Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ nghề báo đến sự nghiệp chính trị

Nói đến Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta và bạn bè thân thiết trên thế giới đều kính trọng, biết đến Tổng Bí thư với tư cách của một nhà lãnh đạo xuất sắc, đặc biệt là trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, làm trong sạch Đảng, lấy lại niềm tin của nhân dân.

Trước khi là lãnh đạo cấp cao của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là một nhà báo gắn bó lâu năm với nghề báo, trưởng thành từ làm báo và là tấm gương sáng của nền báo chí cách mạng Việt Nam hiện đại.

Trong một lần phát biểu trước các nhà báo ở Tạp chí Cộng sản, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói: "Nghề báo là nghề cao quý, nhưng vô cùng gian khổ, khó khăn. Nhà báo phải hiểu đúng và nắm rất vững chức năng, nhiệm vụ của tờ báo mà mình phụng sự, cộng tác".

Và quả thực nghề báo cho ông những trải nghiệm thực tiễn, cái nhìn chi tiết, cụ thể, có chiều sâu, với góc nhìn và tư duy biện chứng cùng những định hướng đúng đắn cho sự nghiệp chính trị về sau.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã làm báo như thế nào?

Nhà báo Võ Đăng Thiên - Phó Tổng Biên tập báo điện tử Vietnamnet có 9 năm làm việc tại Tòa soạn Tạp chí Cộng sản. Khi ấy, nhà báo Nguyễn Phú Trọng ở vị trí Trưởng ban Xây dựng Đảng.

Về tòa soạn khi mới ra trường, chàng thanh niên trẻ Võ Đăng Thiên được chính nhà báo Nguyễn Phú Trọng hướng dẫn, dìu dắt từ những việc nhỏ nhất của nghề làm báo. Ông có nhiều kỷ niệm không thể nào quên.

Nhà báo Võ Đăng Thiên - Phó Tổng Biên tập báo điện tử Vietnamnet chia sẻ: "Tôi nhớ những bài viết của tôi khi lên đến chú duyệt thì tôi đều được chú gọi lên uốn nắn trực tiếp từ những cái chưa thuận về chuyên môn, kiến thức, từ những chi tiết rất tinh tế".

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tốt nghiệp loại Giỏi Khóa 8, Khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội vào năm 1967.

Ông được phân công về công tác tại Tạp chí Học tập (nay là Tạp chí Cộng sản) - cơ quan của Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Ban đầu, ông được giao nhiệm vụ biên tập các bài báo, làm công tác tư liệu. Sản phẩm đầu tay của nhà báo Nguyễn Phú Trọng là bài "Phong vị ca dao dân ca trong thơ Tố Hữu" đăng trên Tạp chí Văn học số 11 năm 1968.

Sau khi có tác phẩm đầu tay ấy, nhà báo Nguyễn Phú Trọng đã có hàng loạt bài báo thể loại nghiên cứu và đăng tải ở nhiều tờ báo, tạp chí khác nhau.

Miệt mài nghiên cứu, tích lũy kinh nghiệm và viết, cây bút Nguyễn Phú Trọng đạt những thành công trên nghề báo. Ông được chuyển về công tác ở Ban Xây dựng Đảng của tạp chí rồi lần lượt được đề bạt ở các vị trí quan trọng trong cơ quan: Phó trưởng Ban Xây dựng Đảng của Tạp chí Cộng sản (tháng 10/1983); Trưởng ban Xây dựng Đảng của Tạp chí Cộng sản (tháng 9/1987); Uỷ viên Ban Biên tập (tháng 3/1989); Phó Tổng Biên tập (tháng 5/1990); Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản (tháng 8/1991 đến năm 1996).

Với tư chất của một nhà báo cùng bản lĩnh chính trị vững vàng, tư duy lý luận sắc bén và tinh thần cách mạng kiên định, nhà báo Nguyễn Phú Trọng đã có những bài báo quan trọng, những công trình nghiên cứu hết sức sâu sắc, có giá trị lý luận, thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Từ những trải nghiệm thực tiễn, cái nhìn chi tiết, cụ thể, có chiều sâu, với góc nhìn và tư duy biện chứng, ông đã cho ra đời nhiều bài báo có chất lượng.

Ông đã có 35 cuốn sách, trong đó có nhiều nội dung tập hợp từ các bài báo, tiêu biểu như các tác phẩm: "Vì sao Đảng Cộng sản Liên Xô tan rã?"; "Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam"; "Biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững"; "Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng"; "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc"; "Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh"; "Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc cây tre Việt Nam"; "Quốc hội trong tiến trình đổi mới đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam". Đó là những sản phẩm báo chí minh chứng cho năng lực xuất sắc của nhà báo Nguyễn Phú Trọng.

