Việt Nam đón Tết Dương lịch từ khi nào?

Tết Dương lịch là một ngày lễ diễn ra vào ngày 1/1, ngày đầu tiên trong năm theo lịch Gregorius cũng như lịch Julius của La Mã, là dịp lễ quan trọng trong năm của nhiều dân tộc và nền văn hóa trên thế giới. Còn ở Việt Nam, Tết Dương lịch được du nhập từ khi nào?

Tết Dương lịch, hay Tết Tây, hay Tết Quốc Tế (tiếng Anh: New Year's Day, New Year's hoặc New Year) đã có từ lâu và biến đổi qua nhiều thiên niên kỷ theo lịch sử tiến hóa của loài người. Nó bắt đầu từ thời cổ đại và tồn tại cùng với dòng chảy văn minh. Ngày và giờ được quy định khác nhau ở từng quốc gia và từng lục địa tùy theo tiết khí, múi giờ... đồng thời cũng tùy vào chủng tộc và nền văn hóa của từng nước, từng tôn giáo.

Nguồn gốc Tết Dương lịch

Vào năm 45 trước Công nguyên, Đế quốc La Mã đã trở thành nước đầu tiên trên thế giới chọn ngày 1/1 là ngày Năm mới.

Từ lịch Caesar (Julian Calendar)

Ngay sau khi trở thành Hoàng đế La Mã vào năm 46 trước Công nguyên (TCN), Julius Caesar đã quyết định phải cải cách lịch La Mã truyền thống, bởi ông phát hiện rất nhiều bất cập trong cách tính và sử dụng lịch này. Lịch La Mã cổ ra đời từ khoảng thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, dựa trên hệ thống âm lịch do người Hy Lạp sử dụng. Dù cố gắng tuân theo chu kỳ mặt trăng, nhưng lịch thường xuyên bị lệch với các mùa trong thực tế và đòi hỏi phải được chỉnh sửa thường xuyên.

Lịch Julian của Hoàng đế Caesar. Ảnh: Vietnamnet

Lịch La Mã cổ cũng chọn ngày bắt đầu năm mới vào 25/3 (ngày Xuân phân) hàng năm. Song, ngày này không phải là thời điểm thu hoạch vụ mùa hay tiết trời đặc biệt nào, mà chỉ là ngày ghi dấu các nguyên lão trúng cử bắt đầu nhận nhiệm vụ mới trong Viện Nguyên lão (Thượng viện) của đế quốc La Mã. Hơn thế nữa, trước đây, mỗi hoàng đế La Mã lên trị vì thường đặt thêm tên khác cho tháng. Ví dụ: tháng Chín từng được gọi là Germanucus, Antonius hay Tacitus; tháng Mười Một còn gọi là Domitianus, Faustinus hay Romanus. Ngoài ra, các thành viên trong hội đồng quản lý lịch cũng hay lợi dụng chức vụ để thêm ngày vào lịch nhằm kéo dài thời gian các nhiệm kỳ hoặc can thiệp vào các cuộc bầu cử.

Hoàng đế Caesar đã yêu cầu Sosigenes, một nhà thiên văn học người Alexandria, thiết kế lịch mới cho mình, đặt tên là lịch Julian. Theo đề xuất của ông Sosigenes, lịch mới tính hệ thống thời gian hoàn toàn theo chu kỳ Mặt trời như người Ai Cập, một năm được tính bằng 365 ngày cộng thêm 1/4 ngày. Hoàng đế Caesar cũng chọn ngày đầu năm là 1/1, thay vì ngày 25/3 như cách tính cũ vì ông cho như vậy sẽ phù hợp với các điểm chí, điểm phân và tiết khí hơn. Caesar còn quyết định cho thêm 67 ngày vào năm 45 TCN để năm tiếp theo bắt đầu vào ngày 1/1. Ông cũng ra lệnh, cứ bónp năm một lần sẽ thêm một ngày vào tháng Hai (năm nhuận) để về mặt lý thuyết không khiến lịch bị chệch so với thực tế.

Ngay trước khi bị ám sát vào năm 44 TCN, Hoàng đế Caesar cũng thay tên tháng Bảy từ Quintilis thành Julius theo tên mình. Về sau, Viện Nguyên lão cũng đổi tên tháng Tám từ Sextilis thành Augustus theo tên người kế nhiệm ông. Lịch Julian dần dần được chấp nhận và sử dụng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới sau đó. Tuy nhiên, đến thời Trung Cổ, việc ăn mừng Năm mới (Tết Dương lịch) vào ngày 1/1 không còn được tuân thủ nghiêm ngặt.

Đến lịch Gregory XII (Gregorian Calendar)

Việc lịch Julian coi một năm có 365,25 ngày đã tạo sai chênh 11 phút mỗi năm, dẫn đến việc cần phải cộng dồn thêm 7 ngày cho năm 1000 và thêm 10 ngày cho năm giữa thế kỷ 15. Nhà thờ La Mã đã nhận thức được vấn đề này. Vào những năm 1570, Giáo hoàng Gregory XIII đã ủy thác cho nhà thiên văn học Christopher Clavius xây dựng một hệ thống lịch mới nhằm khắc phục các nhược điểm của lịch Julian. Giáo hoàng tái ấn định ngày đầu của năm mới là ngày 1/1 hàng năm, bất chấp sự chống đối của nhiều hiệp hội tín đồ Cơ đốc giáo.

