Nhìn ra thế giới (ngày 01/01/2023)

Ngày này cách đây 4 năm, ông Biden đã làm nên lịch sử khi đánh bại đối thủ Donald Trump, một người mạnh mẽ và cá tính, trong một cuộc bầu cử đầy sóng gió. Thành quả đó có được là nhờ bản lĩnh, kinh nghiệm của một chính trị gia dày dạn, cuộc sống cá nhân nhiều bi thương và cả những may mắn mà thời thế đem lại.

Cuộc chạy đua vào Nhà Trắng ở giai đoạn nước rút đang diễn ra rất quyết liệt, khi hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa bám đuổi nhau sít sao về tỷ lệ ủng hộ.

Những trận mưa xối xả do luồng không khí lạnh di chuyển qua khu vực Đông Nam Tây Ban Nha đã gây ngập lụt nghiêm trọng, làm gián đoạn giao thông đường sắt và hàng không. Một số địa phương đã ghi nhận mưa lớn chưa từng có, có nơi lượng mưa lên tới 320mm chỉ trong vòng 4 giờ. Mưa lớn gây lũ quét đã cuốn trôi nhiều xe cộ và phá hủy nhiều ngôi nhà. Gần 200 người đã thiệt mạng trong trận lũ quét ở vùng Valencia, miền Đông Tây Ban Nha.

Cuộc bầu cử ở Gruzia vừa kết thúc, đảng cầm quyền tuyên bố thắng cử, phe đối lập dựa vào sự ủng hộ của bên ngoài, không công nhận kết quả bầu cử. Sau đó, người ta cố gắng lật ngược kết quả thông qua các cuộc biểu tình và khiêu khích sử dụng vũ lực. Những diễn biến này giống với những cuộc cách mạng màu của những năm trước.

Các nhà phân tích cảnh báo hậu quả kinh tế của kịch bản xung đột Trung Đông lan rộng là rất nghiêm trọng. Nếu một cuộc chiến tranh toàn diện nổ ra, bức tranh kinh tế của các quốc gia trong khu vực được dự báo sẽ là một màu xám u ám.

Cuộc đua vào Nhà Trắng tại Mỹ đang bước vào giai đoạn nước rút. Trong những ngày này, hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ Kamala Harris và Donald Trump tích cực tiến hành các cuộc vận động ở các bang quan trọng, hay còn gọi là bang chiến địa. Đặc biệt, một nhóm đối tượng cử tri mà cả hai ứng cử viên đều muốn hướng tới là cử tri da màu.

Ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa Mỹ Donald Trump cam kết thúc đẩy một kế hoạch kinh tế đầy tham vọng với trọng tâm là áp dụng mức thuế quan toàn diện đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Điều này khiến các chuyên gia lo ngại nhiệm kỳ thứ hai của chính trị gia 78 tuổi này ở Nhà Trắng sẽ khiến mức thuế quan của Mỹ lên cao nhất lịch sử và thương mại toàn cầu sẽ thay đổi một cách căn bản.

Bà Kamala Harris, ứng cử viên đại diện cho đảng Dân chủ đang tìm cách thể hiện bản thân nhiều hơn để thu hút thêm lá phiếu, đặc biệt là tại các bang chiến địa trong những ngày cuối cùng của chiến dịch chạy đua vào Nhà Trắng 2024.

Theo kết quả bầu cử Hạ viện Nhật Bản hôm 27/10, đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Thủ tướng Shigeru Ishiba và đối tác liên minh đảng Công minh - Komeito đã mất đa số ngế tại Hạ viện. Đây là lần đầu tiên LDP mất đa số tại Hạ viện sau 15 năm, kể từ khi mất quyền lực tạm thời vào năm 2009. Đây clà cuộc khủng hoảng lớn nhất mà đảng này gặp phải kể từ khi trở lại nắm quyền vào năm 2012.

Để đạt mục tiêu nhiệt độ toàn cầu cần được giới hạn ở mức 1,5°C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp, thế giới cần phải giảm 45% lượng khí thải vào năm 2030 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Theo Cơ quan năng lượng quốc tế IEA, nhờ các chính sách hỗ trợ và kinh tế thuận lợi, công suất năng lượng tái tạo của thế giới dự kiến sẽ tăng vọt, đáp ứng gần một nửa nhu cầu điện vào cuối thập kỷ này.

Ukraine đang phải đối diện với tình thế ảm đạm, khi Nga đang đạt những bước tiến lớn trên chiến trường miền Đông. Trên mặt trận ngoại giao, các nhà lãnh đạo phương Tây vẫn đang loay hoay tìm kiếm một chiến lược để chấm dứt xung đột, trong khi tại Ukraine, các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng đang gây ra tình trạng mất điện luân phiên trên khắp cả nước.