Trong ký ức của những người đã từng tiếp xúc và làm việc với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thì ông là người đồng nghiệp đáng quý, người thầy gần gũi và chân thành, sẵn sàng trao đổi, sẻ chia những kinh nghiệm về nghề.

Với những người làm báo, những lời nhắn nhủ của Tổng Bí thư là những gợi mở tư duy sáng tạo và phương châm hành động. Nhà báo Đỗ Phú Thọ - người nhiều năm là phóng viên chuyên trách, tháp tùng Tổng Bí thư trong nhiều chuyến công tác, đã đúc kết được những bài học ý nghĩa khi tiếp nhận được từ nhà lãnh đạo vốn xuất thân từ một nhà báo.

Còn với nữ nhà báo Thu Hồng - từng công tác tại Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội và có thời gian dài làm phóng viên chuyên trách theo dõi hoạt động của Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Phú Trọng và trong cả giai đoạn ông làm Chủ tịch Quốc hội cũng như Tổng Bí thư, thì ấn tượng về Tổng Bí thư là một nhà lãnh đạo rất mực giản dị, tinh tế, sâu sắc.

Sau 30 năm trong nghề báo với nhiều trải nghiệm, trên cương vị người lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thấu hiểu vai trò, trách nhiệm chính trị - xã hội to lớn và nặng nề của nghề báo, người làm báo.

Tổng Bí thư của chúng ta xuất thân từ một người làm báo, rèn luyện và trưởng thành từ một nhân viên tập sự, rồi làm công tác tư liệu trước khi viết báo và đảm đương cương vị Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản. Ông am hiểu sâu sắc, nắm vững tư duy, phương pháp của người làm báo và luôn có những trăn trở, suy tư của người làm báo để từ đó viết nên những tác phẩm báo chí giá trị phục vụ công chúng, phục vụ nhân dân.

Sau gần 30 năm gắn bó với Tạp chí Cộng sản, Cơ quan lý luận chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có được nhiều trải nghiệm và kinh nghiệm về nghề báo và thực tiễn quý giá. Ông là cây bút sắc sảo, có nhiều tác phẩm báo chí xuất sắc, thể hiện tư duy chiều sâu và tầm nhìn dự báo của một nhà báo chính luận.

Từ nhà báo đến Tổng Biên tập tờ báo lý luận của Đảng

Gần 30 năm hoạt động báo chí trong lĩnh vực chính luận quốc tế – nhà báo Hồ Quang Lợi – Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam đã từng có thời điểm gặp gỡ, làm việc với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Không chỉ là người anh cả, bậc thầy trong việc nghiên cứu lý luận chính trị sắc sảo trong từng bài viết. Nhiều ấn tượng về Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để lại trong Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Hội Nhà báo Việt Nam khiến ông và giới báo chí cả nước cảm nhận được tình cảm sâu sắc, sự quan tâm đặc biệt và tầm nhìn định hướng báo chí trong công cuộc xây dựng Đảng hiện nay.

Gắn bó với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hơn 20 năm ở Tạp chí Cộng sản – GS.TS Vũ Văn Hiền – Nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản là người chứng kiến sự trưởng thành của cây bút lý luận nổi bật nhất của tờ tạp chí về chính trị lúc ấy, đến khi ở những cương vị cao hơn.

Mỗi lần nhắc lại hồi ức đó, GS.TS Vũ Văn Hiền lại bồi hồi, xúc động và cảm kích, không chỉ là tình cảm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dành cho ông, mà còn là sự ngưỡng mộ về nhân cách, tài năng, tầm nhìn và cách làm việc của Tổng Bí thư khi còn công tác tại Tạp chí Cộng sản.

Dù ở cương vị nào, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn hoàn thành xuất sắc mọi trọng trách, mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao phó, được nhân dân tin tưởng. Từ sinh viên Khoa Văn Đại học Tổng hợp, đến sự nghiệp làm báo với những bài chính luận sắc bén của Tạp Chí Cộng sản - Một tạp chí lý luận chính trị hàng đầu do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập năm 1930. Trong 30 năm rèn luyện trong môi trường báo chính luận, tưởng chừng như khô khan, cứng nhắc nhưng điều đó đã làm nên điều khác biệt trong góc nhìn và tư duy của một nhà báo chính luận có tâm và có tầm.

Sự sáng tạo và biến những lý luận chặt chẽ thành những bài viết có cơ sở lý luận thực tiễn cao, có niềm tin mãnh liệt xây dựng Việt Nam tiến lên Chủ nghĩa xã hội. Chính điều đó, đã giúp đại nhà báo trở thành chủ bút, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản. Từ những nền tảng vững chắc đó, khi đến vị trí cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đặc biệt quan tâm đến tuyên giáo, báo chí và là nhà hoạt động tư tưởng chính trị lỗi lạc - có dấu ấn riêng mà Tổng Bí thư đã để lại trong suốt sự nghiệp cách mạng của ông.

