Canh gà

Cả ngàn năm người dân nước Việt lắng nghe tiếng gà trong đêm để biết nhịp thời gian, chia tiếng gà trong đêm thành những canh gà, để rồi dựa vào đó giữ thói quen thức sớm dậy khuya, bán buôn, đồng áng... Và ngay cả những mối tình thấm đẫm nước mắt, đẫm màu lãng mạn, cũng lấy canh gà làm thời khắc hò hẹn cùng nhau.

Hà Nội ồn ã náo nhiệt suốt từ khi bạn tỉnh giấc buổi sớm tới tận khi bạn thiếp ngủ lúc đêm. Hóa ra cũng có lúc Hà Nội chìm vào tịch mịch, nếu bạn chẳng may nửa đêm tỉnh giấc, nằm nghe tiếng phố. Nằm đếm thời gian trôi qua đêm tịch mịch, người ta nhớ nhiều thứ lắm, nghe thấy nhiều thứ lắm, có khi nghe lơ mơ cả những thứ vọng tiếng từ quá khứ dội về…  Khi đó bạn sẽ thấy đêm sao mà tĩnh lặng. Cố nối giấc ngủ mà sao không thành.

Thức với đêm và đo nhịp đi của đêm bằng canh gà, bằng tiếng con thạch sùng chép miệng “tiếc, tiếc”, tiếng giun tiếng dế ào lên từng đợt rồi tắt lịm, tiếng con tắc kè dõng dạc đều đều buông vào không gian mù mờ hai tiếng một “tắc...kè". Người ta bảo tắc kè “tắc” bao nhiêu nhịp là bấy nhiêu tuổi tắc kè. Mà tuổi tắc kè tính theo tháng hay tính theo năm, tôi cũng không biết nữa. Nhớ lần đầu tiên đến Tây Nguyên, đêm đầu không ngủ, tôi đã có một đêm nghe “no” tiếng tắc kè. Nghe từ đầu hôm đến khi ngưng tiếng “tắc” thì đêm tàn. Tiếng tắc kè về cuối chùng xuống, tan vụn vào bóng đêm, thấm vào nỗi buồn của người thức với đêm đầu tiên trên đất lạ.

Có đêm tôi ngủ ở căn phòng trong một buôn của người Ê-đê nhưng kề đường phố. Phòng trong một căn nhà xây chứ không phải trong một mái nhà sàn. Thức giấc giữa đêm, không ngủ lại được nữa, đành nằm chờ trời sáng. Lúc đó tôi chờ tiếng giun tiếng dế, chờ tiếng tắc kè, chờ tiếng gà xáo xác đuổi nhau liền canh, và chờ cả âm thanh lục xục của những con bò dậy sớm cà sừng vào thành chuồng để đoán biết bước đi của đêm đang đến với ngày... Nhưng, tịnh không! Không, cho đến khi trời sáng bạch. Những âm thanh mà tôi chờ đợi vẫn ở đâu đó xa lắc xa lơ, vẫn như là không hề có ở cái buôn cao nguyên hơn một nửa người dân sống bằng nghề nương rẫy trồng trọt này.

Tôi đã có một đêm giữa buôn không cả tiếng gà. Tôi nhớ câu ca dao thành máu thịt của người xưa: “Gió đưa cành trúc la đà / Tiếng chuông Trấn Vũ canh gà Thọ Xương”. Cả ngàn năm người dân nước Việt lắng nghe tiếng gà trong đêm để biết nhịp thời gian, chia tiếng gà trong đêm thành những canh gà, để rồi dựa vào đó giữ thói quen thức sớm dậy khuya, bán buôn, đồng áng... Thời chiến tranh, cha ông cũng đã lấy tiếng gà trong đêm làm tín hiệu tấn công kẻ thù. Và ngay cả những mối tình thấm đẫm nước mắt, đẫm màu lãng mạn, cũng lấy canh gà làm thời khắc hò hẹn cùng nhau./.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Có một người được sinh ra và lớn lên nơi mảnh đất phương Nam đầy nắng gió. Cô luôn ao ước được chiêm ngưỡng vẻ rêu phong cổ kính, được đắm mình trong tiết thu se sắt hay cái giá rét của ngày đông phố cổ, được ngắm nhìn những phụ nữ Hà Thành với nét duyên dáng đặc trưng của mình… Và rồi cô cũng có dịp đến thăm mảnh đất kinh kỳ với bao háo hức, mong chờ.

Thời tiết năm nay khác hẳn năm trước. Năm trước mưa thường ghé lúc chiều chiều, mưa từng hồi nặng hạt kéo theo nước dâng ngập lối. Năm nay mưa đỏng đảnh và bất chợt, cứ đến rồi đi, bất kể thời gian nào trong ngày. Mưa đi ngang tưới mát con phố nhỏ, mưa vô tình làm ướt góc sân mới hôm trước còn đắm mình trong cái nắng oi ả. Có người cũng quen dần với sự thất thường ấy của những ngày mưa.

Có một người nhìn vườn thu qua ô cửa sổ, thấy cây lá reo vui, trái chín gọi mời. Mùi hương quen thuộc mỗi mùa thu lại dậy lên trong gió thoảng. Cây thị góc vườn, cây ổi bờ ao bao năm nay vẫn đúng hẹn đơm hoa kết trái để mỗi khi thu về lại lặng lẽ tỏa hương. Gió thu xao động, trái chín đung đưa.

Mùi hương hoa sử quân tử trong đêm mưa luôn dịu dàng ôm ấp tôi sau ngày dài mỏi mệt. Có một người cũng như tôi, vẫn nhìn thấy loài hoa quen thuộc ấy hằng ngày, thế mà phải vào một đêm mưa tan, cô ấy mới nhận ra hương thơm của sử quân tử có thể khiến người ta thấy bình an đến vậy.

Một ngày cuối hạ ở Tứ Xuyên, Trung Quốc, khi những tán cây ngô đồng dần trở nên vàng vọt, lòng một người không khỏi nao nao nhớ mùa thu Hà Nội. Đó cũng là lý do dẫu sống xa xứ nhưng người đó thường giữ thói quen quay trở về Hà Nội vào mùa thu. Cũng bởi, mùa thu trong ký ức của nhiều người Hà Nội có một hương vị rất riêng biệt, chẳng thể trộn lẫn với bất kỳ nơi nào.

Có một người ngồi trong quán nhâm nhi từng ngụm café. Nhìn ngắm không gian được bài trí theo lối cổ xưa, những vật dụng xưa cũ, những ký ức chợt ùa về. Những vui buồn, sung sướng hay khổ đau đều như một thước phim quay chậm từ từ hiện ra trong trí óc cô. Một bản nhạc không lời nhiều âm sắc khiến cô chầm chậm đi ngược dòng thời gian.