Tiến bộ đột phá trong phát minh robot AI thế hệ mới
Trí tuệ nhân tạo đã xuất hiện trong nhiều thập kỷ, nhưng năm 2024 được đánh giá là năm hứa hẹn mở ra một loạt tiến bộ đột phá trong phát minh robot AI thế hệ mới.
Robot AI ngày càng hoàn thiện hơn
Cho dù thế giới vẫn lo ngại về mặt trái của công nghệ AI, nhưng không thể phủ nhận rằng những robot AI đang ngày càng được hoàn thiện, linh hoạt hơn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống, chẩn đoán y tế và khám phá khoa học.
Công ty Boston Dynamics thuộc Tập đoàn Hyundai, có trụ sở tại bang Massachusetts, Mỹ, nổi tiếng với việc phát triển những mẫu robot hình người có thể thực hiện các động tác phức tạp của con người như nhảy parkour hay lộn nhào. Mới đây, hãng tiếp tục cho ra mắt thế hệ robot có tên gọi Atlas mới, là bản nâng cấp của robot hình người Atlas được ra mắt từ năm 2013.
Điểm cải tiến đáng chú ý đầu tiên của mẫu robot Atlas thế hệ mới là toàn bộ hệ thống thủy lực dựa trên áp suất chất lỏng ở phiên bản trước đây sẽ được thay thế bằng động cơ điện, giúp robot có thể hoạt động nhẹ nhàng và linh hoạt hơn. Robot có thể nằm sấp trên sàn, xoay các khớp kết nối một cách linh hoạt để giúp nó đứng lên. Các khớp kết nối của nó có thể xoay theo những góc mà con người không thể làm được.
Boston Dynamics chưa công bố rõ thời điểm ra mắt robot Atlas thế hệ mới, nhưng khẳng định sẽ thương mại hóa mẫu robot này để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm cả phục vụ cuộc sống hàng ngày của con người.
Khi công nghệ AI ngày càng phát triển với sự tiến bộ trong các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT, các robot cũng được hoàn thiện hơn. Chúng có khả năng giao tiếp thành thạo bằng ngôn ngữ với con người. Nhưng các kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ của chúng, đặc biệt là nét mặt, vẫn còn nhiều hạn chế.
Các kỹ sư thuộc Trung tâm các kỹ sư tại phòng thí nghiệm máy sáng tạo của Đại học Columbia đã phát triển một robot AI có thể khắc phục điểm yếu này. Robot Emo giống đầu người, với khuôn mặt được trang bị 26 bộ truyền động cho phép nó thể hiện nhiều sắc thái biểu cảm. Thậm chí nó có thể đoán trước nụ cười của người đối diện trước 0,84 giây, sau đó cười cùng lúc. Đầu robot phủ một lớp da silicon mềm với hệ thống liên kết từ tính, giúp dễ dàng điều chỉnh và bảo trì nhanh chóng. Để có những tương tác sống động hơn, nhóm nghiên cứu tích hợp các camera độ phân giải cao vào con ngươi của mỗi mắt, cho phép Emo có thể tương tác bằng mắt với người đối diện. Đây là điều rất quan trọng trong giao tiếp phi ngôn ngữ.
Emo được trang bị một số mô hình AI bao gồm phát hiện khuôn mặt người, điều khiển bộ truyền động khuôn mặt để bắt chước nét mặt và thậm chí dự đoán nét mặt con người. Điều này cho phép Emo tương tác theo cách cảm thấy kịp thời và chân thực.
Kỹ sư Yuhang Hu - Phòng thí nghiệm máy sáng tạo Đại học Columbia.
Nhóm nghiên cứu phát triển hai mô hình AI. Mô hình thứ nhất dự đoán biểu cảm khuôn mặt người bằng cách phân tích những thay đổi tinh vi trên khuôn mặt đối diện, mô hình thứ hai tạo ra các lệnh vận động bằng cách sử dụng những biểu cảm tương ứng.
Phát triển các robot hỗ trợ điều trị ung thư
Các công nghệ trí tuệ nhân tạo đang góp phần cải thiện đáng kể chất lượng chăm sóc y tế tại các bệnh viện, đặc biệt là trong chẩn đoán ung thư. Các nhà khoa học Mỹ mới đây đã cho ra mắt một loại robot phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn đầu, đem lại hy vọng cho việc điều trị căn bệnh nguy hiểm khiến khoảng 125.000 người tử vong vào năm 2024 tại quốc gia này. Các nhà khoa học Đức cũng đang phát triển một loại robot siêu nhỏ làm từ rong biển, có kích thước tương đương với tế bào của con người, có khả năng hỗ trợ điều trị ung thư.
