Người lưu giữ The La Khê

Với khát khao gìn giữ "hơi thở" của the lụa từng vang danh, nghệ nhân Lê Đăng Toản (Hà Đông) đã miệt mài canh cửi trong suốt gần 20 năm, dù hành trình không ít gian nan.
Video Player is loading.
Current Time 0:00
Duration -:-
Loaded: 0%
Stream Type LIVE
Remaining Time -:-
1x

Làng nghề La Khê đã từng rất nổi danh khắp chốn với một sản phẩm dệt độc đáo, đó là vải the. "The" có nghĩa là "thưa", đồng nghĩa với việc loại vải này cần có cách dệt đặc biệt để làm sao các sợi vải không sít vào nhau, nhưng khi giặt, phơi lại không bị xô giạt, không co ngót dồn sợi và khi thiết kế thành các sản phẩm thì vẫn giữ được phom dáng. Điều đặc biệt là trang phục thiết kế từ loại vải này có được sự thoáng mát vào mùa hè, ôn ấm vào mùa đông và cũng dễ dàng nổi lên được những vân hoa đẹp mắt.

Tính chất thưa thoáng của the/sa La Khê ứng dụng trên trang phục.

Sinh ra ở quê hương của "the" nhưng nghệ nhân Lê Đăng Toản có một tuổi thơ chẳng còn được nhìn thấy bóng dáng của loại vải đó hay ai đó trong làng duy trì nghề dệt này. Lớn lên mưu sinh với đủ thứ nghề, nhưng có lẽ đã được "tổ nghề" chọn khi anh có duyên với nghề dệt bắt đầu bằng công việc đi sửa chữa máy dệt.

Nghệ nhân Lê Đăng Toản am hiểu về máy dệt và kỹ thuật dệt.

Đến năm 2003, khi có chính sách khôi phục làng nghề La Khê, anh Toản đã xung phong là một trong những người trẻ đầu tiên tham gia vào lớp học nghề từ số ít những nghệ nhân già còn nhớ nghề trong làng. Với những hiểu biết về máy dệt, nguyên tắc dệt, anh Lê Đăng Toản nhanh chóng tiếp thu được tinh hoa của nghề dệt the và còn dựng lại được cả khung dệt cổ, tự cải tiến được thành khung bán thủ công. La Khê đã có một hợp tác xã dệt - nơi mọi người chung tay đưa tiếng thoi trở lại.

Tuy nhiên, với đặc điểm rất "khó tính", loại vải the này cũng gây rất nhiều khó khăn cho những người thợ hợp tác xã. Những sản phẩm ban đầu với nhiều thử nghiệm thất bại, hỏng hóc và cũng không đáp ứng được nhu cầu thị trường lúc bấy giờ. Với vài năm tồn tại ngắn ngủi, hợp tác xã đã phải giải thể, máy móc lưu kho.

Nghệ nhân Lê Đăng Toản trăn trở với những máy móc lưu kho.

Tình yêu với the lụa của quê hương đã nhóm lên nơi anh Lê Đăng Toản không thể kết thúc ở đó. Khi tất cả đã từ bỏ, anh vẫn đau đáu với nghề và quyết tâm dù chỉ có một mình cũng phải khôi phục nghề. Anh xin hợp tác xã những khung dệt cũ và tự dựng lại, tự mày mò nghiên cứu để khôi phục thành công được các dòng vải the/sa cổ đã thất truyền nhiều thập kỷ. Có những loại vải bắt buộc phải dệt thủ công hoàn toàn và đến nay vẫn chỉ có mình anh Toản có thể dệt được.

Nghệ nhân Lê Đăng Toản bên khung dệt thủ công với loại vải sa nam.

Dù hiện giờ duy trì xưởng dệt duy nhất của La Khê, nghệ nhân Lê Đăng Toản vẫn không ngừng cố gắng. Anh vẫn đang tiếp tục để có những sáng tạo trên hoa văn và kết hợp với các nhà thiết kế để đưa vải the lên các sản phẩm đương đại, đưa hơi thở của the/sa La Khê gần hơn với đời sống.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
User
Ý KIẾN

Hà Nội là thành phố của nhịp sống không bao giờ ngừng nghỉ. Ban ngày là nhịp sống vội vã, nhưng khi thành phố lên đèn, một nhịp sống khác lại bắt đầu. Với những quán ăn đêm, đây mới là lúc họ khởi đầu cho ngày mới.

Hà Nội sớm tinh mơ, thành phố còn ngái ngủ; nhưng trong lòng các khu dân cư, các công viên, vườn hoa, một ngày mới đã thực sự bắt đầu. Với nhiều người cao tuổi, mỗi sáng sớm là một lần làm mới mình bằng chuyển động, bằng tiếng cười, bằng sự kết nối giản dị mà thân quen.

Tháng 4, Hà Nội bắt đầu đón những tia nắng đầu hè cũng là lúc những vườn dâu tằm bước vào mùa chín rộ và những người nông dân lại tất bật thu hoạch.

Không chỉ giúp nâng cao thể chất, các buổi tập thể dục nhịp điệu vào buổi tối còn là dịp để mọi người nạp lại năng lượng, giao lưu, gắn kết và tận hưởng bầu không khí mát mẻ, thư giãn sau một ngày làm việc căng thẳng.

“Festival Phở 2025” là cầu nối không gian giúp tôn vinh, gắn kết giữa các doanh nghiệp, làng nghề, thương hiệu để quảng bá ẩm thực tới người dân Thủ đô, khách du lịch trong nước và bạn bè quốc tế.

Hơn 50 gian hàng của các doanh nghiệp, thương hiệu ẩm thực phở khắp ba miền quy tụ tại Festival Phở 2025, mang theo không chỉ hương vị mà cả câu chuyện văn hóa phía sau mỗi bát phở.