Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong thời kỳ mới

Trong khi nhu cầu thế giới tăng cao thì Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu nông, thủy sản lớn trên thế giới với nhiều mặt hàng phù hợp với nhu cầu của người Hồi giáo như gạo, cao su,chè, điều, cà phê, hồ tiêu, tôm, cá… song mức độ và hiệu quả tham gia thị trường Halal toàn cầu vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.

Hà Nội là một trong những địa phương có nhiều dự án của các nhà đầu tư Nhật Bản, tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp FDI chất lượng cao chưa nhiều.

Pháp hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam tại EU và là thị trường chiếm tỷ trọng lớn trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và châu Âu. Cùng với việc hiệp định EVFTA đã có hiệu lực vào năm 2020, hợp tác thương mại nông sản giữa Việt Nam và Pháp được dự báo sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ trong tương lai, phù hợp với tiềm năng to lớn của hai nước.

Thủ đô Hà Nội được mệnh danh là thành phố di sản với gần 6.000 di tích lịch sử, văn hóa, 21 di tích và cụm di tích quốc gia đặc biệt, gần 1.800 di sản văn hóa phi vật thể, 1 di sản văn hóa thế giới. Gìn giữ các di sản là một trong những quan tâm hàng đầu của Thủ đô.

Hà Nội chính thức trở thành thành viên mạng lưới các thành phố sán tạo của UNESCO. Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO được thành lập năm 2004 với mục tiêu tăng cường hợp tác giữa các thành phố đã được công nhận sáng tạo và đây là một yếu tố chiến lược phục vụ phát triển bền vững trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa và môi trường.

Cách đây 25 năm, Hà Nội đã vinh dự được UNESCO trao tặng danh hiệu “Thành phố vì hòa bình”, thành phố duy nhất trong khu vực Châu Á- Thái Bình Dương đón nhận danh hiệu này. Trải qua 25 năm, Hà Nội đã và đang có nhiều những đổi thay, phát triển và luôn phát huy vai trò, vị thế của “ thành phố vì hòa bình” mà UNESCO trao tặng.

Thực hiện kinh tế tuần hoàn là giải pháp trọng tâm để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh, cải thiện năng suất lao động, tạo ra các chuỗi giá trị gia tăng mới, hiệu quả cao, hài hòa mối quan hệ giữa kinh tế với bảo vệ môi trường, góp phần thực hiện các cam kết về bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học, trung hòa carbon và phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050...

Tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu đòi hỏi các doanh nghiệp phải đảm bảo chất lượng, đàm bảo cung ứng ổn định, lâu dài và mang tiêu chuẩn quốc tế. Chương trình “ Thủ đô và thế giới” tuần này sẽ là những câu chuyện làm thế nào để các doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, cũng như đưa Hà Nội và Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của các doanh nghiệp FDI toàn cầu.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Dự kiến từ nay đến năm 2030, sẽ có khoảng 50.000 kỹ sư bán dẫn được đào tạo.

Việt Nam đã và đang trở thành một trong những cửa ngõ quan trọng trên thế giới khi hàng hóa có thể tiếp cận được với hầu hết các thị trường lớn. Kết quả này đến từ các giải pháp khắc phục khó khăn, mở cửa thị trường của Chính phủ, các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp.

Việt Nam đã và đang tích cực tham gia thực hiện các cam kết xanh, được cộng đồng quốc tế đánh giá là hình mẫu về một nước đang phát triển nhưng có những đóng góp đi đầu cho ngôi nhà chung của nhân loại.

Một trong những giải pháp để Việt Nam sớm đạt mục tiêu giảm phát thải bằng 0 vào năm 2050 là phát triển năng lượng xanh, năng lượng tái tạo. Hơn nữa, hầu hết các doanh nghiệp FDI châu Âu và quốc tế cũng cần năng lượng sạch để sản xuất trong khi chúng ta mới đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu đó. Do vậy, Việt Nam cần sớm phát triển quy hoạch điện 8 và có những chính sách phát triển năng lượng tái tạo.

Để vào được thị trường Australia là không dễ, bởi các quy chuẩn, tiêu chuẩn cao của quốc gia này đã và đang là rào cản cho hàng hóa và nông sản của Việt Nam.

Theo số liệu từ Cục Đầu tư nước ngoài, hiện các doanh nghiệp Australia đã đầu tư vào Việt Nam 631 dự án với tổng vốn đăng ký hơn 2 tỷ đô la Mỹ vào nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, con số này vẫn còn khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của Australia hiện nay.

Việt Nam đã cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Do vậy, phát triển xanh là mục tiêu của Việt Nam trong thời gian tới, trong đó thu hút các dự án xanh là một trong những lĩnh vực quan trọng trong quá trình xây dựng môi trường xanh tại Việt Nam.

