Xiếc Việt Nam trên hành trình chinh phục lại khán giả
Từ một môn nghệ thuật xuất xứ từ nước ngoài, trải qua hơn 100 năm, xiếc Việt Nam đã được nhiều thế hệ diễn viên, nghệ sỹ, đạo diễn bồi đắp bằng nhiều màu sắc, đường nét mang đặc trưng của văn hóa dân tộc.
Sức hút một thời của xiếc Việt
Xiếc không chỉ là món ăn tinh thần để thư giãn, giải trí của người Việt mà còn là bộ môn nghệ thuật mang ngôn ngữ quốc tế, đưa Việt Nam và thế giới xích lại gần nhau hơn.
Những năm 1960, 1970, xiếc Việt Nam phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, với những điểm sáng mang đậm dấu ấn cá nhân như NSND Vũ Ngoạn Hợp với tiết mục “Thăng bằng trên con lăn”, NSND Nguyễn Thị Tâm Chính với tiết mục “Cô hàng giải khát”.
Trong tiết mục “Cô hàng giải khát”, nghệ sĩ khéo léo đứng trên những chồng cốc chênh vênh, đặt trên con lăn khối trụ. Đây là tiết mục tạo nên tên tuổi, mang về nhiều giải thưởng, huân chương cho NSND Tâm Chính – người đã gắn bó cả cuộc đời với nghệ thuật xiếc cho đến tận hôm nay, khi đã ở độ tuổi gần 80.
Đó là khi xiếc Việt phát triển và thăng hoa nhất, chỉ cần gọi loa là người xem đến rất đông. Nhưng đã có lúc xiếc bị quên lãng.
Trước việc thay đổi để tồn tại hay là tự tan rã, ngành xiếc Việt Nam đã có sự hồi sinh mạnh mẽ sau một thời kỳ “ngủ đông” với những tiết mục xiếc đa dạng hơn, số buổi biểu diễn trong nước và quốc tế ngày một nhiều.
Gian nan nghề xiếc
Nghệ sĩ xiếc thường bắt đầu tập luyện từ khoảng 10 tuổi trong các trường chính quy và phải học tập, rèn luyện liên tục trong nhiều năm. Sau đó ra trường, tập luyện thời gian dài mới được đứng riêng một tiết mục và thường giữ nguyên tiết mục đó cho đến khi kết thúc sự nghiệp biểu diễn.
Vất vả tập luyện, học hành thời gian dài như thế, tuổi nghề của một nghệ sĩ xiếc lại vô cùng ngắn. Tần suất tai nạn lao động các nghệ sĩ xiếc gặp phải lên tới gần 40%, gấp 20 lần so với mức độ tai nạn lao động trong ngành công nghiệp sản xuất thông thường. Nhưng nhiều người nghệ sĩ xiếc vẫn quyết tâm bám nghề.
Phục vụ khán giả hơn 40 năm qua, từ khi còn là diễn viên biểu diễn cho đến khi trở thành Phó giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, NSND Trần Mạnh Cường hiểu rõ những khó khăn, bất cập tuổi nghỉ hưu của cái nghề “nước mắt đi trước, nụ cười đi sau”. Ngoài 40 tuổi, khi không còn sức khỏe để xuất hiện dưới ánh đèn sân khấu, nhiều người sẽ chuyển tiết mục, hoặc làm huấn luyện viên, nhân viên hậu trường.
Còn những diễn viên xiếc trẻ, có sức khỏe, nhưng lại không có đủ kinh tế để trang trải cuộc sống.
Để có những giây phút thăng hoa trên sân khấu, người nghệ sĩ xiếc đã phải đánh đổi rất nhiều, từ thời gian, tiền bạc cho đến sức khỏe. Nhưng để có thể đảm bảo được chất lượng cuộc sống cho nghệ sĩ, những hàng ghế khán giả cần phải được lấp đầy.
Xiếc Việt và nỗ lực chuyển mình tiếp cận khán giả
Xiếc Việt Nam không ngừng đổi mới, sáng tạo trong từng tiết mục. Kỹ thuật, kỹ xảo biểu diễn được cải tiến với sự hỗ trợ của công nghệ tiên tiến đã đưa xiếc Việt hội nhập vào dòng chảy xiếc thế giới, nhưng vẫn luôn giữ được những nét văn hóa đặc trưng của dân tộc.
