Tầm quan trọng của hướng nghiệp sớm từ khối phổ thông

Vào trường THPT công lập không phải con đường duy nhất dẫn đến thành công, vẫn còn nhiều lối rẽ khác để các em và gia đình lựa chọn.

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập có ý nghĩa rất quan trọng đối với mỗi học sinh, bởi vậy cả cha mẹ và con cái đều nên chuẩn bị cho mình tâm thế đối mặt nếu kết quả không được như ý.

Sự kỳ vọng của cha mẹ đối với con cái có thể là nguồn động lực mạnh mẽ, đánh thức tiềm năng của trẻ, nhưng cũng có thể trở thành áp lực đè nặng trên hành trình trưởng thành của con.

Việc làm là vấn đề quan tâm hàng đầu của không chỉ sinh viên mà cả các trường đại học, bởi đây là một trong những chỉ tiêu quan trọng mà các trường phải công bố hàng năm.

Nhiều trường đã lồng ghép hoạt động hướng nghiệp trong buổi trải nghiệm ngành nghề của các em học sinh lớp 9, giúp các em tự đưa ra lựa chọn.

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành kế hoạch tuyển sinh đại học, tuyển sinh cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non năm 2024, với chi tiết các mốc thời gian xét tuyển.

Học sinh lớp 12 và nhiều phụ huynh khá lo lắng về việc nếu không chọn và trúng tuyển đại học phù hợp năm nay, các em sẽ phải cạnh tranh trong mùa tuyển sinh năm 2025 với những quy định mới.

Thời gian này chính là thời điểm hàng triệu học sinh lớp 12 đang phải cân não trong việc lựa chọn ngành, nghề tương lai. Việc được tiếp xúc, tư vấn trực tiếp từ các trường, các chuyên gia tại Ngày Hội tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp sẽ giúp học sinh giải đáp được những băn khoăn, trăn trở trong việc chọn trường, chọn ngành phù hợp với bản thân.

Phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh sau bậc THCS vẫn là một thực tế khó khăn cho các nhà trường, địa phương khi tỉ lệ học sinh chọn học nghề khá thấp. Nguyên nhân phần lớn xuất phát từ nhận thức của phụ huynh cho rằng, con phải tiếp tục học THPT và vào đại học.

Khởi nghiệp đã trở thành một chuyên ngành đào tạo chính quy của nhiều trường đại học. Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, tỉ lệ cơ sở giáo dục đại học đưa khởi nghiệp thành môn học quan trọng, đã trở nên phổ biến.

Tư duy “Không đỗ đại học mới đi học nghề” tồn tại từ nhiều chục năm trước đây, nay đã thay đổi. Lựa chọn học nghề đã trở thành tiêu chí của nhiều học sinh và gia đình, khi nhu cầu tuyển dụng lao động có tay nghề, có chất lượng cao ngày càng lớn. Bên cạnh đó, các trường nghề đã có sự đầu tư cả về vật chất lẫn giáo trình đào tạo, gắn liền với thực tế, cũng như nhu cầu của đơn vị tuyển dụng lao động trong và ngoài nước.

Nếu như trước đây, đại học là con đường duy nhất của phần lớn những học sinh có học lực giỏi thì hiện nay, xuất khẩu lao động đã trở thành lựa chọn nhanh nhất, ngắn nhất của khá nhiều em.

Chứng chỉ IELTS hiện nay được coi như giấy thông hành qua cửa nhiều trường đại học, THPT và cả THCS chất lượng cao. Chính vì vậy, ngày càng nhiều gia đình lựa chọn cho con học và thi IELTS từ sớm. Điều này gây ra nhiều băn khoăn và ý kiến trái chiều.

Thực trạng sinh viên tốt nghiệp đại học rơi vào cảnh thất nghiệp hay làm không đúng ngành nghề được đào tạo không còn là chuyện mới trong nhiều năm qua. Nhưng một ngịch lý đã và đang tồn tại, đó là lượng sinh viên ra trường thì nhiều, nhưng lao động có tay nghề lại luôn trong tình trạng 'hiếm'.

Trước tình trạng sinh viên thất nghiệp sau khi đào tạo ở một số ngành tỉ lệ rất cao, mà nguyên nhân chính do sự thiếu đồng bộ giữa chương trình đào tạo của nhà trường và nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp, nhiều trường đại học đã mời các doanh nghiệp góp ý trực tiếp cho chương trình đào tạo.

Làm trái ngành là thực trạng không quá mới lạ với thị trường lao động tại Việt Nam. Thế nhưng, khi thị trường việc làm ngày càng trở nên cạnh tranh như hiện nay, ứng viên không chỉ cần kỹ năng mà còn cần phải có chuyên môn, năng lực thực sự thì với việc lựa chọn làm trái ngành, người lao động sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức.

Hiện nhiều học sinh tốt nghiệp THCS lựa chọn mô hình đào tạo 9+, nghĩa là học văn hóa chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT kết hợp học hệ trung cấp tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Hướng đi này không chỉ thể hiện rõ chính sách phân luồng đào tạo nghề sau THCS của Nhà nước mà còn giúp các em chủ động gia nhập thị trường lao động.

