Chèo tàu, nét văn hóa đặc sắc của Đan Phượng

Chèo tàu là một loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian độc đáo có một không hai của xã Tân Hội, huyện Đan Phượng, Hà Nội. Nghệ thuật này đã được hình thành và phát triển từ lâu đời, gắn liền với đời sống văn hóa tinh thần của người dân địa phương. Chèo tàu có nguồn gốc từ hát Tàu Tượng, một loại hình diễn xướng dân gian xuất hiện ở vùng đất Đan Phượng từ thời Lê. Ban đầu, chèo tàu được biểu diễn trên những con thuyền lớn bằng gỗ, có trang trí hình tượng voi, rồng, phượng. Dần dần, chèo tàu được cải biên thành hình thức diễn xướng trên cạn nhưng vẫn giữ được những nét đặc trưng vốn có.

Cứ 25 năm, hội hát chèo Tàu ở xã Tân Hội, huyện Đan Phượng mới được tổ chức một lần và diễn ra liên tục trong 7 ngày, 7 đêm. Chèo Tàu - loại hình diễn xướng dân gian độc đáo có tên gốc là hát “Tàu tượng”. Để biểu diễn, người dân đóng những con voi và thuyền lớn bằng gỗ. Người tham gia diễn xướng được phân vào các vai Chúa tàu, Cái tàu (người chỉ huy tàu) Con tàu, đứng trên thuyền (tàu) và Quản tượng, đứng trên voi (tượng)… để hát theo những làn điệu cổ. Sau này, dân gian quen gọi là chèo Tàu.

Trang phục, của chèo tàu Tân Hội mang đậm nét đặc trưng của vùng đất Đan Phượng. Trang phục của các diễn viên chèo tàu thường là những bộ quần áo truyền thống của người dân địa phương, được thêu thùa cầu kỳ, tinh xảo. Còn đạo cụ của chèo tàu cũng được làm thủ công, tỉ mỉ, mang đậm nét văn hóa dân gian. Nội dung của chèo tàu thường xoay quanh những câu chuyện về tình yêu, tình nghĩa vợ chồng, tình nghĩa cha con, tình nghĩa anh em,... Những câu chuyện được thể hiện bằng những làn điệu dân ca ngọt ngào, sâu lắng, mang đậm bản sắc văn hóa của vùng đất Đan Phượng.

Mở đầu, các ca nhi sẽ “hát trình” các bài dâng hương, dâng rượu, nhớ ơn người đã ngã xuống vì đất nước. Sau đó là hát “trạo ca” (hát trên thuyền, hát chèo thuyền); hát “bỏ bộ” (hát đối đáp giữa tàu, tượng và người đến xem hội). Khi biểu diễn, Chúa tàu đánh thanh la, hai Cái tàu lĩnh xướng, 10 Con tàu hát họa theo. Chèo tàu Tân Hội được diễn xướng trên nền sân khấu là một chiếc chiếu lớn, trải trên nền đất. Các diễn viên chèo tàu thường là những người phụ nữ trong làng, được đào tạo bài bản, có kỹ năng ca hát, múa, diễn xuất điêu luyện.

Nét đặc sắc của chèo tàu ở Tân Hội là sự kết hợp hài hòa giữa âm nhạc, lời ca và diễn xuất. Những làn điệu chèo tàu mộc mạc, trữ tình cùng lời ca giàu hình ảnh, ý nghĩa đã mang đến cho người xem những cảm xúc sâu lắng. Chèo tàu không chỉ là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc, mà còn là một nét đẹp văn hóa truyền thống của vùng đất Tân Hội cần được gìn giữ và phát huy.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Nhân kỷ niệm 20 năm phố cổ Hà Nội được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia, 19 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024)) và 20 năm hoạt động của không gian đi bộ trên địa bàn quận (2004 - 2024), Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội tổ chức 20 hoạt động trưng bày, triển lãm, biểu diễn nghệ thuật để tôn vinh những giá trị di sản.

Phụ nữ xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội, đã biến những bức tường rêu mốc thành tranh sinh động, kể lại những câu chuyện đầy ý nghĩa về văn hóa và lịch sử truyền thống địa phương.

Ông Hoàng Thanh Khiết, đại diện Hội đồng xác lập Kỷ lục Việt Nam, đã trao chứng nhận xác nhận kỉ lục cho Bảo tàng Hoa Cương của Nhà giáo Nguyễn Quang Cương, đồng thời đánh giá Bảo tàng Hoa Cương sở hữu một bộ sưu tập hiện vật vô cùng phong phú, đa dạng về chủ đề và chất liệu.

Với mong muốn bảo tồn di sản và phát huy, ứng dụng các giá trị văn hóa Việt vào đời sống hiện đại, cuộc Triển lãm với tên gọi “Tôn cựu, nghênh tân” đang diễn ra tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cũ, 46 Hàng Bài.

Liên hoan Ẩm thực quốc tế 2024 với chủ đề "Gastronomy of Unity - Ẩm thực kết nối" sẽ diễn ra trong hai ngày 7 và 8/12, tại khu Ngoại giao Đoàn - 298 Kim Mã, Hà Nội.

Triển lãm tranh “Hồn Dó” vừa khai mạc tại không gian nghệ thuật B&C Maison d'Art tại Thủ đô Hà Nội. Với nguồn cảm hứng bất tận từ chất liệu giấy dó - một loại giấy làm từ chất liệu thủ công đồng quê của Việt Nam - nghệ sĩ Ngô Đức Hoàng đã thổi hồn vào những tác phẩm mang đậm chất văn hóa Á Đông, được các nhà nghệ thuật trong và ngoài nước đánh giá cao.