Các chuyên gia cảnh báo đa dạng sinh học trên thế giới đang ngày càng đứng trước nhiều mối đe dọa từ các hoạt động của con người và biến đổi khí hậu. Tình trạng suy giảm đa dạng sinh học đang diễn ra ở tốc độ chóng mặt.

Trên phạm vi toàn cầu, sự trỗi dậy của các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc đã gây ra các cuộc tranh luận về vai trò của chủ nghĩa bảo hộ trong nền kinh tế kỹ thuật số. Một mặt, các chính phủ có trách nhiệm bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh. Mặt khác, chủ nghĩa bảo hộ quá mức có thể kìm hãm sự đổi mới, hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng và dẫn đến xung đột thương mại.

Hội nghị thượng đỉnh BRICS vừa bế mạc tại Kazan, Liên bang Nga. Các nước BRICS đã tập trung vào các chủ đề nóng, nỗ lực thúc đẩy hợp tác "BRICS mở rộng" và đã đạt được kết quả thiết thực, bao gồm xây dựng quan hệ đối tác năng lượng, xây dựng khuôn khổ quản trị trí tuệ nhân tạo và tăng cường hợp tác an ninh và giao lưu nhân dân.

Sự kiện chuyển giao thế hệ lãnh đạo của Indonesia sau 10 năm là thời khắc đặc biệt đối với người dân Indonesia. Nước này hiện là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, đang đối mặt với những thách thức từ kinh tế toàn cầu cũng như căng thẳng khu vực. Chính phủ mới của ông Prabowo Subianto được kỳ vọng sẽ tiếp tục các nỗ lực hiện đại hóa đất nước và cải thiện đời sống của người dân, giúp Indonesia phát triển và thịnh vượng.

Chiều 23/10 (giờ địa phương), một cuộc tấn công nhằm vào trụ sở Tập đoàn Hàng không Vũ trụ Thổ Nhĩ Kỳ (TUSAS) ở thủ đô Ankara, trong khi hàng nghìn nhân viên đang có mặt tại công ty, đã gây rúng động dư luận. Vụ việc khiến ít nhất 5 người thiệt mạng và 22 người bị thương.

Boeing - biểu tượng công nghiệp của nước Mỹ, vẫn đang tiếp tục chuỗi ngày chìm trong khủng hoảng. Đây không chỉ là tin xấu riêng cho công ty mà còn là một đòn giáng mạnh vào nền kinh tế Mỹ.

Cuộc đua vào Nhà Trắng đang bước vào giai đoạn nước rút. Nhiều bang tại Mỹ đã tiến hành bỏ phiếu sớm, với tỷ lệ cử tri bỏ phiếu cao kỷ lục. Trong khoảng thời gian có ý nghĩa quan trọng này cũng có rất nhiều biến số xảy ra, có thể ảnh hưởng đến kết quả bầu cử.

Hội nghị Thượng đỉnh các nền kinh tế mới nổi (BRICS) diễn ra tại thành phố Kazan của Nga từ ngày 22 đến 24/10 với sự hiện diện của nhiều nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu các chính phủ. Có tới 40 quốc gia đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia BRICS; 30 quốc gia đã nộp đơn.

Nữ nhà văn Han Kang, nổi tiếng với tác phẩm “Người ăn chay”, đã ghi dấu ấn lịch sử khi là nhà văn Hàn Quốc đầu tiên đạt giải thưởng Nobel Văn học. Các tác phẩm của bà sau đó đã cháy hàng không chỉ ở Hàn Quốc mà còn tại nhiều quốc gia phương Tây như Anh và Pháp.

Căng thẳng giữa Israel và Liên hợp quốc những ngày qua đang có dấu hiệu leo thang sau khi Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) nhiều lần nổ súng và tấn công vào căn cứ của Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc ở miền nam Liban khiến một số binh sỹ bị thương.

Israel vừa tuyên bố thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của lực lượng phòng vệ nước này tại thành phố Rafah, miền Nam Gaza. Cái chết của ông Sinwar sẽ để lại một khoảng trống lớn trong hàng ngũ lãnh đạo của Hamas, trong bối cảnh phong trào này đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Câu hỏi đặt ra liệu đây có phải một điểm khởi đầu mới cho một vòng xoáy bạo lực mới ở Gaza và toàn khu vực Trung Đông?

Sau khi kiểm soát thành trì Ugledar (Ukraine gọi là Vuhledar) vào đầu tháng 10, Nga đang tiếp tục tiến về Pokrovsk - một trong những trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine, đồng thời chọc sâu vào pháo đài chiến lược Dzerzhinsk (Ukraine gọi là Toretsk).

Triều Tiên đã cho nổ tung một số đoạn đường liên Triều, Bộ Thống nhất Hàn Quốc đã ban hành văn bản lập trường, cáo buộc Triều Tiên vi phạm các thỏa thuận liên quan giữa Hàn Quốc và Triều Tiên và vi phạm nghiêm trọng thông lệ Hàn Quốc cực lực lên án điều này. Liệu tiếp theo động thái này có phải là một cuộc xung đột mới giữa hai miền Triều Tiên?

Biến đổi khí hậu khiến nhiều quốc đảo ở Thái Bình Dương có thể đối mặt tình trạng ngập lụt do mực nước biển dâng; tình trạng nóng lên toàn cầu đang khiến các đất nước tại Trung Âu ngày càng phải đối diện với nhiều trận mưa lớn và lũ lụt tàn khốc hơn.

Sau khi xung đột Isarel - Hamas nổ ra vào ngày 7/10 năm ngoái, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết: Mỹ với tư cách là đồng minh thân cận với Israel sẽ luôn sát cánh ủng hộ nước này tự vệ trước Hamas. Cuộc chiến này cũng đã phơi bày và khoét sâu thêm một số chia rẽ chính trị sâu sắc nhất của nước Mỹ trước cuộc bầu cử tổng thống gay cấn vào tháng 11 tới.

Các dòng sông được coi là "mạch sống" của Trái Đất là nguồn cung cấp nước ngọt, thức ăn, phù sa, năng lượng... cho con người. Ước tính khoảng 1/3 sản lượng lương thực và 40% lượng cá tiêu thụ trên toàn cầu phụ thuộc vào sông ngòi.

Lĩnh vực sản xuất robot không ngừng tăng trưởng với số lượng robot công nghiệp tự động hóa sản xuất trên toàn thế giới đang ở mức cao nhất mọi thời đại. Báo cáo mới đây của World Robotics cho thấy, hiện có hơn 4.280.000 robot đang hoạt động tại các nhà máy trên toàn thế giới, tăng hơn 10% so với thời điểm này năm ngoái.

Các nhà quan sát nhận định cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới sẽ có tác động đáng kể đến chính sách đối ngoại của Washington, đặc biệt là cuộc chiến ở Ukraine.

Với sự biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, các cơn bão có thể ngày càng mạnh hơn và khó dự đoán hơn. Điều này đòi hỏi phải tiếp tục đầu tư vào các biện pháp phòng chống bão, thiên tai dài hạn, bao gồm cả việc cải thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao khả năng dự đoán của các hệ thống khí tượng.

Các cuộc không kích quy mô lớn gần đây của Israel vào lãnh thổ Liban nhằm giáng đòn vào Hezbollah, tuy nhiên, họ vẫn chưa thể đạt được mục tiêu đẩy lùi Hezbollah ra khỏi khu vực biên giới và đảm bảo an toàn cho miền Bắc đất nước để người dân trở về. Chiến dịch trên bộ vào Liban dường như cũng lặp lại kịch bản như ở Gaza, khiến Israel có nguy cơ bị sa lầy trong cuộc chiến lâu dài và hao tốn tiền của.

Liên minh châu Âu (EU) mới đây đã bỏ phiếu thông qua quyết định áp thuế đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc lên 45%, bắt đầu từ ngày 31/10 tới. Một số nhà quan sát bày tỏ quan ngại, quyết định áp thuế xe điện của EU có thể khơi mào một cuộc chiến thương mại sâu rộng với Trung Quốc, tiềm ẩn nhiều hệ lụy cho nền kinh tế toàn cầu.

Cách đây đúng một năm, ngày 7 tháng 10 năm 2023, các chiến binh Hamas phát động một cuộc tấn công chưa từng có vào miền Nam Israel, châm ngòi cho một cuộc chiến đã giết chết hàng chục nghìn người và khiến hàng triệu người phải đi lánh nạn.

Những năm gần đây, Hàn Quốc được biết đến là một cường quốc văn hóa với cú hích độc đáo và cuốn hút từ ngành công nghiệp âm nhạc mang tên K-pop. Theo ước tính của các chuyên gia kinh tế, ngành công nghiệp K-Pop tạo ra khoảng 10 tỷ USD cho Hàn Quốc mỗi năm.

Năm 2024 đánh dấu những sứ mệnh lịch sử trong khám phá vũ trụ. Tại Đức, một trung tâm huấn luyện phi hành gia mặt trăng đã ra đời nhằm biến giấc mơ đặt chân lên mặt trăng của con người một lần nữa trở thành hiện thực. 2024 cũng là năm đánh dấu lần đầu tiên một tỷ phú người Mỹ trở thành phi hành gia tư nhân đầu tiên bước đi ngoài không gian.

Bộ Quốc phòng Nga vừa xác nhận quân đội nước này đã hoàn toàn kiểm soát thị trấn tiền tuyến Ugledar tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng. Đây được coi là chiến thắng quan trọng nhất của các lực lượng Nga tại chiến trường Ukraine.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida vừa từ chức vào ngày 1/10, trao lại quyền lãnh đạo cho người kế nhiệm Shigeru Ishiba. Trở thành Thủ tướng mới của Nhật Bản, ông Ishiba sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có việc kiềm chế căng thẳng leo thang trong khu vực.

Đêm 1/10, Iran đã bắn ít nhất 180 tên lửa đạn đạo vào Israel, làm gia tăng căng thẳng ở Trung Đông, nơi “leo thang nối tiếp leo thang”. Nếu Israel và Mỹ tiếp tục đáp trả Iran, chắc chắn có khả năng xảy ra chiến tranh giữa Israel và Iran, khi đó hậu quả sẽ là khôn lường.

Những đám mây đen xung đột đã bao phủ bầu trời Liban, trong bối cảnh quân đội Israel đã tiến vào miền Nam Liban vào sáng sớm thứ Ba, đánh dấu sự leo thang đáng kể trong cuộc tấn công chống lại Hezbollah.

Vụ sát hại Hassan Nasrallah là một đòn giáng mạnh đối với Hezbollah, cũng như đối với Trục kháng chiến. Trong khi đó, Israel vẫn tiếp tục kế hoạch tấn công Hezbollah và tấn công cả lực lượng Houthi ở Yemen, khiến cho cục diện Trung Đông ngày càng khó kiểm soát.

Kiến trúc và du lịch luôn có mối quan hệ mật thiết với nhau. Các công trình kiến trúc là một trong những thành phần chính để thu hút du khách. Những kiến trúc cổ ghi dấu ấn thời gian như bể chứa nước Basilica ở thủ đô Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, cung điện Motaha của Pakistan vẫn luôn là điểm đến hấp dẫn du khách.

Thế giới đang ở một thời điểm đầy thách thức, với hàng loạt rủi ro đan xen phức tạp, cùng các bất ổn địa chính trị khó lường. Điều này đòi hỏi Liên hợp quốc cần có những cải tổ cho phù hợp với tình hình, với cam kết vì thế hệ tương lai.

Những tác động của biến đổi khí hậu khiến sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề. Biến đổi khí hậu gây ra tình trạng khô hạn, nắng nóng kéo dài, cây trồng không có nước tưới tiêu, dịch bệnh làm mất mùa màng, gây ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập của người dân.

Ngoài những vũ khí truyền thống như xe tăng, đạn pháo, máy bay chiến đấu, cuộc xung đột Nga - Ukraine đã cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của những hệ thống vũ khí tầm xa như tên lửa và các phương tiện bay không người lái (UAV). Trong đó, tên lửa tầm xa cùng khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga hiện là yêu cầu khẩn thiết của Ukraine với các nước phương Tây, trong bối cảnh Kiev đang phải chịu áp lực rất lớn trên tiền tuyến.

Sau hàng loạt vụ nổ máy nhắn tin ở Liban và khu vực Trung Đông, cho đến nay, vẫn chưa ai biết được thuốc nổ được đưa vào máy ở khâu nào trong quy trình sản xuất và phân phối. Vụ việc cũng cho thấy tính dễ bị tổn thương của chuỗi cung ứng, đe dọa đến an ninh quốc gia.

Các cuộc không kích của Israel vào Liban hôm thứ Hai đã giết chết gần 500 người, gồm hơn 90 phụ nữ và trẻ em, làm gần 1.700 người khác bị thương.

Giao tranh giữa Israel và lực lượng Hezbollah tại Liban đã leo thang nguy hiểm sau vụ việc hàng trăm máy nhắn tin và bộ đàm của thành viên Hezbollah phát nổ trên khắp Liban vào tuần trước, khiến hàng chục người thiệt mạng và hàng ngàn người bị thương. Hezbollah cáo buộc Israel vượt qua ranh giới đỏ và sẽ phải chịu “hình phạt thích đáng”.