Trải nghiệm Tết Đoan Ngọ xưa tại Hoàng thành Thăng Long
Đoan Ngọ nghĩa là ngày mở đầu chuỗi ngày nóng nhất trong năm. Thời khí mùa hạ nóng ẩm sinh ra các loài sâu bọ, vi trùng phát triển làm hại mùa màng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
Để chống lại cái nóng và phòng dịch bệnh, cha ông ta có nhiều kinh nghiệm độc đáo như: tục ăn trái cây, ăn bánh tro, ăn cơm rượu nếp, uống rượu hùng hoàng, để “giết sâu bọ”. Vào mỗi dịp Tết Đoan Ngọ, người dân kinh thành Thăng Long xưa lại nhộn nhịp đi mua chỉ ngũ sắc, túi thơm trên phố Hàng Mụn (nay là phố Hàng Bút) về đeo cho trẻ con như một cách phòng bệnh.
Mấy năm trở lại đây, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội đã tái hiện và giới thiệu Chương trình “Tết Đoan Ngọ Thăng Long xưa” nhằm bảo tồn, tôn vinh giá trị văn hóa dân tộc bằng cách tạo ra sản phẩm du lịch đặc sắc mang tính truyền thống.
Phố Hàng Mụn, ngày nay không ai còn nhớ đến. Chính tên phố cũng nói lên ý nghĩa liên quan đến Tết Đoan Ngọ. Đó là khi mùa hè đến, trẻ em bắt đầu bị rôm sảy nhiều, cũng là lúc người lớn đến phố Thuốc Bắc để sắc thuốc chữa các bệnh mùa hè, và đến phố Hàng Mụn, nơi có những cửa hàng chuyên dùng “mụn vải” – vải vụn để may thành mũ áo trẻ em, đặc biệt là khâu những chùm "bùa tua bùa túi" cho trẻ đeo trong dịp Tết Đoan Ngọ. Hai con phố truyền thống của Thăng Long đang được tái hiện tại Khu Di sản Hoàng thành Thăng Long.
Chị Sindhu Sathuyanarayannan, du khách Ấn Độ bày tỏ: “Thật là độc đáo, lần đầu tiên tôi biết có một ngày Tết của người Việt Nam để đón mùa hè và có các tập tục để ứng phó với cái nóng và các chứng bệnh vào mùa hè nóng bức. Tôi cũng cảm nhận được cái nóng mùa hè ở đây rồi, và không khí lễ hội nữa, rất thú vị”.
Các nguồn sử liệu như Đại Việt sử ký toàn thư, Lê Triều hội điển, Lịch triều hiến chương loại chí cho biết trong cung đình thời Lê, Tết Đoan Ngọ là lễ thường triều, hoàng đế chịu mệnh trời thực hiện một số nghi lễ như cúng tế các tiên đế, báo hiếu bậc sinh thành, và cũng là mùa hè đến, nên nhà vua thực hiện nghi thức ban yến và ban quạt cho văn võ bá quan Hoàng Thành Thăng Long cũng chính là nơi duy nhất đang phục dựng lại các nghi lễ cung đình xưa.
Em Ngô Trà My, học sinh lớp 5 Trường Tiểu học Tân Hội A, huyện Đan Phượng chia sẻ: “Trước đây con đã biết về phong tục giết sâu bọn và hôm nay con đã thăm Hoàng thành Thăng Long cùng các bạn và các cô để học về cách bày hoa quả, cúng tổ tiên vào ngày giết sâu bọ”.
Chị Nguyễn Thị Minh Thu, trưởng Phòng hướng dẫn thuyết minh, Hoàng thành Thăng Long chia sẻ: “Các cháu thiếu nhi trong dịp hè tới Hoàng thành Thăng Long có thể hiểu tìm hiểu thêm, để biết được về tập tục Tết Đoan Ngọ có những hoạt động như: giết sâu bọ, lễ ban quạt, xâu lỗ tai cho trẻ em, xin thuốc để cầu cho một năm được bình an, may mắn...v....v....”
Ngày 6/6 tới, Khu Di sản Hoàng Thành Thăng Long sẽ khai mạc các hoạt động trải nghiệm, khám phá ngày Tết Đoan Ngọ. Đó là thực hành hai nghi lễ đặc sắc trong cung đình, thực hành phong tục dân gian “giết sâu bọ” và trình diễn, giao lưu nghệ thuật thưởng trà. Du khách sẽ được trải nghiệm cùng các nghệ nhân trong các nghi lễ và thưởng thức ẩm thực truyền thống của ngày Tết Đoan ngọ người Hà Nội.
Nhân kỷ niệm 20 năm phố cổ Hà Nội được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia, 19 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024)) và 20 năm hoạt động của không gian đi bộ trên địa bàn quận (2004 - 2024), Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội tổ chức 20 hoạt động trưng bày, triển lãm, biểu diễn nghệ thuật để tôn vinh những giá trị di sản.
Phụ nữ xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội, đã biến những bức tường rêu mốc thành tranh sinh động, kể lại những câu chuyện đầy ý nghĩa về văn hóa và lịch sử truyền thống địa phương.
Ông Hoàng Thanh Khiết, đại diện Hội đồng xác lập Kỷ lục Việt Nam, đã trao chứng nhận xác nhận kỉ lục cho Bảo tàng Hoa Cương của Nhà giáo Nguyễn Quang Cương, đồng thời đánh giá Bảo tàng Hoa Cương sở hữu một bộ sưu tập hiện vật vô cùng phong phú, đa dạng về chủ đề và chất liệu.
Với mong muốn bảo tồn di sản và phát huy, ứng dụng các giá trị văn hóa Việt vào đời sống hiện đại, cuộc Triển lãm với tên gọi “Tôn cựu, nghênh tân” đang diễn ra tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cũ, 46 Hàng Bài.
Liên hoan Ẩm thực quốc tế 2024 với chủ đề "Gastronomy of Unity - Ẩm thực kết nối" sẽ diễn ra trong hai ngày 7 và 8/12, tại khu Ngoại giao Đoàn - 298 Kim Mã, Hà Nội.
Triển lãm tranh “Hồn Dó” vừa khai mạc tại không gian nghệ thuật B&C Maison d'Art tại Thủ đô Hà Nội. Với nguồn cảm hứng bất tận từ chất liệu giấy dó - một loại giấy làm từ chất liệu thủ công đồng quê của Việt Nam - nghệ sĩ Ngô Đức Hoàng đã thổi hồn vào những tác phẩm mang đậm chất văn hóa Á Đông, được các nhà nghệ thuật trong và ngoài nước đánh giá cao.
0