Những khán giả yêu mến nghệ thuật xiếc chắn chắn không còn lạ lẫm với hai cái tên Quốc Cơ - Quốc Nghiệp. Hai anh em đã ghi tên mình trong nhiều giải thưởng danh giá trên thế giới như đạt 3 huy chương vàng, 3 huy chương bạc tại các kì Liên hoan xiếc quốc tế được tổ chức tại Ý, Nga, Trung Quốc, Cuba và các nước khác; 2 giải đặc biệt tại Festival Xiếc Monte Carlo, Monaco… và phá vỡ nhiều kỉ lục Guines. Đây là trái ngọt dành cho kì tích “sức mạnh đôi tay” mà Cơ và Nghiệp đã khổ luyện hơn một thập kỉ.
Gần đây, cái tên Việt Nam lại được xướng tên trên đấu trường quốc tế. Khi tham dự Liên hoan quốc tế Công chúa xiếc tại Saratov, Liên bang Nga, tiết mục “Đu son” của Việt Nam do hai nữ nghệ sĩ Chu Hồng Thúy và Phạm Thị Hướng thể hiện đã xuất sắc giành Giải Vàng chung cuộc.
Không ngừng sáng tạo, mang đến hứng khởi cho khán giả khi thưởng thức tác phẩm, chịu khó tiếp thị sản phẩm tới khách hàng qua nhiều kênh khác nhau, đây chính là “chìa khóa” để Liên đoàn Xiếc Việt Nam chinh phục công chúng hiện đại trong nước và quốc tế.
Trong năm nay, Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã công bố hơn 20 chương trình xiếc có chủ đề khác nhau.
Khán giả với xiếc Việt
Năm 2023, Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã đại thắng khi vượt mức 150% số buổi biểu diễn, đạt 200% về doanh thu. Tiếp nối đà bứt tốc này, tại Hội nghị khách hàng năm 2024 vừa diễn ra, Liên đoàn đã trình làng hơn 20 chương trình xiếc đặc sắc sẽ diễn ra từ nay đến hết năm, với giá 150.000 đồng/ vé, miễn phí vé cho bé cao dưới 80cm.
Để khơi dậy tình yêu với sách, lan tỏa văn hóa đọc, nhiều tổ chức, cá nhân đang nỗ lực xây dựng những tủ sách, thư viện cộng đồng ngay tại các khu dân cư, tổ dân phố. Hoạt động này đang dần trở thành phong trào, thu hút đông đảo người dân tham gia, bởi đó không chỉ là nơi giao lưu của những người yêu sách mà còn giúp cộng đồng thêm gắn kết.
UBND Thành phố Hà Nội vừa có kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 09 ngày 22/2/2022 của Thành ủy về "Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".
Với sự phát triển của công nghệ số và các thiết bị điện tử, văn hóa đọc đang dần bị mai một. Tuy nhiên, vẫn có những mô hình giúp lan tỏa văn hóa đọc tới thanh thiếu niên. Góc đọc cuối tuần của NXB Kim Đồng là một trong số đó.
Một không gian giao lưu văn hóa hữu nghị ấm áp và độc đáo, tái hiện lại các nghi lễ truyền thống chúc mừng Tết cổ truyền một số nước ở khu vực châu Á vừa được tổ chức tại Hà Nội. Sự kiện do Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị Hà Nội và Đại sứ quán Lào đồng tổ chức. Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ và đại diện nhiều nước châu Á, các đoàn ngoại giao đã tham dự.
Triển lãm có chủ đề "Đường lên Điện Biên", giới thiệu 70 tác phẩm mỹ thuật nhiều chất liệu khác nhau như sơn mài, sơn dầu, điêu khắc… được 34 hoạ sĩ sáng tác trong và sau thời gian diễn ra Chiến dịch Điện Biên Phủ.
“Việt Nam - những chiến thắng làm thay đổi dòng chảy lịch sử Thế giới” là chủ đề của triển lãm ảnh được tổ chức tại không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm và phụ cận trong dịp nghỉ lễ này.
0