Trung tâm Công nghệ của Đại học Kỹ thuật Munich là một trong những trung tâm nghiên cứu hàng đầu thế giới về công nghệ robot siêu nhỏ. Một nhóm các nhà khoa học của trung tâm thành công trong việc phát triển một loại robot siêu nhỏ đầu tiên có khả năng hỗ trợ điều trị ung thư. Bằng cách kết hợp vật liệu nano, robot siêu nhỏ có thể được điều khiển không dây, di chuyển trong mạng lưới tế bào và kích thích từng tế bào theo mục tiêu được lập trình sẵn. Bà Berna Ozkale Edelmann, giáo sư về Nano và robot siêu nhỏ tại Đại học Kỹ thuật Munich, khẳng định rằng phát minh mới này có thể giúp tạo ra các phương pháp điều trị mới cho bệnh nhân ung thư và một số căn bệnh khác.
Chúng tôi đang sử dụng những robot siêu nhỏ này để tạo ra các mô trong cơ thể người. Trong tương lai, robot có thể sửa chữa các mô hoặc cơ quan bị tổn thương của bệnh nhân. Các bạn có thể tưởng tượng giống như sản xuất ô tô trong một nhà máy robot vậy.
Giáo sư Berna Ozkale Edelmann - Đại học kỹ thuật Munich.
Nhóm đã tìm ra cách sản xuất hàng triệu robot siêu nhỏ này trong vài phút. Những con robot nhỏ bé, có chiều rộng bằng một nửa sợi tóc người, được làm từ rong biển, có kích thước tương đương với tế bào của con người. Chúng cũng có độ đặc mềm giống như tế bào. Bằng cách kết hợp vật liệu nano, robot siêu nhỏ có thể được điều khiển không dây bằng tia laser.
Mặc dù còn cần nhiều thử nghiệm để khẳng định hiệu quả đối với điều trị ung thư, nhưng dòng robot siêu nhỏ vừa được tìm ra sẽ giúp các nhà nghiên cứu có thêm cơ sở để thiết kế những phương pháp trị liệu hiệu quả hơn trong tương lai.
Một robot nội soi phế quản có tên là Ion đã được ra mắt tại bang California, Mỹ, với hi vọng phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn đầu. Robot cho phép bác sĩ điều hướng phổi bằng bản đồ ảo được tạo ra từ quá trình sàng lọc bằng chụp CT, và cung cấp hình ảnh theo thời gian thực về phổi khi ống thông đi vào phổi. Robot có thể tiếp cận những vị trí trong phổi mà việc chụp X-quang không thể phát hiện ra. Điều này giúp các bác sĩ xác định chính xác vị trí của các dấu hiệu bất thường như các nốt phổi. Ngoài ra, robot cũng theo dõi các đường viền của phổi, giúp các bác sĩ có thể sử dụng kim để sinh thiết một cách an toàn mà không gây xẹp phổi.
Một số nốt phổi quá nhỏ để sinh thiết. Nhưng những nốt khác thì phải sinh thiết để xác định có phải ung thư hay không. Robot Ion cho phép chúng tôi theo dõi hầu hết mọi nốt trong phổi để chẩn đoán chính xác bệnh.
Bác sĩ Alexander Zider - Trung tâm y tế Mills - Peninsula.
Tiến sĩ Alexander Zider, bác sĩ chuyên khoa phổi tại Trung tâm Y tế Mills - Peninsula của Sutter Health, cho biết việc thử nghiệm robot Ion đã được thực hiện trên ba bệnh nhân. Việc phát hiện sớm ung thư có thể cứu sống bệnh nhân.Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, ung thư phổi chiếm khoảng 1/5 tổng số ca tử vong do ung thư tại quốc gia này.
Robot khổng lồ kiểm tra kho hàng
Robot tích hợp trí tuệ nhân tạo ngày càng trở nên gần gũi hơn và là trợ giúp đắc lực cho con người trong những công việc nguy hiểm như cứu hộ, tuần tra hay kiểm tra kho hàng. Công ty công nghệ Dexory của Vương quốc Anh đã sản xuất các robot tự động khổng lồ tích hợp công nghệ AI để kiểm tra các nhà kho. Robot này không chỉ giúp giảm bớt khối lượng công việc khổng lồ của con người mà còn tăng hiệu quả hoạt động và an toàn của nhà kho.
