giới, bạo lực gia đình ngày càng trở nên phức tạp hơn, đặc biệt là trong bối cảnh đô thị, nơi đời sống cá nhân có xu hướng khép kín. Việc chia sẻ và tìm đến những sự hỗ trợ khi bị bạo lực dù đã được cải thiện nhưng cái nhìn về bạo lực gia đình, bạo lực giới còn có nhiều định kiến. Những ý tưởng và giải pháp hỗ trợ nạn nhân bạo lực giới, bạo lực gia đình liên tiếp được đưa ra, cả trực tiếp và trực tuyến. Ở đó những yêu thương, sự tử tế cũng được bộc lộ khi nhiều cuộc đời đã được “giải cứu” khỏi tình trạng bị bạo lực.

Mối quan hệ giữa “phố” và “làng”, “văn minh đô thị" và "văn hóa làng” vẫn song hành, hòa quyện với nhau, đan xen nhau trong kiến trúc, lối sống, hành vi ứng xử của người Hà Nội. Phố vẫn thấp thoáng mái chùa, vẫn hội hè, đình đám. “Tâm thức làng” ẩn hiện trong từng con phố, trong mỗi gia đình.

Hà Nội - thành phố trong sông và bên những dòng sông, với sự đa dạng của cảnh quan, hệ sinh thái và đời sống. Ở nơi từng dòng nước, bóng cây cũng gợi ra phong cảnh bốn mùa, lưu thông dòng chảy; nhưng giờ đây, nhiều dòng sông chỉ còn một màu đen đục quanh năm không thay đổi. Những dòng sông trong lòng thành phố đang bị ô nhiễm không thể phục hồi, nếu không có những giải pháp quyết liệt.