Lịch Gregorian được các nơi theo đạo Công giáo đón nhận sớm nhất, cụ thể là ở Bắc Âu, Hà Lan vào năm 1583, Scotland vào năm 1600.

Năm 1582, lịch Gregorian bắt đầu được áp dụng, loại bỏ 10 ngày trong tháng Mười năm đó. Điều này đồng nghĩa, ngày 4/10/1582 nối tiếp sang ngày 15/10/1582 và tiếp tục lần lượt như bình thường sau đó. Việc điều chỉnh đã xóa bỏ 11 ngày "thừa" dự trù cho năm 1700, khiến các năm đầu thế kỷ là 1700, 1800 và 1900 không còn là năm nhuận và đến năm 2000 chuyển giao thiên niên kỷ mới tính là năm nhuận. Lịch Gregorian được các nơi theo đạo Công giáo đón nhận sớm nhất, cụ thể là ở Bắc Âu, Hà Lan vào năm 1583, Scotland vào năm 1600. Sau đó, các nơi theo đạo Tin lành và Đức cũng đồng thuận sử dụng lịch và đón mừng Tết Dương lịch vào ngày 1/1 hàng năm từ năm 1700.

Lịch Gregorian Ảnh: Vietnamnet

Tết Dương lịch du nhập vào Việt Nam

Ngày nay, ngày 1/1 gần như đã được công nhận như là thời điểm đánh dấu sự khởi đầu của năm mới tại rất nhiều quốc gia trên thế giới. Vào những thời khắc đầu tiên của Tết Dương lịch, ở nhiều nơi, pháo hoa được bắn sáng rực bầu trời, mọi người cùng nâng ly chúc tụng nhau một năm hạnh phúc, an lành và may mắn.

Tết Dương lịch ở Việt Nam, người lao động được nghỉ ba ngày và nhiều nơi tổ chức các chương trình văn hóa nghệ thuật và vui chơi đặc sắc.

Tại Việt Nam, Tết Dương lịch được áp dụng từ thời Pháp thuộc, khi lịch Tây bắt đầu được sử dụng thay Âm lịch truyền thống. Những giáo hội dòng chính thống giáo phương Đông đón nhận ngày Tết dương lịch muộn hơn, khảng thập kỷ 1920. Các công sở lúc đó được nghỉ những ngày này để tổ chức lễ hội đón năm mới. Ngày nay, Tết Dương lịch đã được Việt hóa và trở thành một ngày lễ truyền thống của toàn dân.

Tết Dương lịch năm 2024, người dân Việt Nam được nghỉ ba ngày liên tiếp, đối với người lao động có chế độ nghỉ hai ngày/tuần (thứ Bảy, Chủ nhật). Nếu làm việc tại đơn vị có chế độ một ngày nghỉ hàng tuần (Chủ nhật), người lao động có đợt nghỉ tết Dương lịch năm 2024 kéo dài hai ngày liên tục, từ ngày 31/12/2023 đến hết ngày 1/1/2024. Để chào đón năm mới 2024, người dân Thủ đô sẽ được thưởng thức nhiều chương trình nghệ thuật đặc sắc và tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn trong dịp này./.

 (Tổng hợp)

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Triển lãm mỹ thuật “Người Hà Nội & Qua miền Tây Bắc” là hoạt động văn hóa đầu tiên được tổ chức tại Tòa nhà di sản 49 Trần Hưng Đạo - 46 Hàng Bài, tòa biệt thự có kiến trúc Đông Dương vừa được thành phố trùng tu để trở thành trung tâm giao lưu văn hóa khu phố cũ của Hà Nội.

“Những ngày Văn học châu Âu”- một sự kiện thường niên do Hiệp hội các tổ chức về văn hóa châu Âu (EUNIC) tổ chức, đang diễn ra tại Hà Nội và TP.HCM. Chương trình năm nay kéo dài đến ngày 19/5 và giới thiệu những tác phẩm nữ quyền và queer (đa dạng tính dục) của các nhà văn trẻ, gợi mở những hướng tiếp cận khác từ những tác phẩm kinh điển của văn chương châu Âu.

Xẩm tàu điện giờ chỉ còn lại trong các câu chuyện của ký ức mà những thế hệ trước kể lại. Thế nhưng, thời gian gần đây, người dân và du khách Thủ đô lại đâu đó bắt gặp được hình ảnh này trong một tour du lịch đêm độc đáo với tên gọi “xẩm on the bus”.

Việc thực hiện chuyển đổi số của ngành giáo dục Thủ đô không chỉ dừng lại trong giảng dạy mà còn hiện diện ở nhiều mặt, trong đó có cả việc đảm bảo an toàn thực phẩm trường học. Mô hình căng tin thông minh là một minh chứng cụ thể cho điều đó.

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã phối hợp với Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phát động Cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024).

Việc cắt tỉa, đốn hạ cây sâu mục trước mùa mưa bão là cần thiết. Nhưng cắt trụi cành, đến mức không còn lại đến một cái lá, thì lại là chuyện bất bình thường. Tại phố Duy Tân, quận Cầu Giấy, hàng chục cây xanh cao lớn đang tỏa bóng mát đã bị xử lý như vậy.