Thú chơi hoa Tết của người Hà Nội

Chỉ còn một tuần nữa là đến Tết Nguyên Đán. Dưới không khí se lạnh của Hà Nội mang theo những hương sắc của mùa xuân, rất nhiều người dân đang nô nức đến những chợ hoa trên khắp phố phường. Thú chơi hoa Tết của người Hà Nội, một nét đẹp thanh lịch và tinh tế trong văn hóa Thủ đô, mỗi thời kỳ đều có sự khác biệt và nét đặc trưng riêng.

Tản mạn về thú chơi hoa Tết của người Hà Nội

Để không gian của gia đình thêm ấm áp trong ngày Tết, từ thành thị đến nông thôn hầu như nhà nào cũng có lọ hoa, bình hoa, chậu hoa. Nhưng không chỉ dừng ở cắm hoa, người Hà Nội nâng nó lên thành một thú chơi.

Nói đến thú vui chơi hoa Tết, có lẽ không nơi đâu sánh bằng Hà Nội. Người Hà thành thanh lịch, tao nhã, phảng phất nét truyền thống của vùng đất kinh kỳ. Thú vui chơi hoa cũng tựa như phẩm chất con người Hà Nội, có một chút nhẹ nhàng, thanh nhã và một chút niềm kiêu hãnh. Mùa nào thức ấy, không bị nhàm chán, bó buộc bởi bất cứ loài hoa nào. Có khi là một chậu lan hồ điệp, một bình lay ơn, một lọ cúc hay nhành hoa đào xuân thắm nồng ngày Tết.

Có ý kiến cho rằng thú chơi hoa của dân chúng Thăng Long xuất xứ từ việc dâng hoa cúng phật ở chùa. Sự thật không phải như vậy vì hoa để chơi được trồng trong chậu, còn hoa cúng chùa là ngắt bông cho vào đĩa. Khi Nho giáo ngấm sâu vào đời sống người dân Đại Việt thì thú chơi hoa và hoa Tết cũng đổi thay. Về tín ngưỡng, hoa đào màu đỏ tượng trưng cho may mắn.

Những gia đình có truyền thống Nho giáo thường thích cắm cúc trong ngày xuân vì cúc tượng trưng cho tính khiêm tốn, điềm đạm. Với những nhà Nho khẳng khái, họ lại thích trưng mẫu đơn trong ngày Tết. Mẫu đơn không chỉ là hoa “thiên hương quốc sắc” mà còn là loài hoa thà chịu cảnh phong trần lưu lạc, nhất quyết không chịu tù hãm trong vườn của đám vương quyền để đem sắc đẹp, hương thơm ban rải cho mọi người. Trà mi, hải đường cánh to và dày có mùi hương thì thầm, kín đáo biểu tượng của phúc hậu, ăn ở như bát nước đầy nên các gia đình nền nếp thích chơi.

Cuối thế kỷ XIX, một số nhà thực vật người Pháp đã lập ra vườn Bách Thảo để trồng thí nghiệm các giống cây, giống hoa như hoa cẩm chướng, hoa bướm, cúc vàng, violette…

Từ thú chơi hoa chậu với các loài truyền thống, dân chúng Hà Nội dần chuyển sang chơi hoa Tây cắm bình. Thập niên 30 thế kỷ trước, các loài hoa: lay ơn, thược dược, cúc, hoa bướm… trở thành thú chơi ngày Tết ở Hà Nội.

Ngày nay, hoa Tết vô cùng phong phú với nhiều loại nhập từ nước ngoài khiến người yêu hoa thêm nhiều lựa chọn. Ngoài chơi hoa theo thẩm mỹ truyền thống, thú chơi hoa Tết ở Hà Nội cũng đa dạng hơn vì kinh tế khá lên, ăn không còn quan trọng và nhu cầu chơi lại lớn hơn. Chơi các loại hoa độc và lạ đặt bên tủ rượu hiện như thú chơi thời thượng.

