Sự thay đổi của phố Hàng

Đô thị hoá, nhu cầu xã hội thay đổi, quy hoạch đô thị thay đổi, nhiều ngôi nhà, con phố mới được hình thành, kéo theo đó văn hoá và du lịch cũng phát triển đã tạo ra những mối quan hệ kinh doanh buôn bán mới. Và trước sự phát triển nhanh chóng của kinh tế thị trường, những người dân phố hàng cũng phải chuyển mình tăng tốc để theo kịp với tốc độ phát triển ấy.

Phố cổ Hà Nội được biết đến là di sản đô thị với 36 phố phường buôn bán sầm uất, gắn liền với các nghề truyền thống; nơi hội tụ nhiều di tích lịch sử, nhiều lễ hội truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa Thăng Long - Hà Nội. Trước đây, trong khu phố cổ Hà Nội thì phố “hàng” phần lớn là các phố chuyên doanh, nơi buôn bán mặt hàng đặc trưng tên phố, những sản phẩm truyền thống.

Ông Phạm Văn Quang, ở 59 Hàng Quạt, gia đình ông đã 3 đời gắn bó với nghề làm khuôn bánh truyền thống bằng gỗ. Cửa hàng của ông Quang khoảng 10m² với biển hiệu đơn giản ngắn gọn 4 chữ: khuôn: bánh, xôi, oản. Trên tường nhà thậm chí ngay trước cửa ra vào và tất cả mọi ngóc ngách trong cửa hàng đều được tận dụng để trưng bày sản phẩm.

Sự thay đổi của nền kinh tế thị trường, biến động theo thời gian, nhiều phố hàng đã mất dần sản phẩm đặc trưng hoặc thay vào đó là các sản phẩm hoàn toàn mới để phù hợp với nhu cầu xã hội. Phố cổ Hà Nội không còn nhiều phố nghề vừa là nơi bán hàng vừa là nơi sản xuất. Ở phố Hàng Quạt, ông Quang, có lẽ, là người thợ duy nhất vẫn làm khuôn và sống được với nghề.

Hiện ở phố cổ Hà Nội chỉ còn lại vài con phố còn đúng với tên nghề, cùng với các hoạt động sản xuất như phố Hàng Thiếc, Lò Rèn, Hàng Bạc, Tô Tịch, Lãn Ông, trong đó phố Hàng Bạc là một trong số ít con phố còn thợ chế tác Bạc thủ công và bán những sản phẩm đúng với tên gọi của phố.

Ông Nguyễn Chí Thành sinh sống tại số nhà 83 phố Hàng Bạc, Hoàn Kiếm, Hà Nội là một trong những nghệ nhân ít ỏi còn lại duy trì được nghề chạm vàng bạc truyền thống. Ông cũng là đời thứ 4 của gia đình, tiếp nối nghề truyền thống của cha ông.

Phố cổ Hà Nội xưa nổi tiếng với hàng loạt nghề thủ công truyền thống, gắn với tên gọi những con phố. Trải qua hơn 1.000 năm, những nghề xưa gắn với tên phố đã và đang dần mai một.

Khu 36 phố phường đã trải qua nhiều biến đổi theo thời gian và phù hợp với sự phát triển của Hà Nội. Ngày nay, kinh doanh buôn bán trên các con phố đã thay đổi cả về chủng loại và quy mô hàng hóa. Các mặt hàng kinh doanh tạo ra các tên phố của khu 36 phố phường dần được chuyển đổi cho phù hợp với nhu cầu thực tế, nhưng các tên đường thì gần như được giữ nguyên.

Nằm trong khu phố cổ Hà Nội, phố Hàng Mã xưa nổi tiếng với nghề thủ công làm đồ mã, dùng cho việc cúng lễ và đồ trang trí bằng giấy. Nay nghề này đã chuyển về các vùng quê, nhưng Hàng Mã vẫn đúng với tên của nó, đó là nơi kinh doanh nhiều mặt hàng truyền thống và đồ chơi. Cũng như các phố nghề khác, những mặt hàng kinh doanh ở phố Hàng Mã đã thay đổi ít nhiều. Số gia đình sản xuất vàng mã, đồ chơi cũng không còn nhiều, mà đa phần chỉ là buôn bán lại hàng lấy từ những nơi khác.

