'Viễn ca' một khúc, dặm trường Thanh qua
“Tôi đã sinh hoạt trong một câu lạc bộ thơ với Tiến Thanh từ năm anh còn là một sinh viên. Tôi cứ nghĩ rằng với công việc quản lý báo chí nhiều bận rộn, anh đã rời bỏ thi ca. Nhưng không. Đến một ngày, anh đã xuất hiện trở lại. Thực ra đúng hơn là xuất hiện trong một tinh thần khác, một giai đoạn khác, một nhịp độ khác.” – Nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều tiết lộ trong sự kiện ra mắt tập thơ mới nhất của Nguyễn Tiến Thanh mang tên “Viễn ca”, vào sáng 28/8 tại Hà Nội.
“Viễn ca” là tập thơ thứ 3 của Nguyễn Tiến Thanh, sau 2 tập thơ “Chiều không tên như vết mực giữa đời”, và “Loạn bút hành”. Nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh xem “Viễn ca” như là một chặng đường mà con người đã đi qua trong hành trình số phận của mình. Trên chặng đường đó, chúng ta có thể bắt gặp rất nhiều phong cảnh, và Tiến Thanh ghi lại những phong cảnh trong chặng hành trình cuộc đời của ông, bằng ngôn từ, và bằng cảm xúc.
“Thơ của tuổi U60 khác với tuổi 20. Hai tập thơ trước thì có tập tôi viết từ thời sinh viên, một tập khác thì nối tiếp những cảm hứng mình viết từ thời sinh viên. Sau đó mình bỏ thơ cũng đã gần 30 năm và đến 5,6 năm gần đây mới quay lại. “Viễn ca” vì thế chính là ghi chép của một chặng hành trình của thời gian gần đây, của một người trung niên từng trải, rất khác so với thời thanh niên.”
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều ví von quá trình sáng tác của Nguyễn Tiến Thanh giống như một dòng sông chảy trên đồng bằng, chợt biến mất trong những dãy núi, hay dưới lòng sâu, và cuối cùng lại hiện ra ở phía bên kia, với nhịp điệu khác, chiều kích khác. Hóa ra không phải thơ ca biến mất, hay Nguyễn Tiến Thanh biến mất, mà chẳng qua ông phải đi qua một đoạn nào đó trong đường hầm của đời sống này, để cuối cùng hiện ra với một tinh thần khác, một vẻ đẹp khác.
Tôi (PV) thì lại thích hình ảnh liên tưởng khác mà nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều chia sẻ ngay sau đó: “Tôi cũng nghĩ đến hình ảnh một cây trầm, rằng lá vẫn vậy, cây vẫn vậy, nhưng càng ngày bên trong ruột cây, nó làm nên trầm tích lũy. Tiến Thanh đi qua cuộc đời này, những buồn vui, những được mất, những cảm hứng. Và với con mắt mở rộng để nhìn thế gian này, nhìn đời sống này, nó đã mang lại cho anh những trải nghiệm, tích lũy. Vẫn phong cách đó, sự lãng mạn, phiêu lưu đó,… nhưng mỗi một ngày, thơ Tiến Thanh mang một thông điệp lớn hơn.”
PGS.TS Phùng Gia Thế từng nhận xét: “Thơ Nguyễn Tiến Thanh trước hết là kiểu thơ dành cho những người lãng mạn, yêu kỷ niệm, yêu những ngày tháng cũ. Tiến Thanh say mà tỉnh. Chất lãng mạn, lãng du không khiến những suy tư nhân thế và trách nhiệm công dân của anh khuất lấp. Nhưng Tiến Thanh cũng tỉnh mà say. Bởi có lẽ, thơ mãi mãi là chân trời huyễn mộng để anh được sống tận cùng với bản lai diện mục của mình.”
