Đừng để gục ngã trên đường chạy marathon
Nhiều người trẻ đột tử khi chạy bộ
Gần đây, liên tiếp xảy ra sự cố VĐV giải chạy phong trào gặp phải vấn đề sức khỏe trên đường chạy. Chỉ trong vòng một tháng, đã có 2 VĐV tử vong khi chưa cán đích.
Vào ngày 24/3, Ban tổ chức Giải siêu Marathon Việt Nam 2024 (Vietnam Ultra Marathon 2024) thông tin, một vận động viên tham dự sự kiện đã qua đời tại Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình. Một đội cứu hộ 14 thành viên, bao gồm đội ngũ y tế và thành viên Ban tổ chức đã tham gia thực hiện công tác y tế khẩn cấp và vận chuyển vận động viên đến bệnh viện. Tuy nhiên, sau khi được các y, bác sĩ cấp cứu, vận động viên đã tử vong.
Ngày 14/4, khi đang tham gia tại giải chạy Tay Ho Half Marathon 2024 tại Hà Nội, một nam VĐV bỗng ngã gục khi chỉ cách vạch đích khoảng 100m. Bệnh nhân ngay lập tức được cấp cứu ngừng tuần hoàn tại chỗ, rồi chuyển đến Bệnh viện Tim Hà Nội cơ sở 2 cấp cứu nhưng đã không qua khỏi.
Trước đây cũng đã từng xảy ra tình huống vận động viên tử vong trên đường chạy. Vào ngày 13/1/2019, một nam vận động viên đã tử vong trên đường đua của giải chạy HCMC Marathon 2019. Vận động viên này đăng ký chạy ở cự ly 42km, khi chạy được 18km, đã ngã gục trên đường chạy. Đội ngũ cấp cứu đã có mặt tại hiện trường tiến hành hồi sức cấp cứu đặt đường truyền, ép tim, sốc điện và dẫn thuốc vào mạch để hồi sức cho tim của bệnh nhân, tuy nhiên bệnh nhân đã không qua khỏi.
Ngày 12/6/2022, một vận động viên trong giải chạy VMS 2022 tại Quy Nhơn (Bình Định) đã tử nạn khi đang tham gia giải chạy. Theo thông tin từ Ban tổ chức, vận động viên sinh năm 1977, có dấu hiệu lạ trước khi ngã xuống. Ngay sau đó, anh đã được cấp cứu tích cực tại Bệnh viện Đa khoa Bình Định, nhưng không qua khỏi.
Tại Trung Quốc từng xảy ra thảm kịch 21 VĐV tham gia giải chạy Ultra Trail nội dung 100km bỏ mạng ở tỉnh Cam Túc. Giải chạy này diễn ra ngày 22/5/2021, tại Công viên địa chất quốc gia rừng đá Hoàng Hà, tỉnh Cam Túc, thu hút 172 VĐV tranh tài. Thời tiết xấu xảy ra vào khoảng 13h, khi các VĐV leo lên độ cao chừng 2.000 mét so với mực nước biển. Phải đến gần cuối giờ chiều, ban tổ chức mới cầu cứu nhà chức trách, đề nghị hỗ trợ tìm kiếm, cứu hộ các VĐV. Trong khi chờ đợi nhóm tìm kiếm, nhiều VĐV bị hạ thân nhiệt do nhiệt độ trên núi giảm xuống mức gần như đóng băng. Phần đông trong số 21 VĐV tử nạn trong thảm kịch đều qua đời vì hạ thân nhiệt.
Cần chuyên nghiệp khi tổ chức các giải chạy
Phong trào chạy bộ mới phát triển tại Việt Nam trong khoảng 10 năm trở lại đây. Vào năm 2023, có trên 29 nghìn lượt full marathon được hoàn thành ở các giải chạy phong trào tại Việt Nam. Riêng tháng 4 năm nay, đã có khoảng 16 giải chạy lớn nhỏ, được tổ chức trên cả ba miền.
Phong trào chạy bộ đang phát triển ồ ạt tại Việt Nam. Hàng vạn người tham dự, hàng trăm giải đấu được tổ chức khắp cả nước. Sự bùng nổ của các giải marathon đã tạo cú hích lớn cho phong trào chạy bộ, nâng cao tinh thần thể dục thể thao trong cộng đồng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức để các hoạt động này vươn đến sự chuyên nghiệp. Cách thức tổ chức các giải chạy hiện nay đang đặt ra nhiều vấn đề.
