Trần Mai Hạnh, nhà báo của những giờ phút lịch sử

Trần Mai Hạnh được xem là một nhà báo tài năng nhưng có số phận thăng trầm. Ông vừa khép lại chương cuối cuộc đời mình ở tuổi 81.

Nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh sinh ngày 1/1/1943 tại Hải Dương. Năm 1965, tốt nghiệp Khoa Ngữ văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội, ông về công tác tại Thông tấn xã Việt Nam.

Sự nghiệp của ông khởi đầu bằng nghiệp báo, từ phóng viên thường trú, phóng viên chiến trường.  Ông từng là Phó Tổng biên tập báo Tuần tin tức, Tổng biên tập báo Nhà báo và Công luận, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam.

Từng là nhà báo chiến trường, nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh đã có mặt ở nhiều điểm nóng của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ông là người chứng kiến và viết bài tường thuật đầu tiên về giờ phút lịch sử ở Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4/1975. Thời mới cầm bút sáng tác, Trần Mai Hạnh đoạt giải thưởng cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 1970 - 1971. Ông có một số tác phẩm như “Nắng Thu Bồn”, “Tình yêu và án tử hình”, “Sụp đổ và tự thú”, “Ngày tận thế”, “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”, “Lời tựa một tình yêu”, “Thời tôi sống”. Trong đó, tiểu thuyết “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” từng được dịch ra tiếng Anh, giành giải thưởng Hội nhà văn Việt Nam năm 2014, giải thưởng Văn học ASEAN năm 2015.

Một số tác phẩm tiêu biểu của nhà văn, nhà báo Trần Mai Hạnh.

Khi báo chí bước vào kỷ nguyên số, đa phương tiện, nhà báo Trần Mai Hạnh được coi là một người cày vỡ, mở ra những “đường cày” góp phần định hình diện mạo mới của Đài Tiếng nói Việt Nam, tạo nền móng cho tổ hợp truyền thông đa phương tiện VOV. Báo Tiếng nói Việt Nam do ông sáng lập và kiêm Tổng Biên tập đầu tiên, là loại hình báo chí thứ hai sau phát thanh truyền thống. Sau đó là Báo điện tử VOV News (tiền thân Báo Điện tử VOV hiện nay) - một trong những tờ báo điện tử ra đời sớm nhất Việt Nam.

Ông là người quyết định mở các cơ quan thường trú ở nước ngoài đầu tiên của VOV và mở thêm các cơ quan thường trú khu vực ở trong nước là Cơ quan thường trú khu vực Tây Bắc và Đồng bằng sông Cửu Long. Mong muốn của ông về một tổ hợp báo chí quốc gia đa phương tiện có uy lực chính trị xã hội đã được các thế hệ lãnh đạo sau đó viết tiếp và viết thêm những chương mới quan trọng.

Nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh.

Từ công việc làm báo, trải qua bao chức vụ quan trọng, có cả vinh quang và cay đắng, nhà báo Trần Mai Hạnh lại trở về với nghề báo theo đúng nghĩa.

"Nhớ lắm những ngày chúng tôi xông ra trận địa pháo tường thuật ghi nhanh những trận chiến đấu bắn rơi máy bay Mỹ của quân dân thành phố cảng, là một phóng viên trẻ mới vào nghề nhưng lanh lợi, rất yêu nghề, viết khỏe. Một thời gian anh được điều động vào chiến trường miền Nam" - đó là những dòng nhật ký mà nhà báo Nguyễn Văn Trường, nguyên Trưởng ban Biên tập Tin trong nước, nguyên Phó Tổng biên tập Tuần Tin tức, đã viết về người em, người đồng nghiệp, đồng chí của mình trong những ngày sống và chiến đấu dưới mưa bom lửa đạn - nhà báo Trần Mai Hạnh.

"Được tôi luyện thử thách như thế, cộng với năng khiếu cộng với lòng say mê nghề nghiệp, những yếu tố đó đã tạo nên con người Trần Mai Hạnh".

Nhà báo Nguyễn Văn Trường, nguyên Trưởng ban Biên tập Tin trong nước, nguyên Phó Tổng biên tập Tuần Tin tức

Là một trong ít những phóng viên may mắn có mặt tại Dinh Độc lập, phóng viên chiến trường Trần Mai Hạnh đã chứng kiến và viết bài tường thuật đầu tiên về những giờ phút lịch sử của đất nước.

Nhà báo Trần Mai Hạnh đã từng chia sẻ: "đúng giờ phút giải phóng, tôi và anh Văn Bảo có mặt tại Dinh Độc Lập. Bài tường thuật đầu tiên tôi viết và anh Văn Bảo cũng là người chụp bức ảnh đầu tiên, chiều tối hôm đó tôi chuyển bài viết của tôi mang tên TP Hồ Chí Minh rực rỡ sao vàng về căn cứ TTX Giải Phóng trên rừng Tây Ninh, bài tường thuật này được phát ngay trên bản tin TTX tối hôm ấy, tối 30/4".

