Máy bay ném bom tàng hình ồ ạt đến Trung Đông

Hình ảnh vệ tinh cho thấy, ít nhất ba máy bay chở hàng C-17 và 10 máy bay tiếp nhiên liệu trên không đã được triển khai theo hướng này trong 48 giờ qua đến vùng lãnh thổ có tính chiến lược cao của Anh, nơi đã được sử dụng làm điểm tập kết lực lượng và phương tiện trước các cuộc không kích của Mỹ ở Trung Đông nhiều lần trong quá khứ. Sự gia tăng này diễn ra trong bối cảnh Mỹ tăng cường các cuộc không kích nhắm vào Houthi và ngày càng có nhiều lời cảnh báo đối với Iran từ chính quyền Trump về việc hỗ trợ cho các chiến binh Yemen và tham vọng hạt nhân của Tehran.

Có thể nghe thấy phi hành đoàn của hai máy bay ném bom B-2, có tên gọi là Pitch 11 và Pitch 14, đang giao tiếp với các kiểm soát viên không lưu ở Australia vào sớm ngày 26/3. Phi hành đoàn của Pitch 11 cũng xác nhận sự hiện diện của một máy bay ném bom thứ ba. Bộ ba máy bay ném bom này dường như đã tiếp nhiên liệu trên không khi đang bay qua Australia hướng về phía Tây.

Chiếc B-2 thứ tư, có tên gọi là Pitch 13, đã hạ cánh xuống Căn cứ Không quân Hickam ở Hawaii hôm 25/3 sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong khi bay. Sau đó, video xuất hiện trên mạng cho thấy máy bay gặp một xe cứu hộ trên mặt đất, nhưng bản chất của tình trạng khẩn cấp vẫn chưa được tiết lộ.

Các bản ghi kiểm soát không lưu bổ sung cho biết thêm rằng, các máy bay B-2 khác, sử dụng tên gọi Abba, đã rời Căn cứ Không quân Whiteman ở Missouri vào đầu ngày 26/3 cũng hướng đến Diego Garcia. Toàn bộ lực lượng 20 máy bay ném bom B-2 của không quân đều có trụ sở tại Whiteman.

“Một máy bay ném bom B-2 Spirit đã đến Căn cứ Không quân Hickam”, Bộ Tư lệnh Không quân Toàn cầu (AFGSC) trả lời các câu hỏi về tình huống khẩn cấp trên không và các hoạt động gần đây của B-2 tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nói chung.

“Bộ Tư lệnh Chiến lược Mỹ, các thành phần và đơn vị trực thuộc thường xuyên tiến hành các hoạt động toàn cầu phối hợp với các bộ tư lệnh chiến đấu, các dịch vụ và các cơ quan chính phủ Mỹ tham gia khác để ngăn chặn, phát hiện và nếu cần thiết, đánh bại các cuộc tấn công chiến lược nhằm vào Mỹ và các đồng minh của Mỹ”, Bộ Tư lệnh Không quân Toàn cầu cho biết thêm. “Để bảo vệ an ninh của hoạt động, chúng tôi không thảo luận chi tiết về các cuộc tập trận hoặc hoạt động cụ thể”.

Theo dữ liệu theo dõi chuyến bay trực tuyến và thông tin từ Hệ thống báo cáo và xử lý thông tin liên lạc máy bay quốc tế (ACARS), các hoạt động di chuyển chính của máy bay C-17 và tàu chở dầu đến hòn đảo trên Ấn Độ Dương, cũng như đến Hickam ở Hawaii và Căn cứ Không quân Andersen ở Guam có vẻ đã bắt đầu vào tuần trước.

Politico đã đưa tin tuần trước rằng, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã kéo dài thời gian triển khai hiện tại của tàu sân bay USS Harry S. Truman của Hải quân Mỹ tại Trung Đông và chỉ đạo một nhóm tác chiến tàu sân bay khác, do USS Carl Vinson dẫn đầu, tham gia cùng tàu này tại khu vực. Dữ liệu theo dõi chuyến bay trực tuyến và bản ghi kiểm soát không lưu đã chỉ ra một đợt triển khai gần đây của máy bay chiến đấu tấn công chung F-35A của không quân tới Trung Đông.