Thông thường, kiểm kê những kho hàng rộng mênh mông và cao ngất, cần tới hàng chục nhân viên. Nhưng chỉ cần một robot chạy bằng pin của Dexory là đủ để quét các kho hàng có diện tích 93.000 m2 và hơn 100.000 kệ hàng mỗi ngày; rồi tự động quay trở lại trạm sạc khi cần thiết. Nó cũng có thể vươn cao 12,5 m để với tới những ngăn kệ cao nhất. Các robot trong hệ thống của Dexory sử dụng thị giác máy tính để thu thập hàng triệu điểm dữ liệu trên nhiều địa điểm kho hàng mỗi ngày. Dữ liệu được xử lý bởi nền tảng song sinh kỹ thuật số của công ty DexoryView, để xây dựng mô hình 3D chi tiết của nhà kho nhằm cung cấp thông tin chi tiết và phân tích dự đoán theo thời gian thực.
Loại robot này được thiết kế để tự động phát hiện và giải quyết các vấn đề, chẳng hạn như hàng hóa và hạ tầng bị hỏng. Chúng cũng được trang bị công nghệ cảm biến cho phép giám sát môi trường, theo dõi các yếu tố quan trọng như nhiệt độ, độ ẩm và mức khí, đảm bảo hàng hóa được lưu trữ trong điều kiện tối ưu.
A.P Moller - Maersk, công ty vận tải và hậu cần toàn cầu, đã hợp tác với Dexory vào tháng 1 năm 2023 để tối ưu hóa việc quản lý kho hàng ở Vương quốc Anh. Công ty Maersk cho biết nền tảng Dexory đã cung cấp một hệ thống thống nhất cho Maersk, thu thập dữ liệu thời gian thực và phân tích dự đoán để cải thiện hoạt động, kiểm tra hàng tồn kho tốn nhiều công sức và nâng cao độ an toàn. Robot của Dexory sẽ được sử dụng ở tất cả các địa điểm của Maersk ở Vương quốc Anh và hiện nay đang được triển khai ở một số địa điểm tại châu Âu.
Robot khám phá các hành tinh
Với sự phát triển vượt bậc của khoa học vũ trụ, robot đang dần trở thành công cụ khám phá không gian dễ dàng và tối ưu hơn nhiều so với con người. Đó là bởi robot không cần dưỡng khí và nước, cũng như thức ăn để duy trì sự sống. Và để đảm bảo robot có thể tham gia tốt nhất vào các sứ mệnh không gian, các nhà khoa học đang nỗ lực tạo ra các robot có khả năng bước đi hoặc nhảy giống như con người.
Các nhà khoa học đang thử nghiệm một robot bốn chân, tên là Spirit, trên địa hình gồ ghề của núi Hood ở bang Oregon, mô phỏng các điều kiện khắc nghiệt của Mặt Trăng và Sao Hỏa. Những thử nghiệm này sẽ giúp họ thiết kế các cỗ máy thám hiểm hành tinh trong tương lai có khả năng di chuyển trên các địa hình khác nhau để thu thập dữ liệu. Robot Spirit thuộc dự án mang tên Lassie của Đại học Nam California (USC), với sự tài trợ của NASA. Dự án được NASA tài trợ trong thời gian 2 năm, với tổng giá trị lên tới 2 triệu USD. Các nhà khoa học muốn dạy robot cách bước đi trên các bề mặt cứng hoặc đá, được gọi là đá regolith, hoặc mặt đất mềm như tuyết hoặc cát.
Khi chúng ta đi trên những bề mặt không bằng phẳng, chúng ta có thể phát hiện được mặt đất đang dịch chuyển như thế nào dưới chân mình, một robot có chân cũng có khả năng làm được điều tương tự.
Tiến sĩ Cristina Wilson - Đại học bang Oregon.
Robot biết đi trên bề mặt có nhiều trở ngại và một loại robot khác có thể nhảy trong môi trường không trọng lực giúp các nhà khoa học tiến xa hơn trong việc tìm hiểu về các thiên thể nhỏ trong hệ Mặt Trời. Điều này cũng hứa hẹn giúp con người khám phá vũ trụ rộng lớn hơn.