Nếu kỳ thi vào 10 được đánh giá khá căng thẳng thì mô hình 9+ có thể xem là hướng đi phù hơp hiện được nhiều học sinh tốt nghiệp THCS lựa chọn. Hướng đi này không chỉ thể hiện rõ chính sách phân luồng đào tạo sau THCS của Nhà nước mà giúp các em chủ động gia nhập thị trường lao động.

Theo kết quả nghiên cứu từ một nhóm các chuyên gia của Trường Quốc tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp làm trái ngành là trên 24%. Trong đó, nhiều ngành tỷ lệ cử nhân ra trường làm không đúng ngành, đúng nghề lên đến hơn 60%. Vậy tấm bằng đại học có đang thực sự bị lãng phí, khi người học không được đặt vào đúng vị trí công việc được ghi danh?

Tại nhiều địa phương, trong đó có Hà Nội chỉ có khoảng 60-70% số thí sinh đỗ vào lớp 10 công lập. Vì vậy, mô hình đào tạo 9+ (học văn hóa chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT kết hợp học nghề hệ trung cấp tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp) hiện được nhiều học sinh tốt nghiệp THCS lựa chọn. Hướng đi này không chỉ thể hiện rõ chính sách phân luồng đào tạo nghề sau THCS của nhà nước, mà giúp các em chủ động gia nhập thị trường lao động.

Thời điểm này được xem là giai đoạn 'nước rút' đối với mỗi sĩ tử cho kì thi tuyển sinh vào lớp 10. Cuộc đua vào lớp 10 tạo không ít áp lực cho phụ huynh và học sinh. Tuy nhiên, thí sinh hoàn toàn có nhiều sự lựa chọn khác nếu như các em không đỗ vào trường THPT công lập.

Nếu như tiêu chí chọn nghề quan trọng nhất của những thế hệ trước đây là một công việc ổn định, thì thế hệ Gen Z hiện nay đang hướng đến những ngành mới mẻ, không chú trọng thu nhập cao hay ổn định mà thay vào đó là đề cao tính trải nghiệm cao, thể hiện được cá tính của bản thân. Điều đó dẫn đến nhiều ý kiến cho rằng Gen Z là thế hệ nổi loạn, thích nhảy việc và không có tinh thần trách nhiệm. Liệu những đánh giá trên về Gen Z có đúng hay không? Chúng ta sẽ cùng gặp lại chuyên gia tâm lý Trần Thành Nam để cùng tìm hiểu thêm về vấn đề này.

Được sinh ra và lớn lên trong thời đại công nghệ hiện đại nên thế hệ Gen Z có được thuận lợi trong việc lựa chọn và nắm bắt thông tin. Đây là lý do tại sao lực lượng lao động mới này có khả năng làm việc đa nhiệm tốt hơn các thế hệ trước. Đặc biệt, là những công dân toàn cầu, họ còn có thể lựa chọn ngành nghề chẳng liên quan gì đến ngành học, thậm chí với nhiều bạn trẻ coi bằng đại học chỉ là một bước trong hành trình của mình.

Học đại học hay cao đẳng, thậm chí là học để lấy chứng chỉ nghề nghiệp sẽ là lựa chọn riêng của mỗi thí sinh tùy theo điều kiện, khả năng của bản thân. Để giúp thí sinh có được quyết định đúng đắn trong việc chọn ngành nghề thì việc định hướng nghề nghiệp ngay từ khối phổ thông đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Thời điểm này, học sinh lớp 12 đang phải đắn đo lựa chọn ngành mình sẽ học trong tương lai. Có thể tìm thấy các hướng dẫn chọn ngành, chọn nghề ở nhiều nơi. Ngay trên các nền tảng mạng xã hội, nội dung chia sẻ về định hướng nghề nghiệp, ngành học cũng được nhiều cá nhân khai thác. Đáng nói, những đoạn video "Ngành học vô dụng nhất" lại thu hút hàng nghìn đến hàng chục nghìn lượt xem trên Tiktok càng khiến cho học sinh hoang mang trước ngưỡng cửa nghề nghiệp.

"Định vị bản thân" là chủ đề của chương trình hướng nghiệp dành cho học sinh THPT, nhằm giúp các em lựa chọn nghề nghiệp theo năng lực và hoàn cảnh gia đình, phù hợp với sự phát triển của xã hội.

Bên cạnh cơ chế, chính sách hỗ trợ, vốn tín dụng...hiện nhiều doanh nghiệp vẫn đang phải đau đầu tìm kiếm lời giải cho bài toán nhân lực, đặc biệt là lao động chất lượng cao. Nghịch lý nhiều doanh nghiệp "khát" lao động, trong khi số lao động thất nghiệp vẫn tăng cao đã và đang diễn ra, đặc biệt đối với nhiều ngành nghề đòi hỏi kỹ năng và tay nghề trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Tại Ngày hội Việc làm Công nghệ dành cho sinh viên được tổ chức sáng 1/4 tại trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, rất đông doanh nghiệp đã có mặt và trực tiếp tham gia tuyển dụng nguồn nhân lực cho đơn vị mình.