Giọng điệu chủ đạo trong thơ Nguyễn Tiến Thanh là buồn. Đến với “Viễn ca”, tinh thần ấy vẫn không thay đổi: thơ chính là một nơi náu trú của cảm xúc, đặc biệt là nỗi buồn. Hãy thử đọc vài đoạn trong bài “Dạ ca”:
“...Gió bấc thổi oằn cong tóc mỏi
Vẽ tàn đêm dấu hỏi ngang trời
Vì sao hỡi, chớp muôn vàn gươm sắc
Nắm tay vào, nghe vết cắt ngọt sâu
Mùa thế đó, cứ mỗi lần tháng chạp
Mọc lên từ hốt hoảng mắt ai
Đêm chợt giống một khu vườn khô khát
Uống trăng suông trong run rẩy mưa phùn
Ta bỗng hiểu cách lụi tàn của cỏ
Nên chẳng hề mơ mộng cánh sen khô
Niềm vui gục trên tận cùng bóng tối
Mây trắng bay, dù đêm vẫn không màu”
Hoặc hai khổ cuối của bài thơ “Viễn ca” - bài thơ được lấy làm tên chung cho cả thi tập:
“...Ta đi rời rã cánh đồng
Lúa chưa thiếu phụ đã đòng đòng thơm
Xin dừng chân trước chiều hôm
Thắp hoàng hôn suốt một cơn say dài
Ta đi tái nhợt chân trời
Đường chưa thăm thẳm đã vời vợi mây
Xin dừng chân trước mai ngày
Viễn ca một khúc mà đày đọa nhau”
Nguyễn Tiến Thanh viết riêng một bài thơ có nhan đề là “Hỏi buồn”, liệt kê rất nhiều buồn trên cơ thể và trong tâm não con người, cũng như rất nhiều buồn trong không gian tự nhiên và không gian đời sống: môi buồn, tóc buồn, mắt buồn, tay buồn, chân buồn, tim buồn, mưa buồn, nước buồn, sông buồn, đò buồn, biển buồn, cánh buồm buồn, giọt sương buồn... Rồi, sau khi đã thể hiện một mỹ học của nỗi buồn, nhà thơ tự đặt câu hỏi cho riêng mình, kiểu câu hỏi không cần lời giải đáp:
“Buồn là tê tái miên man?
Buồn im tháng đợi, buồn vang năm chờ?
Tình buồn, ta trót làm thơ
Ta buồn, tình có thờ ơ với buồn?
Buồn là vui giữa vô thường
Hay mê mải cuối con đường mù sương?
Một mai giã biệt nhé buồn
Còn nghe chớp bể mưa nguồn tiễn đưa...”
Tại Nhà triển lãm Hội Mỹ thuật Việt Nam, số 16 Ngô Quyền, Hà Nội đang diễn ra Triển lãm “Hành trình sống và yêu - 2024” của của nhà giáo, họa sĩ Nguyễn Thị Thúy Hường, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lĩnh Nam (quận Hoàng Mai).
Trong khuôn khổ Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ XI, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức hội thảo “Du lịch văn hóa vùng Đông Bắc – khơi nguồn và phát triển”.
Chào mừng Ngày Di sản văn hoá Việt Nam 23/11, Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám khai mạc Triển lãm thư pháp Thăng Long - Hà Nội với chủ đề “Hương sắc Thăng Long”.
Tiếp nối thành công từ 3 mùa lễ hội trước, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” sẽ mang đến cho công chúng những trải nghiệm khác biệt, giúp cộng đồng thêm trân trọng lịch sử, trân trọng quá khứ và khơi nguồn sáng tạo để kế thừa và tiếp nối những giá trị sáng tạo mà các thế hệ người Việt nói chung và người dân Thủ đô đã xây đắp, tạo dựng.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn khai mạc các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch trong khuôn khổ Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ 11 năm 2024 vào ngày 2/11.
Tại Triển lãm ảnh “Sắc màu các dân tộc Việt Nam” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức, 200 tác phẩm của 87 tác giả đã được giới thiệu tới công chúng.
0