Nhìn chung, những gì đã được quan sát cho đến nay liên quan đến Diego Garcia cho thấy một lực lượng lớn hơn đáng kể so với những gì thường diễn ra trước các đợt triển khai lực lượng đặc nhiệm ném bom thông thường trên toàn cầu, cũng như các cuộc tập trận, trong những năm gần đây.

Việc triển khai chỉ bốn chiếc B-2, chiếm 20% tổng số phi đội máy bay ném bom tàng hình của không quân, đến Australia vào năm 2022 được coi là gửi một tín hiệu quan trọng đến các đối thủ tiềm tàng, cũng như đến các đồng minh và đối tác của Mỹ trên khắp khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Hai năm trước, 6 chiếc B-52 đã đến đảo Diego Garcia trong một cuộc biểu dương lực lượng khác sau khi quân đội Mỹ sát hại Qasem Soleimani, khi đó là người đứng đầu lực lượng Quds Force của quân đoàn vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran, tại nước láng giềng Iraq.

Hòn đảo Ấn Độ Dương hiện là tâm điểm chú ý được sử dụng làm bàn đạp chính cho các cuộc tấn công bằng máy bay ném bom trong giai đoạn mở đầu của Chiến dịch Tự do Bền vững ở Afghanistan năm 2001 và Chiến dịch Tự do Iraq ở quốc gia đó năm 2003. Máy bay ném bom này tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu từ căn cứ ở Ấn Độ Dương trong một thời gian sau đó.

Điều quan trọng cần lưu ý ở đây là đảo Diego Garcia, không giống như các căn cứ ở Trung Đông hay các tàu sân bay hoạt động trong khu vực, phần lớn nằm ngoài tầm với của tên lửa và máy bay không người lái hiện có của Houthi hoặc Iran. Tên lửa đạn đạo tầm xa nhất hiện tại của Iran thường được đánh giá có tầm bắn tối đa khoảng 2.000 km. Khoảng cách ngắn nhất giữa hòn đảo này trên Ấn Độ Dương và Iran là khoảng 3.795 km.

Vị trí chung của Diego Garcia so với các điểm nóng tiềm tàng khác nhau làm tăng thêm ý nghĩa chiến lược của nó. Đầm phá xung quanh hòn đảo này cũng được sử dụng để chứa Phi đội tàu tiền trạm của Bộ chỉ huy vận tải biển quân sự Mỹ với đầy đủ các phương tiện quân sự, đạn dược và các vật tư khác để triển khai nhanh chóng trong trường hợp xảy ra bất kỳ tình huống bất trắc nào.

Việc bố trí hơn bốn chiếc B-2 tại Diego Garcia ngay lúc này ít nhất cũng là một màn phô trương sức mạnh lớn nhắm thẳng vào Trung Đông. Các máy bay ném bom này thể hiện sự kết hợp độc đáo về khả năng, đặc biệt là khả năng xuyên thủng hệ thống phòng không dày đặc của đối phương để thực hiện các cuộc tấn công "phá boongke" bằng bom GBU-57/B nặng khoảng 14.000 kg, loại bom mà hiện chỉ có B-2 được chứng nhận có thể sử dụng trong tác chiến, để tấn công các mục tiêu được chôn sâu và kiên cố, trong đó có nhiều mục tiêu ở Iran.

Máy bay ném bom B-2 cũng đã được sử dụng vào tháng 10 năm ngoái để tấn công Houthi ở Yemen, động thái này cũng gửi đi một thông điệp rõ ràng tới những người bảo trợ cho nhóm này ở Tehran. Houthi đã tiến hành một chiến dịch chống lại hoạt động vận chuyển thương mại trong và xung quanh Biển Đỏ, cũng như nhắm vào các lực lượng quân sự nước ngoài trong khu vực và phát động các cuộc tấn công vào Israel trong hơn một năm nay.

