10 sự kiện quốc tế nổi bật năm 2024
1. Ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm 2024 đã chứng kiến thay đổi lớn trên chính trường nước này. Ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump đã đánh bại Phó Tổng thống Kamala Harris, đắc cử Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ.
Bên cạnh đó, Đảng Cộng hòa đã giành thế đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện, điều này tạo cơ hội cho Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump thực hiện các chương trình nghị tham vọng như thuế quan, nhập cư và thương mại. Những chính sách này được kỳ vọng sẽ thay đổi sâu sắc nước Mỹ và tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế toàn cầu.
Đáng chú ý, cuộc bầu cử Mỹ năm 2024 ghi nhận một số nỗ lực ám sát bất thành nhắm vào ông Trump, làm dấy lên nhiều lo ngại về bạo lực chính trị tại nền kinh tế số 1 thế giới.
Theo kế hoạch, ông Trump sẽ nhậm chức vào ngày 20/1/2025. Ông cũng được tạp chí Time bầu chọn là Nhân vật của năm.
2. Xung đột Nga - Ukraine tiếp tục leo thang
So với năm 2023, diễn biến của cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine năm 2024 có chiều hướng quyết liệt hơn. Ngày 6/8, Ukraine lần đầu tiên tấn công vào lãnh thổ Nga ở khu vực Kursk.
Đến tháng 11, chính quyền Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden và các đồng minh là Anh và Pháp bất ngờ cấp phép cho Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa tấn công vào sâu lãnh thổ Nga. Để đáp trả động thái của phương Tây, Nga cũng lần đầu tiên triển khai tên lửa siêu vượt âm Oreshnik. Tính đến nay, cuộc xung đột Ukraine đã sắp tròn 3 năm và đã trở thành cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây, làm gia tăng căng thẳng địa chính trị cho phần còn lại của thế giới.
3. Chảo lửa Trung Đông không ngừng tăng nhiệt
Xung đột giữa Israel và phong trào Hamas ở Dải Gaza đã bước sang năm thứ hai, với các cuộc tấn công qua lại gây thương vong lớn cho cả hai bên. Tình hình leo thang kéo theo sự can dự của nhiều quốc gia trong khu vực, trong khi người dân Gaza đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng.
Song song với chiến dịch ở Gaza, Israel đã tấn công lực lượng Hezbollah do Iran hậu thuẫn ở Liban. Israel đã thực hiện các vụ nổ đồng loạt nhằm máy nhắn tin và bộ đàm của Hezbollah, hạ sát thủ lĩnh Hezbollah Sayyed Hassan Nasrallah vào tháng 9 và tiếp theo là giết chết thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar.
Israel và Hezbollah đã đạt thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 60 ngày vào cuối tháng 11, trong khi đàm phán ngừng bắn và trao đổi con tin tại Gaza có dấu hiệu tích cực. Tuy nhiên, hy vọng bạo lực ở khu vực này có thể chấm dứt vào năm tới vẫn là bài toán khó giải đáp.
4. Chính phủ Syria sụp đổ
Chính phủ cựu Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ cuối năm 2024, mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử Syria sau nhiều năm nội chiến. Tuy nhiên, hòa bình vẫn chưa thể trở lại ngay với quốc gia được mệnh danh là “trái tim của Trung Đông”.
Các phe phái chính trị và các nhóm tôn giáo khác nhau tiếp tục đấu đá và xung đột nhằm kiểm soát các vùng lãnh thổ chiến lược, trong khi sự can thiệp từ các cường quốc khu vực và quốc tế càng làm tình hình trở nên rối ren. Với khoảng trống quyền lực chưa được định hình rõ ràng, Syria được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với nguy cơ bất ổn kéo dài.
5. Năm kỷ lục về các cuộc bầu cử trên toàn thế giới
Năm 2024, hơn một nửa dân số trên toàn hành tinh ở hơn 60 quốc gia, chiếm hơn 60% GDP toàn cầu, đã đi bỏ phiếu. Từ Mỹ, Nga, nghị viện châu Âu, Ấn Độ, Mexico, hàng loạt các cuộc bầu cử quan trọng đã được tổ chức, định hình bức tranh chính trị thế giới trong năm 2024 và nhiều năm tiếp theo.
Trong đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 5, với số phiếu áp đảo trong cuộc bầu cử hồi tháng 3. Ông đã nhậm chức vào ngày 7/5/2024, với kỳ vọng về một nước Nga hùng mạnh, độc lập, củng cố lực lượng vũ trang và tăng cường khả năng phòng thủ. Năm nay, nước Nga đã mở rộng hợp tác đặc biệt với Trung Quốc, Triều Tiên và nhiều nước Nam bán cầu.
6. Hàn Quốc áp đặt thiết quân luật, tổng thống bị luận tội
Chính trường Hàn Quốc rung chuyển trong năm 2024, khi ngày 3/12, Tổng thống Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố lệnh thiết quân luật, với cáo buộc đảng đối lập nước này thân Triều Tiên và có “hoạt động chống phá nhà nước”.