Vào năm 2015, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đến dự Đại hội lần thứ 10 của Hội Nhà báo Việt Nam. Tại đây, ông đã có bài phát biểu nêu rõ, báo chí cần góp phần đắc lực vào việc hình thành dư luận xã hội lành mạnh, xây dựng bản lĩnh, trí tuệ, tâm hồn, khí phách con người Việt Nam trong thời kỳ mới, góp phần cổ vũ và tạo ra sức mạnh đoàn kết, thống nhất, đồng thuận toàn dân tộc.

Dù ở những cương vị lãnh đạo cao nhất của đất nước nhưng Tổng Bí thư luôn có phong cách ứng xử gần gũi, chân thành với các phóng viên báo chí. Thậm chí, ông dành nhiều thời gian đọc và góp ý từng câu, từng chữ trong những bài viết của các phóng viên trong những sự kiện quan trọng của Đảng, Nhà nước.

Báo chí quốc tế ca ngợi dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Cả cuộc đời vừa làm báo, làm một nhà chính trị, một nhà lãnh đạo, một chiến sĩ cộng sản kiên trung - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tạo dấu ấn sâu sắc trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế.

Sau khi được tin Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần, nhiều hãng tin quốc tế đồng loạt có bài viết nêu bật vai trò lãnh đạo của Tổng Bí thư trong hơn một thập kỷ qua.

Các bài báo đánh giá cao những đóng góp quan trọng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với công cuộc xây dựng Đảng, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Hãng thông tấn TASS của Nga đăng tải bài viết trên trang chủ, nêu chi tiết tiểu sử Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, trong đó đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Tổng Bí thư trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Báo điện tử cubadebate.cu của Cuba đã đăng bài viết của Tiến sĩ Ruvislei González Saez, đề cao những đóng góp to lớn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với sự phát triển đất nước. Tiến sĩ Ruvislei González đánh giá rằng hiếm có một nhà lãnh đạo nào như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội tụ đủ năng lực vừa là nhà chiến lược chính trị, nhà lý luận xuất sắc của hệ thống chính trị xã hội đang lãnh đạo đất nước và được nhân dân rất yêu quý.

Tờ Guardian của Anh đánh giá cao đường lối "ngoại giao cây tre" vừa mềm dẻo, vừa kiên cường của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Năm 2015, Tổng Bí thư là lãnh đạo đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam thăm chính thức Mỹ và gặp Tổng thống khi đó là Barack Obama. Chuyến thăm được đánh giá là sự kiện lịch sử, đặt nền móng để Việt Nam và Mỹ nâng cấp lên quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2023.

Hãng tin Reuters đăng bài viết nêu bật vai trò lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong hơn một thập kỷ qua, khi Việt Nam đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và nâng cấp quan hệ với nhiều quốc gia trên thế giới.

Tờ Le Monde của Pháp ca ngợi dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong chính sách đối ngoại của Việt Nam : “Quốc gia Đông Nam Á này đã theo đuổi trường phái ngoại giao cây tre. Cây tre Việt Nam gốc vững chắc, cành uyển chuyển, mềm dẻo nhưng rất kiên cường. Không có cơn gió nào quật ngã được”.

Đánh giá cao những cống hiến của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, The Washington Post có đoạn viết: "Trong nước, nỗ lực chống tham nhũng của ông đã khơi dậy niềm tin của công chúng vào Đảng Cộng sản và sự quản lý của Đảng đối với nền kinh tế Việt Nam, một trong những nền kinh tế năng động nhất trong khu vực với các lĩnh vực có văn hóa khởi nghiệp đang phát triển".

Theo tờ Financial Times, trên cương vị Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam từ năm 2011 và chủ tịch nước từ năm 2018 đến năm 2021, ông  Nguyễn Phú Trọng đóng vai trò trung tâm trong sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Việt Nam đã thu hút hàng tỷ USD đầu tư nước ngoài từ các công ty trên khắp thế giới, trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng cho các công ty công nghệ lớn.

Cùng chung quan điểm này, báo chí Nhật Bản cho rằng thành tựu nổi bật nhất của Việt Nam trong thời gian lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là kinh tế tăng trưởng cao, nâng cao vị thế trên trường quốc tế và chính sách "ngoại giao toàn diện, đa hướng và cân bằng" trong bối cảnh thế giới phân cực.

Tờ Thời báo kinh tế Nhật Bản (Nikkei) nhấn mạnh những đóng góp to lớn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho công cuộc phát triển kinh tế của Việt Nam. Trong đó nêu bật quyết sách liên quan đến việc Việt Nam ký kết Hiệp định thương mại tự do với nhiều nước.