Thứ gì sẽ thay thế sau khi ISS ngừng hoạt động?

Hiện nay trên vũ trụ có 2 trạm đang hoạt động là Trạm vũ trụ Thiên Cung của Trung Quốc và Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) do Mỹ, Nga và các nước khác cùng vận hành. Dự kiến trạm ISS sẽ ngừng hoạt động sau năm 2030. Câu hỏi đặt ra là thứ gì sẽ thay thế ISS tiếp tục thực hiện các sứ mệnh ngoài vũ trụ?

Hiện nay, một số công ty hàng không vũ trụ tư nhân ở Mỹ đang nỗ lực xây dựng các trạm vũ trụ thương mại. Tuy nhiên, liệu mô hình phát triển của các công ty này có thể thay thế được trạm vũ trụ quốc tế hay không vẫn là một dấu hỏi lớn và bản thân việc phát triển trạm vũ trụ thương mại cũng đầy thách thức.

Vast Space, công ty trạm vũ trụ thương mại tại Mỹ mới đây đã thông báo rằng trạm vũ trụ thương mại đầu tiên trên thế giới Haven-1 mà công ty đang xây dựng có kế hoạch phóng lên quỹ đạo Trái đất tầm thấp bằng tên lửa "Falcon 9" của SpaceX vào năm 2025. Họ cũng sẽ đặt hàng hai tàu vũ trụ Dragon có người lái đưa các phi hành gia thương mại lên trạm vũ trụ Haven-1 để hỗ trợ các sứ mệnh thương mại.

Đây không phải là công ty tư nhân duy nhất muốn xây dựng một trạm vũ trụ thương mại. Theo trang web "Space" của Mỹ, Axiom Space, một công ty có trụ sở chính tại Houston, gần đây đã thông báo rằng bằng cách sửa đổi trình tự phóng các mô-đun trạm vũ trụ vào quỹ đạo Trái đất, công ty sẽ bắt đầu vận hành một nền tảng bay tự do sớm nhất là vào năm 2028. Axiom trước đây đã lên kế hoạch bắt đầu vận hành trạm vũ trụ thương mại vào năm 2030, nhưng kế hoạch mới sẽ sớm hơn hai năm so với kế hoạch cũ.

Mô phỏng tàu Dragon của SpaceX bay tới trạm vụ trụ Haven -1. Nguồn: Vast

Bàng Chi Hạo, chuyên gia trưởng Cơ quan Truyền thông Khoa học Công nghệ Thám hiểm Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc, cho biết triển vọng phát triển của các trạm vũ trụ tư nhân rất rộng và có nhiều tiềm năng cũng như cơ hội, như du lịch vũ trụ thương mại, nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ, sản xuất và sản xuất không gian, dịch vụ truyền thông và dữ liệu, hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này tin rằng các trạm vũ trụ tư nhân thương mại cũng phải đối mặt với nhiều thách thức: Thứ nhất, yêu cầu tài chính khổng lồ. Từ thiết kế, xây dựng đến đưa vào sử dụng, vận hành, bảo trì lâu dài đều cần một lượng vốn lớn. Các doanh nghiệp tư nhân phải đối mặt với áp lực tài chính lớn và chu kỳ hoàn vốn đầu tư dài. Thứ hai là khó khăn về kỹ thuật. Để hoạt động ổn định trong môi trường không gian, các công nghệ phức tạp như hỗ trợ sự sống, duy trì quỹ đạo và lắp ghép không gian cần phải được khắc phục. Ví dụ, các phi thuyền của SpaceX chỉ thành công sau nhiều chuyến bay thử nghiệm, còn các công ty tư nhân có khả năng tích lũy công nghệ cũng như khả năng nghiên cứu phát triển còn hạn chế. Thứ ba, các quy định, chính sách chưa rõ ràng. Hiện nay, luật vũ trụ quốc tế chủ yếu dựa trên sự hợp tác liên chính phủ, các quy định như quyền tài sản, định nghĩa trách nhiệm pháp lý và xử lý chất thải không gian liên quan đến hoạt động của các trạm vũ trụ tư nhân vẫn chưa hoàn thiện và dễ dẫn đến tranh chấp. Thứ tư là rủi ro thị trường. Mặc dù triển vọng kinh doanh du lịch vũ trụ, dịch vụ nghiên cứu khoa học rất rộng lớn nhưng quy mô thị trường ban đầu còn hạn chế. Tình hình kinh tế và các tình huống khẩn cấp ảnh hưởng đến mức độ sẵn lòng tiêu dùng, số lượng khách hàng và thu nhập khó đáp ứng được kỳ vọng. Thứ năm, thách thức về an ninh, môi trường không gian rất phức tạp và phải đối mặt với các mối đe dọa như tác động của thiên thạch và bức xạ vi mô, nên cần có một hệ thống an toàn đáng tin cậy.