Quyết định này ngay lập tức gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ dư luận và chính trường. Tổng thống, quyền tổng thống bị luận tội vì trách nhiệm liên quan việc ban bố tình trạng thiết quân luật. Tương lai chính trị của Tổng thống Yoon Suk Yeol và các đồng minh thân cận sẽ được hé lộ trong năm tới.
7. Phe cực hữu trỗi dậy ở châu Âu
Năm 2024 chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của các đảng phái cực hữu tại Nghị viện châu Âu, cũng như trong các cuộc bầu cử ở Pháp và Đức. Nước Pháp có đến ba thủ tướng mới được bổ nhiệm trong năm qua.
Tại Đức, chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz cũng không thể vượt qua được bỏ phiếu bất tín nhiệm và một cuộc bỏ phiếu sớm dự kiến diễn ra vào tháng 2 năm sau. Xu hướng này làm gia tăng sự chia rẽ trong Liên minh châu Âu, đe dọa các giá trị cốt lõi về tự do và dân chủ.
8. Kinh tế thế giới phục hồi nhưng chưa ổn định
Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bất chấp những rủi ro từ các cuộc xung đột địa chính trị, tranh chấp thương mại, kinh tế toàn cầu năm 2024 tăng trưởng 3,2%. Tuy nhiên tăng trưởng kinh tế toàn cầu vẫn ở mức thấp và chưa ổn định. Các nền kinh tế lớn có xu hướng điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô, giảm lãi suất nhằm kích thích tăng trưởng. Năm 2024 ghi nhận những đợt tăng giá kỷ lục của vàng, tiền điện tử và chứng khoán. Xu hướng được dự báo sẽ còn tiếp diễn trong năm 2025.
9. Năm 2024 là năm nóng nhất lịch sử
Năm 2024 là năm nóng nhất trong lịch sử, đồng thời cũng là năm diễn ra những cơn bão mạnh bất thường, gây thiệt hại lớn hơn nhiều so với mức trung bình 10 năm, khiến hàng trăm người chết và thiệt hại hàng chục tỷ USD.
Các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu là nguyên nhân dẫn tới các thảm họa thời tiết. Tại Hội nghị COP29 tại Baku, Azerbaijan, một thỏa thuận tài chính khí hậu đột phá được thông qua, cam kết tài trợ 300 tỷ USD mỗi năm cho các nước đang phát triển nhằm giảm tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, các tranh cãi về nguồn tài trợ và tính khả thi vẫn là rào cản lớn.
10. Trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển vượt bậc
Năm 2024, trí tuệ nhân tạo tiếp tục tác động sâu rộng đến các lĩnh vực từ y tế, giáo dục đến quốc phòng và công nghiệp. Các công nghệ AI tiên tiến nâng cao hiệu suất lao động và thúc đẩy sự đổi mới, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn về đạo đức, an ninh thông tin và quản lý. Vấn đề này đã buộc các chính phủ và tổ chức quốc tế nhanh chóng đưa ra các quy định để kiểm soát việc sử dụng AI, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ từ công nghệ này.
Dù còn nhiều thách thức, nhưng thế giới vẫn kỳ vọng vào những thay đổi tích cực trong năm mới, để năm 2025 trở thành điểm “khởi đầu mới” cho tương lai tốt đẹp hơn, hòa bình, gắn kết và yêu thương.
Từ ngày 1/1/2025, Nga chính thức ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu qua Ukraine. Một câu hỏi được đặt ra là việc trung chuyển khí đốt của Nga qua Ukraine dừng lại, đâu sẽ là những bên được, bên mất?
Lực lượng chức năng Mỹ vừa công bố danh tính tài xế của chiếc Tesla Cybertruck phát nổ ngay ngoài khách sạn Trump International ở thành phố Las Vegas ngày 1/1 khiến lái xe tử vong và nhiều người bị thương.
Giới chức Brazil thông báo đã nhận được hộp đen của máy bay hãng Azerbaijan Airlines gặp nạn tại Kazakhstan. Việc phân tích sẽ làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn khiến 38 người thiệt mạng hôm 25/12 vừa qua.
Các nhà điều tra Hàn Quốc ngày 3/1 đã không thể thực hiện lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol. Văn phòng điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao của Hàn Quốc thông báo sẽ tạm ngừng việc thực hiện lệnh bắt giữ ông Yoon và sẽ xem xét các bước tiếp theo.
Theo hãng tin AP, hàng trăm người đã được giải cứu và sơ tán sau khi một đám cháy bùng phát tại một tòa nhà thương mại lớn ở thành phố Seongnam, phía nam Hàn Quốc vào hôm nay, 3/1.
Văn phòng điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao của Hàn Quốc (CIO) cho biết, các nhà điều tra hôm nay đã không thể thực hiện lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol, đồng thời thông báo tạm ngừng hành động này và sẽ xem xét các bước tiếp theo.
0