Robot SpaceHopper với thiết kế ba chân độc đáo đã được phát triển bởi sinh viên tại trường Đại học ETH Zurich ở Thụy Sĩ. Mỗi chân của robot này được thiết kế với khớp nối ở mỗi góc, cho phép nó thực hiện các bước nhảy ngắn để di chuyển một cách hiệu quả trong môi trường có trọng lực thấp, nơi mà các phương tiện di chuyển thông thường như bánh xe gặp khó khăn. Chín động cơ cho phép robot nhảy trong khoảng cách lớn, đồng thời tự điều chỉnh thăng bằng trước khi hạ cánh.
Nhóm nghiên cứu tin rằng việc khám phá các tiểu hành tinh không chỉ vì mục đích thương mại, mà còn góp phần tìm kiếm manh mối về nguồn gốc của hệ Mặt Trời.
Robot trí tuệ nhân tạo là cuộc cách mạng hóa công nghệ trong hầu hết các ngành công nghiệp và giải quyết nhiều vấn đề mà nhân loại phải đối mặt. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được quản lý đúng cách. Mới đây, các nhà nghiên cứu của Hội đồng Khoa học Quốc tế đã công bố một báo cáo kêu gọi các chính phủ đánh giá rủi ro và lợi ích của trí tuệ nhân tạo. Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 3 vừa qua cũng đã nhất trí thông qua nghị quyết toàn cầu đầu tiên về trí tuệ nhân tạo, nhằm khuyến khích các nước bảo vệ nhân quyền, bảo vệ dữ liệu cá nhân và giám sát rủi ro của AI.
Trong bối cảnh máy bay không người lái (UAV) xuất hiện với tần suất ngày càng phổ biến trên chiến trường, nhiều quốc gia đã đầu tư phát triển các hệ thống vũ khí chuyên dụng để khắc chế UAV. Hệ thống Leonidas của Mỹ là một trong số đó. Leonidas được xem là khắc tinh của UAV, bởi hệ thống này có khả năng vô hiệu hóa hoàn toàn các đợt tấn công quy mô lớn của các UAV cỡ nhỏ.
Trong tuần qua, xe tăng của quân đội Israel đã tiến vào thành phố Rafah ở phía Nam Dải Gaza. Việc Israel mở rộng tấn công vào thành phố đông dân này được cảnh báo sẽ làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng tại Gaza, đẩy Israel vào thế bị cô lập trên chính trường quốc tế, đồng thời khiến mối quan hệ với đồng minh Mỹ ngày càng rạn nứt sâu sắc.
Tình trạng nghèo đói và xung đột gia tăng tại nhiều quốc gia châu Mỹ đã khiến số người di cư tăng mạnh. Đây là vấn đề nan giải của nhiều quốc gia và khu vực.
Ngọn đuốc Olympic 2024 đã đến thành phố Marseille, chính thức khởi đầu một mùa Thế vận hội sôi động mà Tổng thống Emmanuel Macron hy vọng sẽ thể hiện sự huy hoàng của nước Pháp. Kể từ đây, ngọn đuốc sẽ trải qua hành trình dài 12.000km trên khắp nước Pháp, tới cả các lãnh thổ hải ngoại xa xôi ở Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.
10h sáng 9/5 theo giờ Matxcơva, tức 14h chiều theo giờ Việt Nam, lễ duyệt binh kỷ niệm 79 năm Ngày chiến thắng phát xít đã diễn ra trên Quảng Trường Đỏ của Nga. Kể từ năm 2000, các cuộc duyệt binh kỷ niệm Ngày chiến thắng đã trở thành màn trình diễn hàng năm không chỉ của các lực lượng quân sự mà còn của các loại vũ khí, khí tài tối tân nhất của Nga. Những màn trình diễn này cho thấy tiềm lực quốc phòng to lớn của nước này.
Chuyến công du nước ngoài đầu tiên trong năm nay của Chủ tịch Tập Cận Bình là một phần trong nỗ lực đảo ngược chính sách cứng rắn của Liên minh châu Âu (EU) về giảm rủi ro từ Trung Quốc, đặc biệt giữa lúc căng thẳng thương mại giữa hai bên chưa giảm. Chuyến thăm được kỳ vọng sẽ củng cố quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc – châu Âu.
0