Tìm nghe trong phố
Bà cụ trông Đền liệt sĩ phường Hàng Gai, trên phố Hàng Nón chắc là biết nhiều chuyện. Đều đặn mỗi năm một dịp, các gia đình về đây, bà mời nước, cắm hoa, hạ lễ giúp và nghe biết bao chuyện của mỗi nhà. Chồng bà cũng là một người lính hy sinh hồi Mậu Thân 1968. Ở phố Tô Tịch, ngày lễ, ngày rằm hằng tháng, bà thong thả mấy chục bước từ nhà sang lau dọn, cắm hoa tươi và thắp hương... Khuôn mặt bà ánh lên nét phúc hậu qua bao tháng năm biến cố. Và mỗi gia đình ấy, những gì để lại của những người lính bằng kỷ vật, bằng trí nhớ, nếu ghi lại được ngoài thông tin tên tuổi, đơn vị, ngày tháng nhập ngũ, hy sinh thì ta sẽ có cả một bộ sưu tập sống động về những người trai phố phường bước vào trận mạc.
Nhiều chuyện nghe mà lạ như việc xây dựng một tòa nhà giao thoa kiến trúc Đông - Tây, nhiều lớp người đã từng sống. Những câu chuyện về thuở ban đầu, cả tòa nhà của một gia đình, sau đó có khi cả chục hộ cùng ở. Nào quây lấy sân, ngăn lại phòng, xây kín ban công. Có những hộ trưng dụng cả chỗ nhà vệ sinh cũ để ở. Biết được trước đây đã có những gia đình vượt qua nhọc nhằn, kể cũng đáng suy ngẫm cho sự tồn tại hôm nay của mỗi người. Lại nghĩ đến một hai công trình kiến trúc cổ, nay là trường học, như Trường Mẫu giáo Tuổi thơ ở phố Hàng Buồm, trước là Hội Quán Quảng Đông, mái nhà còn gắn nguyên cá chép sứ, vẻ rực rỡ trầm trong sắc rêu phong.
Tôi biết một số nhà sưu tập cổ vật. Mỗi món đồ trên tay chứa những câu chuyện về những người từng sở hữu nó, gắn với bối cảnh của một gia đình, dòng họ, có khi mang hình bóng của một thời kỳ. Có nhà sưu tập, khi tôi hẹn lần đầu, ông cẩn thận gặp ở quán cà phê. Nói chuyện kỹ cho hiểu người rồi hôm khác mới mời đến nhà, chuẩn bị cẩn thận để giảng giải về thú trang trí tư gia bằng cổ vật, cây cảnh, cỏ hoa của các cụ mà cái danh từng nức tiếng Hà thành ngày trước. Bây giờ, niềm say mê ấy được tiếp mạch thế nào, đã phôi pha chút lịch lãm nào cùng năm tháng, đã có gì thực dụng hơn. Chuyện hào hứng, chuyện vui, cả chuyện bùi ngùi cổ vật ấy, còn rải rác đâu đây. Nếu gặp đúng người, ta được nghe như tượng hình một cuốn phim về nét sinh hoạt văn hóa của lớp người sành sỏi có, a-ma-tơ có, khi yêu đắm đuối cuồng say, mà khi lại chơi ngẫu hứng tùy duyên, tùy cảnh và tùy thời.
Nếu không nhặt lại những chuyện đang trôi dần, thì ngày sau phố nội thành sẽ rỗng đi nhiều lắm. Những nhà quản lý bảo tồn phố cổ, văn nghệ dân gian nên ghi giữ lại. Đó sẽ thành cái nền, cái vốn rất tốt cho những người sáng tạo nghệ thuật tôn vinh Hà Nội. Nếu khuyết thiếu những dữ liệu trầm tích của phố phường thì cũng như phố mai kia có thể rỗng chút hồn, những tác phẩm của lớp người sau này mến yêu Hà Nội, cũng không dễ mà thành quả.
Người nào yêu Hà Nội làm được gì cứ làm và tốt nhất là khi đã muốn biết, muốn hiểu, ta cứ tự đi tìm theo sức mình, mà nghe cho mình rộng mở. Ta đi tìm để được hơn là đợi ai đó mang đến. Những con phố này cũng đã sinh thành, đón nhận và uốn nắn, chuyển tiếp giữa bao nhịp người, bao nghề nghiệp, cảnh sống để phố được định hình và mở ra, để lớn lên hơn và sinh sôi, trở thành chính nó./.
Có muôn ngàn cách để kể về ba. Là chiếc lưng biến hóa thần kỳ thành ngựa cho con cưỡi nhong nhong. Là anh hùng dũng cảm giải cứu khi con mắc kẹt. Là siêu nhân giúp con hướng đến những việc làm tử tế. Nhưng với một người con, trên hết, ba là ánh nắng ấm áp chở che suốt cuộc đời này.
Quê hương là nơi mà chúng ta luôn muốn trở về khi mệt mỏi. Là nơi có vòng tay ba mẹ, của bạn bè, bà con hàng xóm yêu thương che chở. Là nơi có ngõ nhỏ heo may, cỏ dâng ngập lối, nơi có cây sung gốc đa còng lưng cõng tuổi, là bờ ao có con chuồn chuồn ớt nằm lim dim đợi nắng....
Hôm nay, khi ngồi lại với chính mình, tôi cảm thấy như vừa mở ra một cuốn sách cuộc đời, mỗi trang là một dấu ấn, mỗi chương là một câu chuyện đáng nhớ. Thời gian cứ thế trôi đi, và mỗi năm qua, tôi lại có dịp ngẫm lại những bước đi của mình. Những lần vấp ngã rồi đứng lên, những khoảnh khắc vui buồn đan xen, tất cả như một bức tranh sống động, đầy màu sắc. Tôi tự hỏi mình: mình đã trưởng thành hơn bao nhiêu?
Có những ánh mắt ta chẳng thể nào quên, không cần lời nói nhưng lại lưu giữ một điều gì đó sâu thẳm trong tim, tựa như một lời yêu chưa kịp nói. Cuộc đời là những chuyến đi dài, và trong những ngày cũ kỹ, có ai đó đã từng bước qua đời ta, để lại một dấu lặng mang tên ký ức.
Với những người thuộc thế hệ 7X, 8X trở về trước, hình ảnh chiếc xe đạp dường như đều gắn liền với ký ức của mỗi người. Dù thời gian trôi qua nhanh như nước chảy qua cầu, nhưng những điều thân thương nhất gắn liền với chiếc xe đạp, với tuổi trẻ và tình yêu của một thời đã qua vẫn còn mãi trong ta…
Hôm nay, Hà Nội mưa rơi. Có lẽ do ảnh hưởng của không khí lạnh nên nhiệt độ ở Thủ đô giảm sâu. Đi trên những cung đường của Hà Nội, tôi cảm nhận rõ rệt từng cơn gió lạnh ùa về. Nó khiến cho lòng người có cảm giác nao nao, nhớ về một vòng tay ấm... Vậy là, đông đã về với Hà Nội thật rồi.
0