Mùa tuyển sinh lớn nhất trong năm đã bắt đầu. Trong khi cuộc đua vào các trường đại học diễn ra quyết liệt, thì khối trường đào tạo nghề kỹ thuật, lao động có tay nghề vẫn khó tuyển sinh. Vậy làm thế nào để thu hút thí sinh vào các ngành nghề khó tuyển, đây cũng là bài toán đặt ra với nhiều địa phương muốn có nguồn nhân lực để phát triển kinh tế xã hội.

Nếu như trước đây, tốt nghiệp đại học được coi là điều kiện cơ bản để có cơ hội việc làm tốt, thì ngày nay trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, ngày càng có nhiều người lựa chọn học sau đại học. Đây cũng là chương trình kết nối và tư vấn sau Đại học với chủ đề “Hành trình vươn tới những tầm cao” được tổ chức sáng nay 26/3 tại trường Đại học Ngoại thương Hà Nội.

Trong xu thế phát triển công nghiệp 4.0, ngành công nghệ điện - điện tử đã được nhiều bạn trẻ lựa chọn. Để có được những định hướng rõ hơn về ngành này, mời quý khán giả theo dõi cuộc trao đổi với PGS-TS Nguyễn Đức Minh, Trưởng khoa Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nhu cầu sử dụng các thiết bị điện, điện tử, vi mạch điện tử, các bộ điều khiển hiện đại ngày càng tăng cao, đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực này ngày càng nhiều. Đây chính là cơ hội việc làm cho sinh viên ngành công nghệ.

Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đặt mục tiêu phấn đấu tuyển sinh đào tạo nghề năm 2023 đạt 2.295.000 người, đạt 110% so với kế hoạch năm 2022.

Tìm kiếm nguồn nhân sự chất lượng cao tại Việt Nam hiện là mục tiêu của nhiều Tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới như Google, Apple, Samsung...hay gần đây nhất là Metaverse. Mức lương cao, cơ hội thăng tiến trong công việc là những tiêu chí cạnh tranh nguồn nhân sự của các hãng.

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư quy định Toán, Ngữ văn, Lịch sử là 3 môn học bắt buộc đối với học sinh trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Mang lại những cái nhìn mới về thị trường lao động Thủ đô, cũng như định hướng về đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu thị trường lao động, Ngày hội gắn kết giáo dục Thủ đô với thị trường lao động 2022 đã thu hút hơn 8.000 học sinh THCS, THPT, Trung tâm nghề nghiệp giáo dục thường xuyên tham gia.

Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp Thủ đô, gắn đào tạo nghề với nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp và thị trường lao động, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền tư vấn, hướng nghiệp, phân luồng học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông, giới thiệu việc làm cho sinh viên năm cuối các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và người lao động trên địa bàn thành phố, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Hà Nội đã tổ chức hội nghị gắn kết giáo dục nghề nghiệp Thủ đô với thị trường lao động năm 2022.

Rèn luyện thói quen đọc sách cho học sinh, giúp các em nâng cao sự hiểu biết và phát triển kỹ năng sống là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Qua đó, vừa phát huy tối đa vai trò của thư viện trường học, vừa phát triển văn hóa đọc trong môi trường học đường.

Tính đến tháng 11/2022, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp toàn thành phố Hà Nội đã tuyển sinh và đào tạo cho gần 250.000 lượt người.

Lần đầu tiên, một cuộc thi tranh biện có quy mô toàn quốc được tổ chức dành riêng cho lứa tuổi học sinh THCS với tên gọi Vietnam Middle School Debate Championship.

Chỉ còn vài tháng việc chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia 2023 sẽ diễn ra. Vậy thời điểm này đã phù hợp để hướng nghiệp cho học sinh?

Ngày 26/11, Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội tổ chức Ngày hội việc làm năm 2022. Dù thời tiết không được thuận lợi, nhưng ước tính, gần 10.000 sinh viên đã đến ngày hội để tìm kiếm cơ hội việc làm.

Những năm trở lại đây, Logistics đang trở thành một từ khoá tìm kiếm thu hút người đọc trên các nền tảng mạng xã hội và thực tiễn.

Ngày 26/11, Trường THCS Thăng Long (quận Ba Đình) tổ chức tư vấn hướng nghiệp 'Bí kíp luyện rồng' nhằm định hướng tương lai cho học sinh khối 9.

Theo đánh giá của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, các ngành nghề đang được đào tạo hiện đa dạng và bao phủ trên nhiều lĩnh vực, đáp ứng được nhu cầu.

Liên kết đại học - doanh nghiệp trong bối cảnh đòi hỏi về chất lượng nhân lực ngày càng cao là nhiệm vụ sống còn của các trường.

Nghị định 116 của Chính phủ là giải pháp thiết thực nhằm chăm lo đội ngũ giáo viên tương lai, góp phần tăng sức hút cho ngành Sư phạm.