Theo thống kê của Liên đoàn Điền kinh Việt Nam (VAF), năm 2023, các giải bán marathon, marathon, siêu marathon được tổ chức trên toàn quốc là hơn 60 giải. Thế nhưng chỉ trong ba tháng đầu năm 2024, đã có trên 20 giải được tổ chức. Có những giải chạy rất chuyên nghiệp, uy tín, huy động được số lượng lớn người tham gia và việc tổ chức rất bài bản, nhưng cũng có nhiều giải chạy tổ chức sơ sài.
Ngày 13/4, Giải chạy bộ đêm âm nhạc tại Cần Thơ đã gây bức xúc cho người tham gia giải cũng như người dân trong khu vực, khi hơn 7.000 VĐV tham dự giải phải chạy len lỏi giữa dòng xe cộ trong khung giờ tan tầm 18h-19h.
Ngày 14/4, tại Giải bán marathon Tây Hồ, người dân Thủ đô cũng phiền lòng bởi giao thông bị cản trở trên một số tuyến phố, trong đó có con đường huyết mạch Thanh Niên. Tại giải này, một người đàn ông đã bị ngưng tim, đang trong cơn nguy kịch và hiện được điều trị tích cực tại Bệnh viện Bạch Mai.
Là một người thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, nhà báo Trần Trọng An, Chủ nhiệm CLB xe đạp Cộng rất yêu thích bộ môn chạy bộ và đạp xe. Mới đây anh đã có chuyến đạp xe từ Việt Nam qua các nước Lào, Campuchia, Thái Lan. Anh khá lo ngại về cách thức tổ chức các giải chạy hiện nay. Mang những tâm tư này, anh đã viết bài báo với tựa đề "Gục ngã trên đường chạy".
Theo nhà báo Trần Trọng An, việc tổ chức hiện nay đang đặt ra vấn đề cần suy ngẫm một cách nghiêm túc. Tần suất các trường hợp gặp sự cố về sức khỏe, trong đó đột quỵ, ngất xỉu và tử vong gia tăng. Gần như năm nào cũng có trường hợp tử vong khi tham gia các giải chạy. Việc một cá nhân lựa chọn vận động quá mức, gặp vấn đề sức khỏe thì cá nhân đó chịu và cá nhân tham gia giải chạy cũng đã ký loại trừ trách nhiệm cho ban tổ chức, tuy nhiên, không vì thế mà ban tổ chức có thể vô can trước các sự cố sức khỏe của vận động viên.
Khi tổ chức bất kỳ hoạt động nào thì điều quan trọng là BTC phải sàng lọc và có các biện pháp đảm bảo an toàn cho các vận động viên. Ở các giải chạy hiện nay, việc sàng lọc VĐV có tiền sử về tim mạch, huyết áp, BTC đã làm đúng và làm tốt chưa? Nếu để lọt những vận động viên ấy tham gia giải chạy, rõ ràng trách nhiệm thuộc về BTC. Nhưng hiện nay, quy định về xử lý trách nhiệm của BTC gần như bỏ ngỏ.
Tại các giải chạy phổ biến hiện nay, hầu như ai cũng có thể tham gia. Một số giải chạy mang tính thương mại, chỉ cần bỏ ít tiền mua BIB (số báo danh VĐV) chạy bộ, chứ không hề có sàng lọc VĐV. Với những VĐV chuyên nghiệp hoặc giàu kinh nghiệm, họ biết cách giữ sức, giữ an toàn và biết dừng lại khi có dấu hiệu bất thường về sức khỏe. Còn những người không chuyên, rất dễ bị cuốn theo người khác trong giải chạy, nỗ lực quá mức, dẫn đến kiệt sức, nên ngất xỉu, ngừng tim, thậm chí tử vong.
Mặt khác, sự nở rộ của phong trào chạy bộ làm cho không ít giải bị thương mại hóa do số lượng người tham gia quá đông, việc tổ chức sơ sài và có giải rơi vào cảnh bát nháo, làm mất đi mục tiêu tốt đẹp của phong trào chạy bộ là vui khỏe.
Nhà báo Trần Trọng An bày tỏ quan điểm: hiện nay các giải chạy hầu hết được tổ chức thương mại, có lợi nhuận thì họ mới tham gia tổ chức. Tuy nhiên, việc tổ chức giải không nên làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hộ dân khác, không nên gây ồn ào cho các khu dân cư, đặc biệt vào những ngày cuối tuần. Cơ quan quản lý cũng không nên cấp phép cho những giải chạy thương mại để cấm đường, gây ảnh hưởng đến các hoạt động kinh doanh, sinh hoạt của người dân trong khu vực. Các giải chạy nên tổ chức trên những tuyến đường xa trung tâm, đảm bảo lợi ích hài hòa của các bên.
Hãy lắng nghe cơ thể mình
Bác sĩ Lại Văn Hoàn, Trưởng khoa khám chữa bệnh theo yêu cầu - Bệnh viện Hữu Nghị, cho biết ông đã từng tiếp nhận nhiều ca bệnh chấn thương, kiệt sức do chạy quá giới hạn bản thân. Theo bác sĩ, không phải ai cũng có thể chạy và hơn ai hết họ cần phải hiểu rõ giới hạn của bản thân mình.
Không chỉ bộ môn chạy bộ mà các bộ môn có tính chất đối kháng như bóng đá, bóng rổ cũng được nhiều người lựa chọn để rèn luyện sức khỏe. Dù biết các bộ môn này tiềm ẩn nhiều các rủi ro về sức khỏe, nhưng vẫn có nhiều bạn trẻ chủ quan, tập luyện quá sức gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Kỹ năng chạy bộ an toàn
Theo lời khuyên của các chuyên gia, để đảm bảo an toàn khi tập luyện chạy bộ hoặc tham gia các giải chạy, trước tiên, bạn cần phải lựa chọn loại giày chuyên dụng cho chạy bộ và phù hợp với địa hình đường chạy; lựa chọn trang phục chạy phù hợp theo tính chất vận động và theo mùa. Nếu chưa có nhiều kinh nghiệm, nên tham khảo những người chạy lâu năm, hoặc tốt nhất là các bác sĩ chuyên về lĩnh vực thể thao.
Nếu có ý định tham gia các giải chạy đường dài, chạy marathon, tốt nhất cần thăm khám để xem mình có mắc các bệnh lý tiềm tàng hay không, bởi có một số bệnh lý, nhất là bệnh về đường tim mạch sẽ phát sinh khi cơ thể đạt công suất tối đa.
Xác định được khả năng của bản thân để lựa chọn cự ly phù hợp trong các giải chạy, bằng cảm quan có thể dựa vào kết quả của những lần chạy trước. Trong trường hợp muốn xác định bằng phương pháp khoa học, bạn có thể tìm đến các cơ sở y tế chuyên về thể thao, để xác định công suất tối đa của cơ thể bằng thiết bị chuyên dụng. Dựa trên cơ sở này, các bác sĩ có thể tư vấn về cường độ chạy, khoảng cách chạy và tốc độ chạy phù hợp với thể chất của bạn.
Trước khi chạy, cần phải khởi động thật kỹ toàn thân, tập trung và những vùng vận động chính là chân, cổ chân, tay, cổ. Chuẩn bị các biện pháp bù năng lượng, nước và điện giải như bánh snack, nước uống thể thao bù điện giải, viên muối bù điện giải chuyên dụng, nước hoa quả, nước đường muối.
Trong bối cảnh ngành y tế còn nhiều khó khăn như thiếu nhân lực, chưa đồng bộ ở các tuyến điều trị, việc ứng dụng công nghệ cao giúp rút ngắn thời gian khám chữa bệnh, tăng độ chính xác và nâng cao hiệu quả điều trị, tiết kiệm chi phí, giúp nhiều người bệnh có cơ hội được khám chữa bệnh ở giai đoạn sớm.
Thuốc lá chứa 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân gây nên 25 loại bệnh như: các bệnh ung thư, tim mạch, các bệnh về hô hấp và sinh sản. Sử dụng thuốc lá là một trong nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong sớm.
100% trạm y tế ở 10 tỉnh vùng cao, miền núi, khó khăn sẽ được triển khai khám, chữa bệnh từ xa thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Chiều 21/11, Quốc hội đã thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Dược, trong đó nghiêm cấm hành vi bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử với thuốc kê đơn.
Bệnh viện Đa khoa thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk) vừa tiếp nhận 7 nạn nhân bị ngộ độc thực phẩm do ăn thịt của chó bị bệnh.
Sở Y tế Hà Nội và Cơ quan Quản lý các bệnh viện công Paris đã ký kết thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2024 - 2029.
0