Văn hoá đặc sắc Lễ Hội Kate của người Chăm, di sản văn hoá phi vật thể quốc gia
(HanoiTV) - Lễ hội Katê (còn được gọi là Mbang Katê) là một trong những lễ hội lớn nhất và vô cùng thiêng liêng đối với cộng đồng người Chăm. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định đưa Lễ hội Katê vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Theo đó, Quyết định số 776/QĐ-BVHTTDL của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa Lễ hội truyền thống Lễ hội Katê của người Chăm tỉnh Bình Thuận vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Đến Lễ hội Katê không chỉ có đền tháp cổ kính, đại diện cho giá trị kĩ thuật và mĩ thuật bậc nhất của nền văn hóa Chăm mà còn thưởng thức những giá trị văn hóa tiêu biểu như: đồ cúng tế, y phục, nhạc cụ, những bài thánh ca ngợi ca các vị vua hiền có công với nước với dân.
Lễ hội Katê còn là một kho tàng nghệ thuật ca – múa – nhạc dân gian đầy độc đáo, cùng hòa vào những điệu múa duyên dáng của các cô gái Chăm xinh đẹp, được đắm chìm vào tiếng trống Ginăng, tiếng kèn Saranai, trống Paranưng, Grong (lục lạc), đàn Kanhi,… Và là sự đa dạng, phong phú của một trong những kho tàng văn hóa tiêu biểu của đại gia đình các dân tộc Việt Nam.
Lễ hội bao gồm có Lễ đón rước y phục, Lễ mở cửa tháp, Lễ tắm tượng thần, Lễ mặc y phục cho tượng thần và Đại Lễ. Khi điệu múa thiêng kết thúc thì ngoài tháp Chăm sẽ bắt đầu mở hội. Các điệu múa, làn điệu dân ca cộng hưởng với trống Ginăng, trống Paranưng và kèn Saranai làm vui nhộn cả một vùng.
Katê là lễ hội dân gian có từ lâu đời và đặc sắc nhất của người Chăm theo đạo Bàlamôn ở Bình Thuận được tổ chức vào ngày 1/7 hằng năm theo lịch của đồng bào Chăm, thường vào cuối tháng 9 đầu tháng 10 dương lịch.
Đây là lễ hội lớn kéo dài trong 3 ngày với ý nghĩa tưởng nhớ đến các vị thần và cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi, lứa đôi hòa hợp, con người và vạn vật sinh sôi nảy nở. Vào lễ hội Katê, không chỉ người Chăm ở Bình Thuận mà người Chăm sinh sống, làm việc ở khắp mọi nơi đều trở về đoàn tụ và quây quần cùng gia đình, bạn bè và người thân.
Lễ hội Katê là sự kiện quan trọng của tỉnh Bình Thuận nhằm để tiếp tục quảng bá, giới thiệu và khai thác vốn văn hóa cũng như các lễ nghi, lễ hội, nghệ thuật truyền thống quý giá của dân tộc Chăm ở Bình Thuận nói chung và Lễ hội Katê nói riêng, góp phần quảng bá văn hóa, phát triển kinh tế đặc biệt là du lịch tỉnh Bình Thuận.