Câu chuyện ngày Tết qua những loài hoa

Bên cạnh “cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” thì hoa là một trong những thứ không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về. Không chỉ trang trí cho góc nhà thêm xinh đẹp, mỗi một loài hoa còn mang một ý nghĩa khác nhau, tượng trưng cho những lời chúc, kỳ vọng trong một năm mới.

Hoa đào là tượng trưng cho sự thanh tao và niềm kiêu hãnh của người dân Thủ đô. Người Hà Nội yêu hoa đào bởi sự trang nhã và kiêu sa của nó.

Đối với nhiều người, hoa đào cũng giống như một người con gái miền Bắc đẹp dịu dàng, đằm thắm mà quyến rũ vô cùng. Nó tượng trưng cho sự tinh tế, sang trọng và thuỷ chung. Ngoài ra, hoa đào còn là biểu tượng cho sự đổi mới, sự sinh sôi, phát triển mạnh mẽ, nó có thể mang đến nguồn sinh khí mới, giúp mọi người trong nhà luôn khỏe mạnh, bình an và vạn sự như ý trong năm mới.

Chị Phạm Như Quỳnh, phường Khương Thượng, quận Đống Đa, cho biết: “Mình thích đi sớm để ngắm, xem hoa Tết. Song, có một cành đào về cắm tại nhà giúp gia đình có một không khí mùa xuân”.

Ngoài hoa đào, hoa thủy tiên cũng được yêu thích mỗi độ xuân về. Không chỉ là một trong những thú chơi hoa cổ điển của người Hà Nội mà thủy tiên còn gợi nhớ những ký ức từ xa xưa, khi mà cái ăn, cái mặc, cái chơi cũng được coi là nghệ thuật.

Thủy tiên là loài hoa có vẻ đẹp “ngũ phẩm”: hoa, rễ, lá, dáng và hương. Người xưa truyền tụng thủy tiên là “mâm ngọc chén vàng”, nghĩa là lớp cánh trắng như ngọc, còn lớp nhụy như bằng vàng, vừa mô tả vẻ đẹp, vừa mô tả sự quý giá của loài hoa đặc biệt này.

Đối với những người có thú chơi cầu kỳ, muốn giỏ hoa như một tác phẩm nghệ thuật với hoa trên, lá dưới, móng rồng ôm trọn thân hoa và bộ rễ trắng xỏa dài như thác đổ thì phải lựa gọt, tách, bấm lá từng tí một từ lá đến củ, phải tính toán sao cho thân, lá, cành và hoa sau khi trưởng thành sẽ đạt được dáng như mong muốn.

Năm mới, gia đình nào muốn gian nhà thêm ấm cúng, rực rỡ thì sẽ chọn hoa trạng nguyên, cũng là loài hoa được yêu thích dịp Tết. Cây hoa trạng nguyên tượng trưng cho nét cao quý, mộc mạc và dịu dàng, không những mang đến niềm vui về sự học hành đỗ đạt mà loài hoa này còn biểu hiện sự đoàn tụ và niềm hạnh phúc, bình an và niềm tin tưởng ở tương lai.

Hoa phong lan được coi là một biểu tượng của vẻ đẹp hiếm thấy, của sự sang trọng, giàu có, sự quý phái, tinh tế và quân tử. Bởi vậy mà rất nhiều người chọn hoa lan để trang trí trong nhà trong dịp Tết. Hoa lan có nhiều chủng loại và màu sắc khác nhau, mỗi loài lan lại mang một vẻ đẹp riêng biệt, một ý nghĩa riêng, không loài nào giống loài nào. Chưng hoa lan vào ngày Tết sẽ mang lại may mắn, vượng khí cho gia đình trong suốt một năm mới tới.

Tranh thủ giờ nghỉ trưa, anh Trần Ngọc Anh (huyện Thanh Trì) cũng đi chọn một chậu hoa lan ưng ý để trang trí trong nhà. “Theo đánh giá của mình, giá hoa cũng như năm ngoái, không chênh nhau nhiều. Mình có thể bày hoa ở phòng khách hoặc phòng ngủ. Nếu bày ở phòng khách thì sẽ mua bầu hoa to hơn một chút. Bên cạnh đó, nếu tông phòng khách màu sáng, mình nên chọn màu rực rỡ như hồng, vàng”.

