Đẩy mạnh phân luồng hướng nghiệp cho học sinh sau bậc THCS
Phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh sau bậc THCS vẫn là một thực tế khó khăn cho các nhà trường, địa phương khi tỉ lệ học sinh chọn học nghề khá thấp. Nguyên nhân phần lớn xuất phát từ nhận thức của phụ huynh cho rằng, con phải tiếp tục học THPT và vào đại học.
Thống kê của Sở GD&ĐT Hà Nội qua các năm cho thấy, dù số lượng học sinh tham gia học nghề có tăng nhưng vẫn chưa đáng kể so với mục tiêu đề ra. Ví dụ, năm 2020-2021, toàn thành phố chỉ có hơn 15.000 em học nghề; năm tiếp theo có hơn 17.000 em. Năm 2023-2024, Hà Nội có hơn 129.000 học sinh tốt nghiệp THCS, số lượng học sinh tuyển vào các trường THPT công lập hơn 78.600 em nhưng chỉ có hơn 17.000 học sinh (chiếm tỉ lệ 13,4%) vào các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Bộ GD&ĐT đã thông tin, triển khai Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giai đoạn 2018 - 2025”. Hầu hết các cơ sở giáo dục đã chủ động xây dựng kế hoạch theo hướng mở, thực hiện đổi mới mục tiêu, nội dung, hình thức giáo dục hướng nghiệp trong chương trình giáo dục phổ thông.
Tuy nhiên, năm học 2022 - 2023, tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THCS vào học THPT chiếm khoảng 74,4%; tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THCS vào học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp chỉ chiếm khoảng 7%. Do vậy, phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh sau bậc THCS là việc làm cần thiết hiện nay.
Khởi nghiệp đã trở thành một chuyên ngành đào tạo chính quy của nhiều trường đại học. Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, tỉ lệ cơ sở giáo dục đại học đưa khởi nghiệp thành môn học quan trọng, đã trở nên phổ biến.
Tư duy “Không đỗ đại học mới đi học nghề” tồn tại từ nhiều chục năm trước đây, nay đã thay đổi. Lựa chọn học nghề đã trở thành tiêu chí của nhiều học sinh và gia đình, khi nhu cầu tuyển dụng lao động có tay nghề, có chất lượng cao ngày càng lớn. Bên cạnh đó, các trường nghề đã có sự đầu tư cả về vật chất lẫn giáo trình đào tạo, gắn liền với thực tế, cũng như nhu cầu của đơn vị tuyển dụng lao động trong và ngoài nước.
Nếu như trước đây, đại học là con đường duy nhất của phần lớn những học sinh có học lực giỏi thì hiện nay, xuất khẩu lao động đã trở thành lựa chọn nhanh nhất, ngắn nhất của khá nhiều em.
Chứng chỉ IELTS hiện nay được coi như giấy thông hành qua cửa nhiều trường đại học, THPT và cả THCS chất lượng cao. Chính vì vậy, ngày càng nhiều gia đình lựa chọn cho con học và thi IELTS từ sớm. Điều này gây ra nhiều băn khoăn và ý kiến trái chiều.
Thực trạng sinh viên tốt nghiệp đại học rơi vào cảnh thất nghiệp hay làm không đúng ngành nghề được đào tạo không còn là chuyện mới trong nhiều năm qua. Nhưng một ngịch lý đã và đang tồn tại, đó là lượng sinh viên ra trường thì nhiều, nhưng lao động có tay nghề lại luôn trong tình trạng 'hiếm'.
Trước tình trạng sinh viên thất nghiệp sau khi đào tạo ở một số ngành tỉ lệ rất cao, mà nguyên nhân chính do sự thiếu đồng bộ giữa chương trình đào tạo của nhà trường và nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp, nhiều trường đại học đã mời các doanh nghiệp góp ý trực tiếp cho chương trình đào tạo.
0