Điều này diễn ra sau khi tổng biên tập tờ The Atlantic Jeffrey Goldberg dường như đã vô tình tham gia vào một cuộc trò chuyện nhóm trên Signal, một ứng dụng nhắn tin được mã hóa, trong đó các thành viên cấp cao của chính quyền Trump đã thảo luận về các cuộc tấn công sắp xảy ra vào Houthi vào đầu tháng này.

Ông Trump cũng đã viết trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social của mình vào ngày 17/3 rằng:

Sự ủng hộ của Iran đối với Houthi nhìn chung là đáng kể và không thể chối cãi, nhưng các chuyên gia không đồng ý về mức độ mà Tehran có thể trực tiếp chỉ đạo các hoạt động của nhóm này. Chính phủ Mỹ cũng đánh giá rằng các chiến binh Yemen, với sự giúp đỡ của Iran, đã có thể thiết lập năng lực đáng kể để sản xuất tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình, cũng như máy bay không người lái kamikaze tầm xa trong nước.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1/2025, ông Trump đã nói rằng ông đang theo đuổi một thỏa thuận mới với Iran về chương trình hạt nhân, cũng như các chương trình tên lửa dài hạn của nước này, mặc dù Mỹ đã rút khỏi một thỏa thuận trước đó với Tehran trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Axios đưa tin vào tuần trước rằng, một lá thư mà Tổng thống gần đây đã gửi cho Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei thông qua Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất bao gồm thời hạn hai tháng để đưa ra một thỏa thuận mới, có thể diễn ra sớm nhất là vào tuần đầu tiên của tháng 5. Chính quyền Trump mới đã ngụ ý các mối đe dọa về hành động quân sự tiềm tàng nếu Iran không đồng ý từ bỏ khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân.

"Chúng ta không cần phải giải quyết mọi thứ bằng quân sự", Steve Witkoff, đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông, đã nói với Fox News vào cuối tuần này. "Tín hiệu của chúng tôi đối với Iran là hãy ngồi lại và xem liệu chúng ta có thể, thông qua đối thoại, thông qua ngoại giao, đi đến đúng nơi hay không. Nếu có thể, chúng tôi đã chuẩn bị để làm điều đó. Và nếu không thể, thì giải pháp thay thế sẽ không hay ho gì".

“Iran phải từ bỏ chương trình của mình theo cách mà toàn thế giới có thể thấy”, Mike Waltz, Cố vấn An ninh Quốc gia của ông Trump, cho biết trong một cuộc phỏng vấn riêng trên chương trình “Face the Nation” của CBS News vào cuối tuần này.

Tờ Wall Street Journal đưa tin rằng, nhóm chuyển giao của ông Trump đã xem xét các phương án cho các cuộc tấn công có thể xảy ra và các hành động khác nhắm vào chương trình hạt nhân của Iran. Trong báo cáo đánh giá mối đe dọa toàn cầu mới nhất chưa được giải mật được công bố ngày 26/3, Cộng đồng Tình báo Mỹ nhắc lại quan điểm lâu nay của mình rằng Iran không có chương trình vũ khí hạt nhân đang hoạt động, nhưng cảnh báo rằng áp lực đang gia tăng đối với Lãnh tụ Tối cao Khamenei để Iran thay đổi hướng đi.

Mặc dù vậy, vẫn chưa có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy chính quyền của ông Trump đang tích cực cân nhắc hành động trực tiếp sắp xảy ra đối với Iran. Ngay cả khi Tehran và các lực lượng ủy nhiệm của họ ở khu vực đang ở thời điểm yếu nhất trong nhiều thập kỷ sau nhiều hành động khác nhau của chính phủ Israel trong khoảng một năm trở lại đây, nhưng vẫn có khả năng xảy ra phản ứng dữ dội đối với bất kỳ cuộc tấn công nào của Mỹ vào các mục tiêu của Iran.

Trong khi đó, ít nhất là một cuộc phô trương sức mạnh lớn với số lượng đáng kể phi đội B-2 của không quân, cùng với nhiều tài sản hỗ trợ khác, đang diễn ra trên đảo Diego Garcia ở Ấn Độ Dương.