Phát triển các khu công nghiệp thông minh và bền vững, tối ưu năng lượng tái tạo như điện mặt trời mái nhà đang là nhu cầu của nhiều doanh nghiệp FDI tại Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay, năng lượng điện mặt trời mái nhà tại các khu công nghiệp vẫn đang còn nhiều vướng mắc chính sách và các quy định.

Hà Nội có khoảng 50 vùng sản xuất hoa, cây cảnh với diện tích lên tới trên 5.000 ha, trong đó, diện tích trồng hoa ứng dụng công nghệ cao mới chỉ đạt khoảng 500 ha. Ngành trồng hoa chưa đóng góp lớn vào sự phát triển ngành nông nghiệp nói riêng và kinh tế nói chung. Trong khi đó, ở các nước phát triển như Hà Lan, trồng hoa là một ngành có vị trí quan trọng, đóng góp lớn vào nền kinh tế của quốc gia.

Việt Nam và Canada đã đàm phán và ký kết thành công nhiều Hiệp định hợp tác về kinh tế - thương mại, trong đó nổi bật nhất là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Ngày càng nhiều doanh nghiệp Canada quan tâm đến hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và ngược lại.

Việt Nam đã nổi lên nhanh chóng không chỉ ở châu Á mà còn trên thị trường toàn cầu. Nhiều nhà đầu tư đang chú ý đến các công ty chất lượng, có chiến lược chuyển đổi mạnh mẽ, thành tích tăng trưởng cao. Đó là tín hiệu tích cực với Việt Nam khi đã có một chiến lược rõ ràng về thị trường trong và ngoài nước.

Ngày 12/4/1973, Việt Nam và Pháp chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao và mở ra những chương mới trong quan hệ giữa hai nước với nhiều dấu ấn quan trọng. Trong mối quan hệ chung đó thì quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Hà Nội với Pháp được cho là nổi bật, là điểm sáng trong quan hệ hai nước.

Với những thế mạnh về vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng số ngày càng phát triển, lực lượng lao động trẻ dồi dào..., ngành công nghệ ở Việt Nam đang có nhiều tiềm năng tăng trưởng. Những câu chuyện phát triển thu hút các dự án công nghệ ở các nước và những vấn đề thu hút các dự án công nghệ, trong đó có ngành công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo vào Việt Nam hiện nay là những nội dung sẽ được đề cập trong chương trình.

Cầu Long Biên, cây cầu mang ý nghĩa lịch sử, biểu tượng của kiến trúc Pháp thời thuộc địa, gắn bó thân thuộc với người Hà Nội hơn 100 năm qua. Những năm gần đây, cầu Long Biên đã xuống cấp. Pháp vừa công bố viện trợ cho Hà Nội để bảo tồn cây cầu này.

Từ thập niên 90 của thế kỷ XX, quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Hà Lan đã được tăng cường. Hà Lan xem Việt Nam là đối tác ưu tiên và chính sách thúc đẩy hợp tác với Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ, thống nhất cao của Chính phủ cũng như cộng đồng doanh nghiệp Hà Lan. Hai nước đã có rất nhiều chuyến thăm, trao đổi đoàn giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, qua đó tạo cơ sở tăng cường quan hệ hữu nghị tin cậy và hợp tác tốt đẹp trên tất cả các lĩnh vực.

Kể từ khi thiết lập quan hệ song phương đến nay, Việt Nam và Pháp luôn tạo dấu ấn trong quan hệ thương mại với những con số xuất khẩu ấn tượng. Đặc biệt, với việc EVFTA đi vào thực thi đã tạo đà cho hàng hoá Việt Nam xuất khẩu sâu hơn vào khu vực châu Âu, trong đó có Pháp. Pháp luôn là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam, là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của Việt Nam trong khối EU, chỉ đứng sau Hà Lan, Đức, Áo và chiếm khoảng 10% tỷ trọng trên tổng xuất khẩu hàng hóa sang EU.

Là nước phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam sau khi Hiệp định Paris về Việt Nam được ký kết, hơn 5 thập kỉ qua Australia và Việt Nam luôn phát triển mạnh mẽ và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực. Đặc biệt, từ khi hai nước xây dựng quan hệ đối tác chiến lược năm 2018, quan hệ hợp tác chuyển sang giai đoạn mới toàn diện , thực chất hơn và đạt một số thành tựu nổi bật.

Sau hơn 30 năm mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài FDI, đến nay dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam đã không ngừng tăng. Trong đó, EU là một trong những nhà đầu tư lớn và sớm có mặt ở Việt Nam. Góp phần vào thành công chung của Việt Nam trong thu hút FDI, có thể kể đến những nỗ lực và sự thay đổi để thu hút vốn đầu tư nước ngoài của các địa phương, trong đó có Hà Nội.

Chất bán dẫn là xương sống của nền kinh tế kỹ thuật số, đặc biệt trong sản xuất chip điện tử, hoạt động dựa vào cơ chế bật, tắt để tạo ra tín hiệu của các thiết bị và linh kiện điện tử. Việt Nam có gần 80 loại hình khoáng sản và hơn 500 điểm mỏ đã được phát hiện, là quốc gia đang trên đà phát triển, đây là những yếu tố rất quan trọng trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Tuy nhiên, để phát triển lĩnh vực này thì Việt Nam cần phải đầu tư như thế nào?

Năm 2023 là một năm với nhiều khó khăn và thách thức. Mặc dù tăng trưởng kinh tế không đạt được mục tiêu đề ra, song trong bối cảnh chung của toàn thế giới, kinh tế của Hà Nội nói riêng và Việt Nam vẫn ghi nhận sự tăng trưởng và đứng đầu khu vực Châu Á- Thái Bình Dương. Năm 2024, Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng từ 6 đến 6,5%. Có thể nói, đây là mục tiêu đầy tham vọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và trong nước đối diện với rất nhiều khó khăn, thách thức.

Phát triển kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, bền vững đang là mục tiêu mà mọi quốc gia hướng tới. Việt Nam đang đặt ra những mục tiêu đến năm 2050 giảm phát thải ròng bằng 0, quy mô nền kinh tế xanh từ 6,7 tỷ đô la Mỹ năm 2020 lên đến 300 tỷ đô la Mỹ trong tổng GDP quốc gia vào năm 2050. Muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần có những chính sách trong thu hút nguồn vốn, đặc biệt là nguồn vốn FDI vào đầu tư phát triển xanh.

Việt Nam - Philippines thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 12/7/1976, hai nước đã nâng tầm quan hệ lên Đối tác chiến lược vào năm 2015. Trải qua 48 năm hợp tác, tình hữu nghị giữa hai nước không ngừng được vun đắp và phát triển tốt đẹp trên các lĩnh vực: chính trị, an ninh quốc phòng, đầu tư, du lịch, thương mại, nông nghiệp, giáo dục và giao lưu nhân dân.

EU hiện đang là một trong các thị trường xuất khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng ngày càng lớn nhờ tác động tích cực, hiệu quả của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Để tiếp tục khai thác hiệu quả và bền vững thị trường này, việc hiểu và tuân thủ đầy đủ các quy định xanh của thị trường EU là đặc biệt quan trọng với các nhà sản xuất, xuất khẩu Việt Nam.

Trong xu thế phát triển thành phố thông minh và bền vững thì yêu cầu phát triển xanh, năng lượng sạch như: năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng gió ngoài khơi ngày càng lớn. Tuy nhiên, đối với các địa phương, nơi mà tiềm năng phát triển năng lượng xanh còn hạn chế như các khu vực miền Bắc thì cần có những cơ chế và chính sách ưu tiên như thế nào để thúc đẩy năng lượng xanh, năng lượng tái tạo phát triển.

Các doanh nghiệp thực hành tốt ba tiêu chí ESG bao gồm: môi trường, xã hội, quản trị, không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển thương hiệu mà còn thu hút đầu tư. Đặc biệt, những quy định của các nước phát triển như EU về phát triển xanh cũng là những yếu tố để doanh nghiệp tuân thủ ESG. Một quốc gia có nhiều doanh nghiệp thực hành ESG cũng giúp thu hút các nhà đầu tư FDI chất lượng cao nhiều hơn.

Năm 2023, tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt từ 5 đến 5,2%. Dù thấp hơn so với chỉ tiêu đề ra 6 đến 6,5% nhưng vẫn ở mức tăng trưởng vững vàng. Hàng hóa của Việt Nam 11 tháng năm 2023 đạt hơn 322 tỷ đô la Mỹ, số vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam 11 tháng đạt gần 29 tỷ đô la Mỹ, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Việc Việt Nam nâng cấp quan hệ đối tác lên đối tác chiến lược toàn diện với các quốc gia đã có những tác động lớn đến nền kinh tế của Việt Nam.

Hiện nay, tại Việt Nam, mô hình đào tạo nghề chưa đạt hiệu quả, nhiều sinh viên chưa lựa chọn học nghề như một sự ưu tiên. Trong khi đó, tại nhiều nước phát triển trong đó có Đức thì dạy và học nghề đã và đang trở thành mô hình thành công, hiệu quả, tạo ra nguồn nhân lực lao động chất lượng cao và đóng góp lớn cho nền kinh tế của đất nước. Vậy điều gì đã tạo nên sức hút trong dạy và học nghề tại Đức?

Với nền chính trị ổn định, những chính sách minh bạch, đổi mới công nghệ, nhân công dồi dào,cơ sở hạ tầng ngày càng được cải thiện là những yếu tố quan trọng đưa Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung trở thành điểm đến đầu tư tiềm năng của các nhà đầu tư FDI Đức.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị COP 28 đã gửi thông điệp mạnh mẽ tới bạn bè quốc tế về một Việt Nam chủ động, tích cực, có trách nhiệm trong tham gia ứng phó với biến đổi khí hậu. Đồng thời cũng khẳng định vai trò, vị thế của Việt Nam trong các khuôn khổ hợp tác ở khu vực và quốc tế, cũng như chủ trương nhất quán của Việt Nam về xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trong những năm qua, hợp tác giữa Việt Nam và Australia trong lĩnh vực nông nghiệp đã mang lại nhiều kết quả. Việt Nam và Australia đang phối hợp chặt chẽ để mở cửa thị trường cho quả buởi, chanh leo của Việt Nam, cũng như mận và việt quất của Australia tới được thị trường của nhau.

Hơn năm thập kỉ qua, quan hệ hai nước Việt Nam - Na Uy đã đạt được sự tin cậy cao, hợp tác đa dạng và ngày càng đi vào thực chất, phù hợp với chiến lược đối ngoại của cả hai quốc gia. Na Uy là quốc gia có nhiều thế mạnh, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ cao, kinh tế biển, phát triển bền vững, năng lượng sạch, bảo vệ môi trường. Đây là những lĩnh vực mà Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung cũng đã và đang hướng tới để phát triển bền vững.

Để Việt Nam đạt được mục tiêu chống biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính thì lĩnh vực sản xuất xanh, không phát thải đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, để thúc đẩy doanh nghiệp tham gia vào sản xuất xanh cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ và kinh nghiệm các nước. Làm thế nào để thu hút ngày càng nhiều doanh nghiệp tham gia sản xuất theo mô hình kinh tế tuần hoàn, sản xuất xanh?

Trải qua 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Australia (26/2/1973 – 26/2/2023), quan hệ giữa hai nước đã phát triển mạnh mẽ, Việt Nam và Australia đã trở thành đối tác chiến lược và là đối tác thương mại lớn thứ 10 của nhau với tổng kim ngạch hai chiều đạt gần 16 tỷ đô la Úc trong năm 2022.

Sản xuất nông nghiệp hữu cơ được coi là giải pháp quan trọng để phát triển bền vững mà hiện nhiều quốc gia trên thế giới đang áp dụng. Tại Việt Nam, xu hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ được doanh nghiệp, người sản xuất và người tiêu dùng quan tâm và có thị trường rộng lớn, giá trị cao, tạo động lực mạnh mẽ cho nhiều doanh nghiệp và người sản xuất.

Tại Việt Nam, việc chuyển đổi năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo, năng lượng xanh còn chưa đạt nhiều hiệu quả. Theo báo cáo quốc gia về khí hậu và phát triển của Ngân hàng Thế giới, các khoản đầu tư vào quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, năng lượng tái tạo tại Việt Nam có thể tăng lên tới 15 -17 tỷ đô la Mỹ một năm trong tương lai. Do vậy, việc thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực này là rất cần thiết.

Tiếp nối thành tựu 15 năm điều chỉnh địa giới hành chính thủ đô, thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục xây dựng Hà Nội là thành phố xanh, văn hiến, thông minh, hiện đại, thành phố đáng sống của cả nước, khu vực và thế giới. Thành phố xanh không chỉ là không gian xanh mà kinh tế, hạ tầng và giao thông cũng phải xanh, thông minh và bền vững.

Hiện Việt Nam có khoảng 5.000 doanh nghiệp sản xuất, tham gia cung cấp linh kiện, phụ tùng cho nhóm ngành hàng ô tô, cơ khí. Có khoảng 30% doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đã tham gia chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu. Nhiều chuyên gia cho rằng, năng lực của các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh này đã được nâng cao và có thể tự tin cạnh tranh với các đối tác nước ngoài.

Đến nay, quan hệ đối tác giữa hai quốc gia Việt Nam – Canada vẫn không ngừng phát triển trên mọi mặt. Đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế thương mại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Canada trong ASEAN với số vốn đầu tư từ Canada ngày càng tăng. Trong quá trình hợp tác với Việt Nam, Chính phủ Canada cũng đã có những hợp tác và hỗ trợ với thủ đô Hà Nội về lĩnh vực năng lượng xanh và nông nghiệp sạch.

Với vị thế là Thủ đô, đồng thời là trung tâm kinh tế, văn hóa - xã hội, đầu mối giao thông quan trọng bậc nhất của cả nước, trong quá trình phát triển công nghiệp văn hóa, TP Hà Nội đã và đang xây dựng để hướng tới trở thành ‘Thành phố sự kiện’, là nơi thường xuyên tổ chức những sự kiện, lễ hội lớn của khu vực.