Phố nghề, phố hàng vẫn đổi thay từng ngày, thời đại công nghệ máy móc thay thế tay chân, các nghề thủ công ở các phố nghề, phố hàng cũng dần biến mất. Thế nhưng, giữa phố Lò Rèn đông đúc ấy, ông Nguyễn Phương Hùng vẫn tay kìm, tay búa giữ gìn nghề rèn truyền thống cha ông để lại. Lò rèn của ông chỉ rộng khoảng 3m². Đây là lò rèn duy nhất còn đỏ lửa trên phố Lò Rèn, vì yêu nghề, vì muốn giữ gìn nét đẹp truyền thống mà ông Hùng luôn miệt mài với nghề rèn, mong muốn giữ nghề truyền thống của ông cha và làm nên nét đẹp đặc trưng của phố cổ Hà Nội.

Tuy số người giữ được nghề của ông cha ngày càng hiếm nhưng vẫn minh chứng cho một sức sống mạnh mẽ của phố nghề, phố hàng Hà Nội. Chính họ là những người góp phần giữ gìn nét văn hóa cổ của Hà Nội, làm nên chất riêng của đất Thăng Long nghìn năm văn hiến.

Các phố hàng, phố nghề, gắn với Thăng Long - Hà Nội đã trải qua bao bước thăng trầm cùng với những biến thiên của lịch sử và trong mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau, phố hàng, phố nghề đã mang đến cho phố cổ Hà Nội những nét độc đáo. Phố hàng, phố nghề là một trong những yếu tố văn hóa quan trọng làm nên nét đẹp của văn hóa Hà Nội. Chính những nét đẹp văn hóa ấy đã giúp Thủ đô Hà Nội trở thành thành phố đáng sống, phát triển bền vững, kết hợp hài hòa giữa yếu tố tự nhiên, hiện đại, cùng các giá trị truyền thống.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Nhắc tới Hà Nội là nhắc tới vẻ đẹp của những địa danh lịch sử, những danh lam thắng cảnh nổi tiếng với những con phố cổ kính rêu phong. Và đặc biệt không thể không kể đến hình ảnh một Hà Nội về đêm vừa thoáng đãng, bình dị nhưng không kém phần náo nhiệt.

Vì Nguyễn Bính viết “Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay” mà người ta nhớ mưa phùn hay vì mưa phùn mà thơ Nguyễn Bính thành hay? Chỉ biết là mưa xuân - mưa phùn phủ lên mọi nỗi nhớ về Tết Hà Nội.

Hội làng là sợi dây gắn kết những giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về phong tục tập quán của quê hương mình, cảm nhận được rõ nét hồn cốt văn hoá của dân tộc vẫn được nuôi dưỡng, gìn giữ qua hàng nghìn đời nay.

Mỗi nét chữ thư pháp đều gửi gắm biết bao hy vọng về một năm mới bình an, hạnh phúc. Nhiều người Việt vẫn luôn tin vào điều đó và thường tìm đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám để xin chữ đầu năm như một truyền thống tốt đẹp.

Sáng 3/2 (mùng 6 Tết), tại Trường Mầm non Tuổi Hoa, quận Thanh Xuân đã tổ chức phát động Tết trồng cây "Đời đời nhớ ơn Bác Hồ" Xuân Ất Tỵ năm 2025. Tới dự có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Bí thư Quận ủy Thanh Xuân Bùi Huyền Mai.

Trong không gian đầy thơ mộng và huyền bí của Thủ đô, có một nghệ sĩ luôn tìm cách gom nhặt những khoảnh khắc để đưa Hà Nội vào trong từng bức tranh.