Hoa cúc là một trong những loài hoa nở rộ trong dịp Tết Nguyên đán. Sắc hương của nó tuy giản dị nhưng làm say lòng người, không những vậy, loại hoa này còn tươi rất lâu. Bởi vậy mà vào dịp Tết, gia đình nào cũng cố tìm kiếm cho bằng được một chậu hoa cúc hoặc vài cành cúc để trang trí trong nhà.

Nhiều người quan niệm, hoa cúc mang biểu tượng của sự sống, tăng thêm phúc lộc cũng như sự hoan hỉ đến nhà. Đặt những chậu hoa cúc nhỏ hay cắm hoa cúc có thể giúp ổn định phúc khí trong nhà. Ngoài ra, hoa cúc còn biểu trưng cho sự trường tồn, sự hiếu thảo, lòng cao thượng. Nó cũng là một trong bốn loại cây tượng trung cho sự quân tử. Màu sắc rực rỡ của những bông cúc khiến không khí xuân thêm ấm áp và tươi vui hơn.

Khám phá chợ hoa Tết - Không gian rộn ràng ngày xuân

Những ngày cuối năm, chợ hoa Tết - nơi các loài hoa, từ hoa đào, hoa cúc đến hoa lan khoe sắc, thu hút mọi ánh nhìn, trở thành điểm đến của nhiều người. Những người chơi hoa đến đây không chỉ để mua sắm, mà còn để tìm thấy một phần không khí xuân đang len lỏi vào từng ngóc ngách của thành phố.

Nhà báo Nguyễn Vĩnh Quyên chia sẻ: “Người Hà Nội có một nét rất đặc biệt, đó là rất thích chơi hoa, nhất là hoa tươi. Người Hà Nội chơi hoa cả bốn mùa chứ không chỉ có trong dịp Tết. Tuy nhiên vào dịp Tết, mọi người sẽ chưng hoa nhiều hơn. Một trong những loài hoa được yêu thích và gần như bắt buộc phải có, đấy là hoa đào”.

Hà Nội, mùa xuân và sắc hoa, tất cả đều tạo nên một không gian tuyệt vời để đón chờ một năm mới ngập tràn hy vọng.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Thanh Lương (xã Bích Hòa, huyện Thanh Oai) có nghề làm bún, làm bánh cuốn lâu đời, cứ nối tiếp nhau, hết đời này sang đời khác. Những người làm bún thường làm từ sáng sớm, còn với riêng nghề làm bánh cuốn, chiều buông mới là lúc người dân bắt tay vào sản xuất. Nhịp sống của bà con nơi đây bao năm qua đều như vậy.

Xuất thân từ gia đình có truyền thống làm nghề mộc, hơn 50 năm gắn bó với nghề, nghệ nhân Hoàng Doãn Hòa đã tạo ra nhiều sản phẩm mộc độc đáo, trong đó có những sản phẩm đồ thờ mang đậm dấu ấn tâm linh.

Chiếc nón gắn liền với hình ảnh người nông dân Việt Nam thật thà, chất phác, qua bàn tay của những nghệ nhân làm nón tại làng Chuông (Thanh Oai) đã trở thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

Nhắc tới Hà Nội là nhắc tới vẻ đẹp của những địa danh lịch sử, những danh lam thắng cảnh nổi tiếng với những con phố cổ kính rêu phong. Và đặc biệt không thể không kể đến hình ảnh một Hà Nội về đêm vừa thoáng đãng, bình dị nhưng không kém phần náo nhiệt.

Vì Nguyễn Bính viết “Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay” mà người ta nhớ mưa phùn hay vì mưa phùn mà thơ Nguyễn Bính thành hay? Chỉ biết là mưa xuân - mưa phùn phủ lên mọi nỗi nhớ về Tết Hà Nội.

Hội làng là sợi dây gắn kết những giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về phong tục tập quán của quê hương mình, cảm nhận được rõ nét hồn cốt văn hoá của dân tộc vẫn được nuôi dưỡng, gìn giữ qua hàng nghìn đời nay.