Theo  kế hoạch Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) sẽ nghỉ hưu sau năm 2030. Nguồn: Reuters/ Nasa

Kế hoạch xử lý và đưa ISS về “nghỉ hưu” đã được các quan chức Mỹ đẩy nhanh trong những năm gần đây. Vào giai đoạn sau năm 2030, NASA dự định tài trợ cho việc phát triển các trạm vũ trụ tư nhân trên quỹ đạo Trái đất để duy trì sự hiện diện của Mỹ tại đây, với sự tham gia của một số công ty như Airbus, Blue Origin…

Ban đầu, các động cơ đẩy của Nga được thiết kế để đưa ISS trở lại bầu khí quyển Trái đất khi trạm này hết thời gian hoạt động. Tuy nhiên, NASA đã phải đẩy nhanh tìm kiếm các phương án thay thế thực hiện nhiệm vụ này. Mặc dù thị trường vũ trụ tư nhân chưa được phát triển, các quan chức Mỹ tin rằng một trạm vũ trụ thương mại thay thế trên quỹ đạo là cần thiết và cần nằm trong kế hoạch chuẩn bị cho sự “ra đi” của ISS.

Theo SpaceNews, các ý kiến về việc trạm ISS nghỉ hưu đã được đưa ra trong bối cảnh ngành công nghiệp hàng không vũ trụ Mỹ lo ngại về ngân sách của NASA. Áp lực ngân sách chung đối với cơ quan này có thể làm giảm nguồn tài trợ cho những chương trình khác nếu buộc phải gia hạn ISS đến sau năm 2030.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Theo tin mới nhất của Yonhap, Cơ quan Điều tra Tham nhũng quan chức cấp cao Hàn Quốc (CIO) vừa thông báo CIO sẽ dừng thực thi lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol do liên quan đến động thái thiết quân luật ngắn ngủi hôm 3/12/2024. CIO cho biết sẽ xem xét các bước tiếp theo.

Một chiếc máy bay nhỏ đã đâm vào một nhà kho thương mại gần sân bay thành phố Fullerton ở bang California, Mỹ, gây ra hỏa hoạn nghiêm trọng. Vụ việc khiến hai người thiệt mạng và 18 người bị thương.

Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc ngày 3/1 sẽ tổ chức phiên điều trần lần thứ hai phục vụ công tác chuẩn bị cho phiên xét xử luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol.

Một đám đông người biểu tình đã đối đầu với cảnh sát bên ngoài dinh thự của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, khi Cơ quan chống tham nhũng (CIO) đang thi hành lệnh bắt giữ nhà lãnh đạo này.

Công tố viên Hàn Quốc hôm nay đã truy tố một chỉ huy quân đội cấp cao và người đứng đầu đơn vị tác chiến đặc biệt của quân đội về vai trò của họ trong việc áp đặt thiết quân luật hôm 3/12.

Ngày 3/1, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc tổ chức phiên điều trần lần hai nhằm chuẩn bị cho phiên tòa chính thức luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol.