Khí thải CO2 từ năng lượng toàn cầu đạt mức kỷ lục
Lượng khí thải CO2 toàn cầu cao kỷ lục
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) vừa cho biết lượng khí thải toàn cầu từ năng lượng đã tăng 410 triệu tấn, tương đương 1,1% lên 37,4 tỷ tấn vào năm 2023, và cao hơn 1,4% so với mức trước đại dịch. Nếu tính thêm lượng phát thải từ việc sử dụng đất, các quốc gia sẽ thải ra tổng cộng 40,9 tỷ tấn CO2 trong năm 2023.
IEA cho biết, các biện pháp nhằm bù đắp sản lượng thủy điện bị cắt giảm do hạn hán khắc nghiệt là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng này, chiếm khoảng 40% mức tăng phát thải, tương đương 170 triệu tấn CO2.
Ở mức phát thải hiện tại, các nhà nghiên cứu ước tính 50% nguy cơ nhiệt độ toàn cầu sẽ nóng lên vượt quá 1,5 độ C liên tục trong khoảng 7 năm. Những sự gia tăng này đặt ra thách thức nghiêm trọng trong việc đạt được các mục tiêu về khí hậu.
Tác động của biến đổi khí hậu rất rõ ràng xung quanh chúng ta, nhưng hành động nhằm giảm lượng khí thải carbon từ nhiên liệu hóa thạch còn rất chậm. Khoảng cách giữa những lời hứa của chính phủ, nhà đầu tư và công ty với hành động của họ vẫn còn quá lớn. Bây giờ có vẻ như toàn cầu khó đạt được mục tiêu từ thỏa thuận Paris giới hạn mức tăng nhiệt độ ở mức 1,5 độ C trước cuối thế kỷ này.
Ông Pierre Friedlingstein, Giáo sư tại Viện hệ thống toàn cầu Exeter
Trong nỗ lực cắt giảm khí thải, các nền kinh tế tiên tiến đã tăng cường công nghệ sạch, trong đó có pin mặt trời, tuabin gió, năng lượng hạt nhân hay ô tô điện. Nhờ đó, lượng khí thải CO2 của các nước tiên tiến đã giảm xuống mức thấp nhất trong 50 năm do nhu cầu than giảm xuống mức chưa từng thấy kể từ đầu những năm 1900. Nếu không có các công nghệ sạch, mức tăng lượng phát thải CO2 liên quan đến ngành năng lượng trên toàn cầu trong 5 năm qua sẽ cao gấp 3 lần so với con số 900 triệu tấn đã ghi nhận.
Các nhà khoa học cho biết, việc cắt giảm mạnh lượng khí thải CO2, chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch, sẽ là cần thiết trong những năm tới nếu muốn đạt được các mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu và ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu nhanh chóng.
Nam Mỹ: Khí thải carbon cao do cháy rừng
Các nhà khoa học cho biết, thông thường cháy rừng tạo ra lượng phát thải ít hơn so với phát thải từ nhiên liệu hóa thạch và giao thông vận tải, nhưng trong năm 2023, cháy rừng là một trong những nguyên nhân khiến nhiệt độ toàn cầu tăng cao kỷ lục. Các vụ cháy rừng liên tiếp trong mùa khô, cùng các đợt nắng nóng khắc nghiệt đã khiến lượng khí thải carbon trong tháng 2 vừa qua tại ba quốc gia Nam Mỹ là Brazil, Venezuela và Bolivia tăng cao kỷ lục, cao nhất trong vòng 21 năm. Đây là số liệu vừa được Cơ quan giám sát khí quyển Copernicus của Liên minh châu Âu (EU) đưa ra. Lượng phát thải khí carbon do cháy rừng ở Brazil và Venezuela ước tính lần lượt là 4,1 và 5,2 triệu tấn carbon. Trong khi tại Bolivia, lượng khí thải này cũng cao kỷ lục ở mức 0,3 triệu tấn carbon.
Nhà khoa học cao cấp Mark Parrington tại Cơ quan Giám sát khí quyển Copernicus (CAMS) cho biết cơ quan này đã theo dõi sự gia tăng số vụ cháy rừng trong mùa cao điểm. Nhiều khu vực ở Nam Mỹ đang phải hứng chịu tình trạng hạn hán, làm gia tăng nguy cơ xảy ra hỏa hoạn và dẫn đến các đám cháy được quan sát. Dự báo về thành phần khí quyển của CAMS cũng cho thấy khói đang bao phủ một khu vực rộng lớn trong vùng này và khiến tình trạng ô nhiễm không khí tại các khu vực đông dân cư trở nên nghiêm trọng hơn.
Đáng chú ý, tại Brazil, cường độ cháy rừng và lượng phát thải cao được ghi nhận ở bang Roraima thuộc vùng Amazon, dù hiện tại không phải là mùa cháy rừng cao điểm. Thông thường, mùa cháy rừng Amazon thường xảy ra từ tháng 9 đến tháng 10 hàng năm.
Các chuyên gia cho biết tình trạng khô hạn và nắng nóng bất thường trong khu vực là nguyên nhân chính gây ra các vụ cháy rừng bất thường trong năm nay.
Thống kê cho biết có tới gần 3.000 đám cháy rừng đã được ghi nhận tại khu vực rừng Amazon ở Brazil trong tháng 2, mức cao kỷ lục trong vòng 25 năm qua.
Một số chuyên gia cho rằng sự xuất hiện của hiện tượng thời tiết El Nino là nguyên nhân gây ra đợt hạn hán lịch sử ở lưu vực sông Amazon hồi năm ngoái, dẫn đến các vụ cháy rừng thảm khốc, phá hoại mùa màng và khiến các tuyến đường thủy quan trọng bị thu hẹp lại. Tuy nhiên, một nghiên cứu của các nhà khoa học tại World Weather Attribution (WWA) - tổ chức chuyên đánh giá vai trò của biến đổi khí hậu đối với mô hình thời tiết cực đoan trên thế giới lại cho thấy rằng biến đổi khí hậu do tình trạng ô nhiễm khí carbon liên quan hoạt động của con người là nguyên nhân chính gây ra tình trạng nêu trên. Chính điều này đã khiến cho nguy cơ xảy ra hạn hán tăng gấp 30 lần trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 11/2023.
Cảnh báo ô nhiễm làm gia tăng gánh nặng bệnh tật
Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo các tình trạng khẩn cấp về khí hậu cùng với ô nhiễm môi trường đang diễn ra làm gia tăng gánh nặng bệnh tật, đặc biệt là ở Nam bán cầu. Đây là cảnh báo do Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus đưa ra trong phiên họp thứ 6 của Hội đồng Môi trường Liên hợp quốc diễn ra tại Thủ đô Nairobi của Kenya mới đây.
Hội đồng Môi trường Liên hợp quốc (UNEA) đóng vai trò là cơ quan ra quyết định cao nhất thế giới về môi trường và nhằm mục đích giúp khôi phục sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên.
Phiên họp thứ 6 của UNEA đã kết thúc vào ngày 29/2, cùng sự tham gia của đại diện đến từ hơn 180 quốc gia trên thế giới để đàm phán về nhiều vấn đề, từ giải pháp dựa vào thiên nhiên và thuốc trừ sâu có độ nguy hiểm cao đến suy thoái đất và hạn hán.
Trọng tâm của các đại biểu tham dự sự kiện này cũng là các Hiệp định môi trường đa phương (MEA). Các hiệp định khu vực và quốc tế này, trong đó có một số hiệp định có tuổi đời hơn 50 năm, đã giúp bảo vệ các loài có nguy cơ tuyệt chủng và hạn chế ô nhiễm hóa chất cùng nhiều mối lo ngại khác.
Ngoài việc khẳng định rằng sức khỏe của con người, động vật và môi trường có mối liên hệ mật thiết với nhau, ông Tedros chỉ ra rằng, cuộc khủng hoảng chồng chéo mà thế giới đang phải đối mặt gồm biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và ô nhiễm đang đe dọa những thành quả đạt được trong việc ngăn chặn những căn bệnh chết người.
Sức khỏe con người đang bị ảnh hưởng khi sức khỏe của hành tinh mà chúng ta sinh sống đang gặp nguy hiểm. Các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và thường xuyên hơn không chỉ gây ra thương vong cho con người mà còn gây thiệt hại cho các cơ sở y tế và cơ sở hạ tầng thiết yếu khác.
Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới
Tổng Giám đốc WHO lưu ý rằng nhân loại đang phải trả giá đắt từ không khí và nguồn nước bị ô nhiễm, với bằng chứng là sự gia tăng các bệnh hiểm nghèo như ung thư phổi, hen suyễn, sỏi thận và tim mạch.
Ngoài ra, biến đổi khí hậu là nguyên nhân khiến các bệnh truyền nhiễm như sốt rét và sốt xuất huyết lây lan mạnh sang các khu vực mới.
Bên cạnh đó, các hoạt động buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp nếu không được khống chế hiệu quả, có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền từ động vật sang người, vốn đang nổi lên như những rủi ro hàng đầu về an ninh y tế công cộng.
Ông Tedros cho biết, đến nay, WHO đã hợp tác với các quốc gia thành viên để đẩy nhanh việc thực hiện các khuyến nghị tập trung vào khía cạnh môi trường, bao gồm chất lượng không khí, nước sạch và dinh dưỡng hợp lý. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh tính cấp bách của các hành động đa phương để chấm dứt ô nhiễm nhựa, chuyển đổi hệ thống thực phẩm và ngăn chặn sự di chuyển của chất thải nguy hại nhằm tăng cường sức khỏe con người.
Theo ông Tedros, việc chuyển đổi hệ thống giao thông và đảm bảo mục tiêu không phát thải trong các hoạt động giao thông sẽ là chìa khóa để giảm bớt gánh nặng ngày càng tăng của các bệnh không lây nhiễm.
Nắng nóng ảnh hưởng đến du lịch trượt tuyết châu Âu
Châu Âu là một trong những điểm đến hàng đầu đối với khách du lịch muốn trải nghiệm trượt tuyết. Tuy nhiên, nhiệt độ tăng cao những năm gần đây khiến lượng tuyết ít đi, khiến các khu nghỉ dưỡng đối mặt với nhiều áp lực. Một số nơi phải sử dụng tuyết nhân tạo để hoạt động, nhưng giải pháp này rất tốn kém với tác động lớn đến môi trường vì cần rất nhiều năng lượng và nước. Chưa kể tuyết nhân tạo vẫn có thể tan khi nhiệt độ chạm mức 15 độ C.
Du khách đến với ngọn núi Bjelasnica tại Thủ đô Sarajevo, Bosnia đã không thể trượt tuyết dọc theo sườn núi như các năm trước. Sau một tháng 12 ấm áp, những người yêu mến bộ môn trượt tuyết tại đây chỉ có thể tranh thủ vài tuần thời tiết lạnh trong tháng 1. Tuy nhiên, tiết trời lại ấm áp quá mức vào tháng 2, khiến toàn bộ tuyết trên ngọn núi đã tan chảy. Địa điểm đã từng là nơi tổ chức Thế vận hội Olympic mùa đông năm 1984 giờ đây đã không thể tổ chức thêm một giải đấu nào do thiếu tuyết.
Các điểm đến trượt tuyết nổi tiếng khác ở châu Âu như Italia, Pháp, Slovenia cũng đã phải đối mặt với tình trạng các trung tâm trượt tuyết bị bỏ hoang trong mùa đông này do thiếu tuyết trầm trọng.
Trước tình hình thời tiết diễn biến ngày một phức tạp, ngành du lịch trượt tuyết thế giới phải đối mặt với một quyết định mới, tiếp tục chiến đấu với tình cảnh hiện tại, hy vọng tiến bộ công nghệ có thể khắc phục ảnh hưởng của nhiệt độ tăng cao, hoặc thay đổi mô hình kinh doanh và tìm kiếm các nguồn doanh thu du lịch thay thế.
Cơ quan Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết, tháng 2/2024 là tháng có nhiệt độ trung bình toàn cầu cao nhất từng được ghi nhận. Đây là tháng thứ 9 liên tiếp, kể từ tháng 7/2023 ghi nhận kỷ lục nhiệt độ cao bị phá vỡ. Với những dữ liệu về thời tiết thế giới từ đầu năm, NOAA cho rằng gần 22% khả năng 2024 sẽ là năm nóng nhất trong lịch sử thế giới, hơn 99% khả năng năm 2024 sẽ lọt top 5 năm nóng nhất lịch sử.
Hoa anh đào Nhật Bản nở sớm do biến đổi khí hậu
Hoa anh đào ở Nhật Bản thường nở rộ vào tháng 3 và tháng 4. Khi đó, nhiều đường phố của đất nước Mặt Trời mọc được phủ kín bởi sắc hồng và trắng của hàng tỷ bông hoa tuyệt đẹp, thu hút rất đông du khách đến chiêm ngưỡng và tham dự lễ hội hoa anh đào, một trong những trải nghiệm văn hóa đặc sắc nhất tại Nhật Bản. Tuy nhiên, khủng hoảng khí hậu và hiện tượng nóng lên của đô thị đang ảnh hưởng đến thời điểm hoa anh đào nở ở Nhật Bản.
Các nhà khoa học và chuyên gia về khí hậu tại Nhật Bản cảnh báo rằng, biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến thời điểm nở của hoa anh đào mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sự đa dạng sinh học và cân bằng sinh thái của quốc gia này. Sự ấm lên toàn cầu khiến cho mùa xuân ấm áp hơn thường lệ, thúc đẩy hoa anh đào bung nở sớm hơn, phản ánh rõ ràng sự thay đổi của môi trường sống mà chúng phụ thuộc vào.
Hơn nữa, việc hoa nở sớm không chỉ gây xáo trộn cho kế hoạch du lịch của hàng ngàn du khách mong muốn chứng kiến mùa hoa anh đào truyền thống, mà còn ảnh hưởng đến giá trị văn hóa và kinh tế mà mùa hoa mang lại. Hoa anh đào không chỉ là một phần quan trọng trong lễ hội và truyền thống của Nhật Bản mà còn là một yếu tố thu hút khách du lịch quốc tế, đóng góp vào sự phát triển kinh tế địa phương. Sự thay đổi này đặt ra thách thức lớn trong việc bảo tồn và truyền bá giá trị văn hóa qua các thế hệ, khi mà một trong những biểu tượng văn hóa quan trọng của đất nước Mặt Trời mọc đang dần mất đi vẻ đẹp và sự quyến rũ truyền thống vốn có.
Bên cạnh những nỗ lực cá nhân trong việc thích nghi với biến đổi khí hậu, việc tăng cường nhận thức và hành động vì một tương lai bền vững cũng hết sức cần thiết. Các nghiên cứu và phân tích cho thấy các quốc gia cần phải tăng cường nỗ lực giảm thiểu phát thải khí nhà kính, đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo và cải thiện hiệu quả năng lượng. Bằng cách hành động cụ thể và ý thức được tác động của mình đối với môi trường, chúng ta có thể cùng nhau hướng tới một tương lai bền vững.
Báo chí Mỹ mới đây đưa tin Iran đang chuẩn bị tấn công Israel, có thể là trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 5/11, nhằm trả đũa vụ Israel tiến hành chiến dịch không kích quy mô lớn nhằm vào hàng loạt mục tiêu quân sự của Iran hôm 26/10.
Vài ngày trước khi diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ, cuộc so găng giữa ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump và ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris vẫn hết sức gay cấn. Hầu hết, các chuyên gia nhận định đây là cuộc bầu cử khó dự đoán nhất lịch sử nước Mỹ, mọi kịch bản sẽ không loại trừ trong cuộc bỏ phiếu ngày 5/11 tới.
Gần 200 người đã thiệt mạng trong trận lũ quét ở vùng Valencia, miền Đông Tây Ban Nha. Trận lũ lụt chết người nhất ở Tây Ban Nha trong nhiều thập kỷ là một lời nhắc nhở đau thương rằng châu Âu chưa chuẩn bị đối phó với hậu quả của bầu khí quyển quá nóng.
Cuộc bầu cử Quốc hội Gruzia đã kết thúc với chiến thắng thuyết phục thuộc về đảng Giấc mơ Gruzia cầm quyền. Phe đối lập dựa vào sự ủng hộ của bên ngoài, không công nhận kết quả bầu cử và cố gắng tìm cách lật ngược kết quả thông qua các cuộc biểu tình và khiêu khích sử dụng vũ lực. Những diễn biến này giống với những cuộc cách mạng màu của những năm trước.
Ngày 31/10, Triều Tiên xác nhận đã phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM). Đây là vụ phóng thử ICBM đầu tiên sau gần một năm, cho thấy khả năng tấn công hạt nhân tầm xa tiềm tàng của nước này.
Từ một tỉ phú, ngôi sao truyền hình, ngày 20/1/2017, ông Donald Trump đã chính thức tuyên thệ nhậm chức, trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Trong nhiệm kỳ 4 năm của mình, ông trở thành vị Tổng thống gây nhiều tranh cãi. Dù sẽ còn mất nhiều năm lẫn nhiều giấy mực để các nhà sử học và báo chí nhận định về nhiệm kỳ của ông, nhưng những dấu ấn mà ông tạo ra có lẽ sẽ còn lưu lại rất lâu.
0