12 năm ở cương vị Phó TBT thường trực Báo Tuần tin tức  (1983 - 1995), ông cùng những người của thế hệ mình đã góp phần đưa Tuần Tin tức của TTXVN trở thành ấn phẩm có uy tín trong lòng độc giả cả nước với những loạt bài chống tiêu cực, xây dựng những giá trị tốt đẹp vì cộng đồng, xã hội.

"Nếu mọi người hình dung và nhớ lại thời mà người ta photo những bài báo đó làm tài liệu đi đấu tranh, tất cả những người bị oan ức đều tìm đến TTX như một địa chỉ tin cậy, thì đó là những đóng góp lớn nhất của tờ Tuần Tin tức cũng như đóng góp của anh Hạnh với TTXVN".

Bà Nguyễn Thị Thao Lan, nguyên phóng viên báo Tuần Tin tức

Năm 1995, nhà báo Trần Mai Hạnh được bầu là Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội nhà báo VN khóa VI, VII. Năm 1996, ông được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV). Trong ký ức của những nhà báo tại Đài Tiếng nói Việt Nam, nhà báo Trần Mai Hạnh là nhà lãnh đạo bản lĩnh, góp phần định hình diện mạo mới của Đài TNVN như hiện nay...

"Ông Hạnh xử lý được những vấn đề về cơ chế chính sách, đầu tư của nhà nước để cải thiện thu nhập cho phóng viên, biên tập viên, tôi nhớ lúc ấy thu nhập cải thiện gấp 2-3 lần so với trước đây. Đặc biệt, trong điều hành nội dung hằng ngày, ông rất quyết liệt, cách tân, truyền cảm hứng cho các phóng viên của Đài", một nhà báo làm việc dưới quyền Trần Mai Hạnh tại Đài TNVN nhớ lại..

Cuộc đời làm báo của Trần Mai Hạnh không chỉ có vinh quang mà còn có không ít đắng cay, kể cả tai nạn nghề nghiệp và những hệ lụy. Thế nhưng, ông đã vượt qua thử thách, vẫn không mất đi niềm tin vào cuộc sống và tình yêu với nghiệp viết. Ông cũng là một nhà văn giàu bút lực, có nhiều đóng góp, dấu ấn trong sự nghiệp văn học nước nhà. Trong đó, tác phẩm lớn nhất của ông - tiểu thuyết "Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75", đã giành Giải thưởng Văn học năm 2014 của Hội Nhà văn Việt Nam, Giải thưởng Văn học ASEAN 2015.

Từ công việc làm báo, trải qua bao chức vụ quan trọng, có cả vinh quang và cay đắng, nhà báo Trần Mai Hạnh lại trở về với nghề báo theo đúng nghĩa. Bạn bè đồng nghiệp nói về ông, có thể có những cách nhìn nhận, đánh giá khác nhau, nhưng tư chất của một nhà báo lão luyện, một nhà quản lý báo chí bản lĩnh, có tầm chiến lược, thì không ai có thể phủ nhận được.

Cuộc đời nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh tựa như một bản nhạc, có nốt thanh, có nốt trầm.

Ông đã đi hết dặm đường với đủ mọi thăng - trầm, để rồi dừng lại trên chính con đường hành quân thống nhất đất nước, ngay những ngày đầu tháng Tư. Hành trình của nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh đã dừng lại tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi ông từng chứng kiến những sự kiện lịch sử ngày 30/4/1975, cảm hứng cho những tác phẩm để đời của ông.

Ông có một cuộc đời của tựa như một bản nhạc, có nốt thanh, có nốt trầm, nhưng những dấu ấn của ông đối với báo chí và văn học là không thể phủ nhận.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

UBND tỉnh Bắc Ninh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính gần 8,7 tỷ đồng đối với Công ty cổ phần Tập đoàn Hanaka cùng 15 cơ sở sản xuất tại Cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá vì hàng loạt vi phạm về môi trường, phòng cháy chữa cháy và xây dựng.

Một em học sinh do đi nhanh, không quan sát kịp đã gặp tai nạn và bị xe tải cán qua.

Bị trừ hết điểm bằng lái, lái xe sẽ không được điều khiển phương tiện trong thời gian 6 tháng. Đây là quy định tại Thông tư 65 năm 2024 của Bộ Công an quy định kiểm tra kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ để được phục hồi điểm giấy phép lái xe (GPLX).

UBND thành phố Hà Nội vừa phê duyệt "Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố".

Tại kỳ họp chuyên đề ngày 19/11 vừa qua, HĐND thành phố đã thông qua đề án “Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội’’.

Người lái chiếc xe Suzuki ngay đoạn vào cua đã bất ngờ vượt ẩu, hậu quả là lao vào một xe container đi ngược chiều.